SERKONDER’in faaliyet alanını kısaca anlatır mısınız?
Sera Konstrüksiyon Donanım ve Ekipmanları Üreticileri ve İhracatçıları Derneği (SERKONDER) 2012 yılında kuruldu ve 71 üyesi ile halen faaliyetlerini sürdürüyor. Genel anlamda “örtü altı” olarak tarif ettiğimiz seracılık alanında çalışmalarını yürütüyor. Üyeleri özellikle modern seralar için konstrüksiyon ve ekipman üreten ve bunları ibraz eden sanayicilerden oluşuyor.
Ülkemizdeki örtü altı üretim ile ilgili genel olarak neler söylersiniz?
Ülkemizde yaklaşık 600 bin dönüm seradan söz edilebilir. Bunların sadece 30 bin dönümü modern sera dediğimiz yüksek tünel sulama, iklimlendirme, ısıtma ve otomasyon ile kontrol edilen seralardır. Diğerleri ise çiftçi serası dediğimiz genellikle 1-1,5 dönüm üzerinde olmayan küçük aile tipi işletmelerden oluşuyor.
BİRÇOK SEBZE YOĞUN OLARAK SERALARDA ÜRETİLİYOR
Seracılıktaki son teknolojiler hakkında bilgi verebilir misiniz? Ülkemizde sera yatırımları ne boyutta? Ülkemizin sera yatırımları konusunda avantajları var mı?
Sera teknolojileri, son 30 yılda giderek daha fazla gelişti. Günümüzde iç ortamda tamamen kontrol edilebilen, nemi ve sıcaklığı ayarlanabilen teknolojiler sayesinde birçok ürünü sera ortamında yetiştirmek mümkün. Ülkemizde yaklaşık 12,5 milyon ton domates üretiminin yüzde 50’si seralardan sağlanıyor. Bunun dışında biber, salatalık gibi sebzeler de yoğun olarak seralarda üretiliyor. Türkiye’de hâlen sera yatırımları son derece avantajlı yatırımlar olarak öne çıkıyor. Özellikle devletin 100 milyon TL’ye kadar düşük faizli destek kredileri vermesi, sera yatırımlarını olumlu etkiliyor.
SERA ÜRÜNLERİ SANILANIN AKSİNE DAHA KALİTELİ
Serada üretilen ürünlere vatandaşların yaklaşımı ve talebi konusunda neler söylersiniz?
Sera ürünlerine yönelik olarak tüketicinin yaklaşımı geçmişe göre daha olumlu noktada. Eskiden seralarda yetiştirilen ürünler arazi ürünlerine göre genel olarak daha az kaliteli, rengi kokusu ya da tadı daha düşük olarak algılanırken son dönemde bu algı değişmeye başladı. Aslında sera domatesi ya da sera sebzelerinde sanılanın aksine çok daha az ilaç kalıntısının olduğu; renk, tat ve koku olarak da çok daha kaliteli olduğu söylenebilir.
Ülkemizdeki seracılık faaliyetleri yıllar itibarıyla değerlendirildiğinde ne gibi gelişmeler sağlandı? Bir de örtü altı üretimde topraksız üretimin payı ne kadar?
Ülkemizde seracılık faaliyeti özellikle son 3-4 yılda artarak devam etti. Son 10 yıllık dönemde özellikle modern seraların kurulumu büyük hız kazandı. Önümüzdeki 5 yıl içerisinde yaklaşık 15 bin dönüm sera varlığının mevcut sera varlığına ekleneceği tahmin ediliyor. Örtü altı üretimin topraksız tarım içindeki payı ise yaklaşık yüzde 5 civarında.
SERA YATIRIMLARI AKDENİZ BÖLGESİ DIŞINDA DA YAYGINLAŞIYOR
Akdeniz Bölgesi seracılık konusunda açık ara önde yer almakta. Diğer bölgelerdeki yatırımlarla ilgili neler söylersiniz?
Akdeniz Bölgesi’nin seracılık faaliyetleri konusunda ön planda olduğunu hepimiz biliyoruz. Ancak son dönemde modern seraların yatırım orijini Akdeniz Bölgesi’nden uzaklaşıyor. Yazları daha serin olan yerler öne çıkıyor. Afyonkarahisar, Eskişehir, Denizli, İzmir/Dikili gibi yerler jeotermal kaynaklar nedeniyle son dönemde sera yatırımlarının gözde olduğu yerler.
Sera yatırımcıları ve üreticiler daha çok hangi sorunlarla karşılaşıyor, bununla ilgili hangi tedbirler alınmalı?
Bunun dışında Tarım Bakanlığı il ve ilçe teşkilatlarının mevcut projelere olan destekleri noktasında bürokratik işlemlerin azaltılması ve tarım vasfını yitirmiş arazilerle ilgili olarak daha yapıcı kararlar alınması son derece önemli. Sera yatırımları son dönemde hızla arttı ve önümüzdeki 10 yıllık dönemde özellikle domates alanında bir yatırım hamlesi beklendiği söylenebilir. Tarım ve Orman Bakanlığından beklentimiz, jeotermal kaynakların daha fazla organize tarım bölgelerinde devreye sokulmasıdır. Hâlen yıllık 2 bin–2 bin beş yüz dönüm organize tarım bölgesi varlığı, mevcut talebi karşılamaktan uzak. Bu noktada özel endüstriyel organize tarım bölgeleriyle ilgili yatırımcıların önünü açacak yazıların çıkartılması önem ifade ediyor.