MART-NİSAN 2024 / TARIM TEKNOLOJİLERİ
Yaşayan laboratuvar: İzmir Tarım Teknolojileri Merkezi
Bugünün dünyasında; nüfus artışıyla birlikte tüketimin artması, doğal kaynakların azalması ve iklim değişikliği gibi faktörler tarımda teknoloji kullanımını her geçen gün daha kritik hâle getiriyor. Gelişmiş tarım tekniklerine sahip olan ülkelerin bu noktalara gelmelerinde teknolojiye yaptıkları yatırımın önemi inkâr edilemez. Bu bağlamda, tarımda bilgi ve iletişim teknolojilerinin daha yaygın bir şekilde kullanılmasını teşvik edecek, sektörün sürdürülebilir, rekabetçi ve verimli olmasına katkı sağlayacak aynı zamanda Türk tarımı için özgün çözümler geliştirecek olan İzmir Tarım Teknolojileri Merkezi kapılarını açmaya hazırlanıyor. Ülkemizde bir ilk olacak bu merkez, sadece bölgeye değil tüm ülke tarımına hizmet edecek. Merkezin kuruluş amacı, kimlerin faydalanabileceği ve hedefleri gibi konuları İzmir Ticaret Borsası Yönetim Kurulu Başkanı Işınsu Kestelli, dergimize anlattı.
İzmir Tarım Teknolojileri Merkezi denilince ne anlaşılması gerekir?
İzmir Tarım Teknolojileri Merkezi (İTTM) için Türkiye'nin tarım temalı AR-GE merkezi, teknoparkı diyebiliriz. İTTM, sektörün tüm paydaşlarını aynı çatı altında toplayacak “Living Lab” yani “yaşayan laboratuvar” kimliğiyle Türk tarımı için Türkiye’ye özgü çözümler geliştirecek bir adres. Kısaca tarımda yeni ve etkili teknolojiler geliştirilmesine öncülük edecek bir merkezden söz ediyoruz.
Tarım ve Orman Bakanlığımızın desteği ile Uluslararası Tarımsal Araştırma ve Eğitim Merkezinin Menemen’deki tesislerini projenin kuluçka merkezi olarak benimsedik. Mevcut binanın ihtiyaca göre yeniden tasarlanıp inşa edilme sürecini tamamlamak üzereyiz. İlmek ilmek işleyerek son aşamaya getirdiğimiz İTTM artık kapılarını açmaya hazır. Bu yıl İTTM’nin resmî açılış yılı olacak.
Büyük emek, kaynak ve enerji verdiğimiz bu projenin, Türk tarımının değişim ve dönüşümünde önemli bir kaldıraç işlevi görmesini umut ediyoruz. Tarımın akıl, bilim ve teknoloji ile birlikte yol alacağı yeni bir dönem başlayacak. Bu konuda çok iddialıyız.
TARIM GİRİŞİMCİLİĞİ EKOSİSTEMİNİ HAYATA GEÇİRİYORUZ
İzmir Tarım Teknolojileri Merkezinin kuruluş amacı nedir?
Ülkemizin tarım sektörü için bir ilk olan İTTM'yi kurarken bilgi ve iletişim teknolojilerinin tarımda daha fazla kullanılmasını teşvik ederek sektörün sürdürülebilir, rekabetçi ve verimli hâle gelmesine katkıda bulunmak amacıyla hareket ettik. Aynı zamanda, sektörün dijital dönüşümünü destekleyen bir tarım girişimciliği ekosistemini oluşturmayı amaçladık.
İTTM, tarım sektöründeki önemli potansiyeli değerlendirerek, üretimde geleneksel yöntemlere bağlı kalan çiftçiler ile yerel bilgi iletişim endüstrisi aktörlerini bir araya getirerek tarım değer zincirindeki kritik bağlantıyı sağlayacak. Böylece, gelişmiş bilgi iletişim teknolojilerinin çiftçiler tarafından kullanılması teşvik edecek, üretim verimini ve performanslarını iyileştirecek ve farkındalık çalışmalarıyla çevre kurallarına uymalarına vesile olacak. Türk tarımının sorunlarına ve ihtiyaçlarına yönelik kalıcı çözümler geliştirebilecek.
İTTM, tarım teknolojilerinin geliştirilmesi için bir köprü görevi görecek, ara yüz olarak kuralları belirleyecek, paydaşlar arasında ortak bir dil oluşturacak, paydaşlar tarafından sahiplenilebilecek, tarım teknolojileri ve girişimlerinin çekim merkezi ve tarım teknolojileri AR-GE üssü niteliğinde bir yapı olarak tasarlandı.
Haber Görseli
Işınsu Kestelli İzmir Ticaret Borsası Yönetim Kurulu Başkanı
PROJEMİZİN GENÇ GİRİŞİMCİLERİN İLGİSİNİ ÇEKECEĞİNDEN EMİNİZ
İnovasyon ve teknolojilere yatırım yapacakların bu proje çerçevesinde buluşturulmasını ve akıllı tarım uygulamalarıyla çiftçilere yeni fırsatlar yaratmayı hedefliyoruz. Projemizin genç girişimcilerin, start-up’ların ilgisini çekeceğinden eminiz. Bu da tarımda en büyük eksiğimiz olan gençleri yeniden kazanmamıza olanak sağlayacak.
Çiftçiler, girişimciler, araştırmacılar ve teknoloji firmaları merkezden somut olarak nasıl faydalanabilirler?
Üyelik yapısıyla çalışacak bir merkez söz konusu. Üyeler fiziken İTTM çatısı altında faaliyet gösterebilecekleri gibi uzaktan üye olmak da mümkün.
Çiftçiyle tarımsal AR-GE yapacak girişimciyi, tarıma kafa yoran tüm şirketleri, finans kuruluşlarını, start-up’ları, akademisyenleri bir araya getirecek olan İTTM’de laboratuvar ve saha çalışmaları yapılacak.
Mevcut durumda yurt dışında geliştirilen ve Türk tarım sektörünün kullanımına sunulan tarımsal teknoloji uygulamaları ile İTTM yapısında farklı disiplinlerde çalışan araştırmacılar, tarım makineleri ve teknoloji geliştirici firmalar, girişimciler, öğrenciler ve tarımsal işletme destek şirketlerine bir altyapı sağlayacak. Aynı zamanda yüksek katma değere sahip yerel uygulamalara yönelik çözüm seçenekleri üretilebilecek.
Kısaca İTTM, tarımda bilişim teknolojileri kullanılarak üretilmiş veya üretilecek ürün ve hizmetlerin yani akıllı tarım uygulamalarının gerçek yaşam ortamında, gerçek kullanıcılar ve ürünler üzerinde test edilebileceği ve geliştirilebileceği tematik ve açık bir inovasyon ortamı sunuyor.
Geliştirilecek yeni ve yerli teknolojik çözümler hem ulusal hem de uluslararası pazarlarda söz sahibi olunmasına imkân tanıyacak. Tarım sektörü, girişimciler ve yatırımcılar için cazip hâle gelecek. Bir örnek vermem gerekirse İTTM henüz açılmadan, Kapsayıcı Büyüme Derneğinin de desteğiyle, Japonya Tokyo Tarım ve Teknoloji Üniversitesi ile Ege Üniversitesi arasında bir iş birliği protokolü imzalandı. Şu anda, bu 3 kurumun yanı sıra Skip Navigation Links ve Uluslararası Tarımsal Araştırma ve Eğitim Merkezinin de dâhil olduğu proje ile pamukta yeni sulama teknolojileri üzerinde bir araştırma sürdürülüyor. Buradan çıkacak verimli bir sonuç, ülkemizde pamuk ekilen her alanda uygulanabilir olacak ve Türk tarımına fayda sağlayacak.
Merkezin temel çalışma alanları neler? Öncelikleri var mı?
Türkiye önemli bir tarım ülkesi. Bu ciddi üretimini, tarım teknolojisi üretimiyle de destekleyebilir. Teknolojinin tarıma entegrasyonunda iki temel konu var. İlki tarım sektörümüzün rekabet gücünün artırılmasında ve karşı karşıya kaldığı sorunların çözümünde dijital teknolojilerin kullanılması ve üreticilerimizin bu teknolojilere erişiminin sağlanması. İkincisi ise dijital tarım teknolojilerinin geliştirilmesine imkân sağlayacak bir AR-GE ve girişimcilik ekosistemin oluşturulması. İTTM’yi bu ihtiyaç ve tespitlerden yola çıkarak tarımı akıllı teknolojilerle buluşturmak üzere kurduk.
İTTM ile öncelikli olarak ülke tarımının, değişen şartlar ile uyum içerisinde sürdürülmesine, yeni ve etkili teknolojiler geliştirilmesine katkı sağlamak için çalışıyoruz. İTTM’nin odaklandığı ana konular arasında doğal kaynakların korunması, enerji sorunu, girdi optimizasyonu, gıda güvenliği ve güvencesi, karbon salımı, tarımsal üretim artışı ve tarımsal nüfusun gençleşmesi için alternatifler üretilmesi yer alıyor. Tüm bu unsurlar tarımın ihtiyaç duyduğu sürdürülebilirliği sağlamada doğrudan etkili konular.
Merkezin oluşturulmasında kamu ve özel sektörün payı nedir?
Merkezin sermaye yapısı yüzde 75 kamu ve kamu niteliğini haiz kurumlar, yüzde 25 oranında da özel sektör kuruluşlarından oluşuyor.
Ortaklık yapısını kurgularken, bu girişimin başından beri inisiyatif alarak elini taşın altına koyan sermaye ortakları ile süreç içerisinde gerek sektörel bilgi birikimleri gerek sağladıkları çözümlerle destek olacak iş ortaklarımızı iki grupta topladık. Kamu tarafında İzmir Ticaret Borsası, Ege İhracatçı Birlikleri, İzmir Ticaret Odası, Aydın Ticaret Borsası, Alaşehir Ticaret Borsası, Aliağa Ticaret Odası, Bergama Ticaret Odası, Menemen Ticaret Odası, Gaziantep Ticaret Borsası, Balıkesir Ticaret Borsası, Antakya Ticaret Borsası, Manisa Ticaret Borsası ve Menemen Belediyesi bulunuyor. Özel sektörde ise ülkemizin tarım bankacılığı denince akla gelen en önemli bankalarından Ziraat Bankası, Türkiye İş Bankası ve Denizbank’ın girişimleri olan Ziraat GSYO, İmece Mobil Tarım Platformu Elektronik Hizmetler Ticaret AŞ ve NeoHUB AŞ hem tarım sektörü hem de bankacılık alanındaki bilgi birikimleriyle bizimle beraberler.
İTTM’nin hibe desteği ve fiziksel altyapı sağlayan en önemli destekçiler ise Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı ile Tarım ve Orman Bakanlığı. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı merkezimizi İzmir Kalkınma Ajansı Güdümlü Proje Destek Programı ve KOSGEB TEKMER Destek Programı vasıtasıyla destekliyor. Tarım ve Orman Bakanlığı da İTTM’nin bugün bulunduğu yeri sağlayarak ve TAGEM bünyesindeki enstitülerin tarımsal üretim alanları, fiziksel altyapılar, araştırmacılarının uzmanlıklarının yanı sıra proje bazında tarımsal veri tabanlarını İTTM’de yürütülecek çalışmalar için paylaşıma açıyor.
TARIM YENİDEN BAŞROLDE
Son söz olarak ne söylemek istersiniz?
Cumhuriyetin kurulup gelişmesinde tarım lokomotif sektördü. Değişen dünya düzeni, artan nüfus ve talep, tarımı yeniden başrole taşıyor. Eğer gerekli yatırım yapılır ve tarım gerçek anlamda teşvik edilirse Türk tarım sektörünün tıpkı Cumhuriyetin ilk yıllarında olduğu gibi kalkınmada lokomotif bir rol üstlenebileceğine inanıyoruz. İzmir olarak bu alanda söyleyecek çok sözümüz, yapacak çok işimiz olduğuna inanıyoruz ve bu doğrultuda el birliğiyle çalışıyoruz.
İzmir Ticaret Borsası olarak 133 yıldır önceliğimiz tarımın verimliliğini ve tarıma dayalı ticaretin katma değerini yükseltmek. İTTM, BORSAV, Ege Gastronomi Projesi, İzmir’deki diğer Oda ve Borsalarla iş birliği içinde hayata geçirdiğimiz Tarıma Dayalı İhtisas Organize Sanayi Bölgeleri ile Cumhuriyetimizin 100’üncü yılında Ege’nin bereketini başta ülkemiz, sonra da tüm insanlığın refahı için sürdürülebilir kılmaya devam edeceğiz.