Ankara Ziraat Fakültesini 1946 yılında bitirdi. Mezuniyetinden sonra kısa bir süre Rize Bahçe Kültürleri İstasyonunda mühendis olarak çalıştı. Askerlik görevinin ardından Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Zootekni Kürsüsünde “Asistan” olarak göreve başladı.
Doktorasını yaparken 1955-1956 yılları arasında Amerika Birleşik Devletleri Teksas ve Wyoming Üniversitelerinde bilimsel araştırma çalışmalarında bulundu. 1957 yılında “Doçent” ünvanını aldı ve 1959-1960 yılları arasında Atatürk Üniversitesinde “Öğretim Üyesi” olarak görev yaptı. 1961 yılında Fransa’da “Institut National Agronomique” kurumunda zootekni alanında bilimsel çalışmalarına devam etti. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Zootekni Kürsüsünün kurucu hocalarından olup 1963 yılında aynı kürsüde “Profesör”lüğe atandı.
17.10.1967 ve 17.10.1969 yılları arasında Atatürk Üniversitesi Rektörlüğü, 05.11.1970 ve 05.11.1972 yılları arasında Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dekanlığı, 1982 ve 1983 yılları arasında Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Zootekni Bölüm Başkanlığı görevlerini yürüttü. 1990-1994 yılları arasında iki dönem Ziraat Mühendisleri Odası İzmir Şube Başkanlığını yaptı.
Türkiye yerli koyunlarının verim özellikleri yönünden ıslahı amacıyla Cumhuriyet’le birlikte saf yetiştirme ve seçilim çalışmaları yürütülmüştür. Bu çalışmalarda sağlanabilecek kalıtsal ilerlemenin sınırlı olduğu genel bir kabul olarak ortaya çıkmıştır. Bu nedenle yerli koyun ırklarının ıslahında yüksek verimli kültür ırklarıyla yapılan melezleme çalışmaları tercih edilen bir yöntem olmuştur. Başlangıçta salt merinoslaştırma ile başlayan melezleme çalışmaları daha sonraları süt ve et gibi diğer verimler önünden de sürdürülmüştür. Melezleme çalışmalarında çevirme ve birleştirme (kombinasyon) melezlemesinden yararlanılarak yapağı, et yapağı, et ve süt verim yönlü birçok yeni koyun tipleri oluşturulmuştur. Uzun yıllar süren çalışmalar sonucunda Tahirova, Acıpayam, Sönmez, Menemen ve Türkgeldi gibi yeni koyun tipleri ve Bornova keçisinin geliştirilmesine öncülük ve önderlik ederek katkıda bulundu. Yürüttüğü bu “Saf Yetiştirme ve Seçilim Çalışmaları”, Tarım İşletmeleri Genel Müdürlüğüne bağlı tarım işletmelerinde, Tarım Bakanlığına bağlı kurum ile Ege Üniversitesi Uygulama ve Araştırma Çiftliğinde yürütüldü. 1990’lı yıllarda Tahirova ve Sönmez koyunlarının geliştirilme ve seçilim sürecine Beydere Ziraat Meslek Lisesinde öğrencilik dönemlerimde şahit olmuş, gelişimi yıllarca takip etmiştik.
Koyunculuk ve Yapağı, Dünya’da ve Türkiye’de Süt Koyunu Yetiştirme Çalışmaları, Yapağı, Tavşan Yetiştirme, Hindi Yetiştirme, Kuzu Üretimi, Köye Doğru, Hayvancılık Organizasyonları, Arıcılık, Özel Zootekni ve Zootekni Uygulamaları başta olmak üzere otuzdan fazla kitabı; çok sayıda ve değerli bilimsel yayını bulunmaktadır. İngilizce ve Fransızca bilen Prof. Dr. Sönmez, 1988 yılında Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Zootekni Bölümünden emekli olmuştur.
Yaptığı çalışmalar sonucunda; başta Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği Ziraat Mühendisleri Odası, Tarım Bakanlığı Tarım Teşkilatları, Ziraat Odaları, Zootekni Derneği ve Almanya Giessen Üniversitesi Zootekni Enstitüsü gibi kurumlarca bilim ödülleri ve başarı plaketleri verildi.
12 Eylül 2020 tarihinde vefat eden Sönmez, İzmir Cennetbahçesi Karşıyaka Mezarlığı’na defnedildi.
Kaynakça:
Sönmez, R. (1999). Şafakta Uyananlar: Olaylar - Gerçekler - Anılar. İzmir
https://zootekni-agr.ege.edu.tr/files/zootekni-agr/icerik/ozgecmis.pdf
Kaymakçı, M. ve Koşum, N. (2023). Prof. Dr. Reşit Sönmez’in Anısına Armağan Kitabı: Prof. Dr. Reşit Sönmez 1922-2020. İzmir: Ege Üniversitesi, Ziraat Fakültesi.
https://tarim.gen.tr/bilgi sayfasından alınmıştır.