Organize Tarım Bölgeleri ile ne amaçlanıyor, hedeflerden bahseder misiniz?

 

Tarım ve Orman Bakanlığı olarak ülkemizin tarım sektöründe yeni bir çağ başlatmak amacıyla sürdürülebilir tarımsal üretim doğrultusunda yenilenebilir enerji kaynaklarından yararlanılacak şekilde çevre dostu ve yüksek verimlilik prensiplerine dayalı Organize Tarım Bölgelerinin kurulumunu gerçekleştiriyoruz. Bu bölgeler, tarım 4.0 teknolojilerinin entegrasyonu sayesinde kesintisiz üretim imkânı sunarken güçlü altyapı sistemleri ile destekleniyor. Atık yönetimi süreçleri, verimliliği ve sürdürülebilirliği artıracak biçimde tasarlanmış olup sıfır atık ilkesine göre faaliyet gösteriyor. Marjinal tarım arazilerinin dönüştürülmesiyle oluşturulan bu bölgeler hem ekonomik hem de ekolojik anlamda değer katmayı amaçlıyor.

 

Ülkemizin ekonomik büyümesine ve sürdürülebilir kalkınmasına katkıda bulunacak olan Sera Organize Tarım Bölgeleri; yatırım, üretim, istihdam, büyüme ve ihracat hedeflerimiz doğrultusunda desteklenmeye devam edecektir. Özellikle İstanbul, Ankara, İzmir gibi büyük şehirler ve çevrelerindeki jeotermal enerji kaynaklarını etkin kullanarak bu bölgelerdeki yüksek teknoloji kullanan sera yatırımlarının teşvik edilmesi planlanıyor. Bu strateji, tarımsal üretim arzını artırarak gıda güvenliğimizi pekiştirecek ve Gayrisafi Yurt İçi Hasıla (GSYH) üzerinde olumlu bir etki yaratarak ülkemizin kalkınmasında önemli bir etken olacaktır. Sera Organize Tarım Bölgelerinin kurulması, modern tarım tekniklerinin benimsenmesini sağlayacak ve böylece verimliliği artırarak tarımsal üretimin kalitesini ve miktarını en üst seviyeye çıkaracaktır. Ayrıca, bu bölgelerde üretilen ürünlerin ihracat potansiyeli, ülke ekonomisine döviz girdisi sağlayarak dış ticaret dengemize katkıda bulunacaktır. Hayvancılık Organize Tarım Bölgeleri ve Su Ürünleri Organize Tarım Bölgeleri yatırımları da aynı hızla devam ediyor. Özellikle Hayvansal Organize Tarım Bölgeleri hayvansal ürün arzında önemli bir artış sağlayarak iç talebin karşılanmasında kritik bir rol oynayacaktır. Bu bölgelerde uygulanacak yenilikçi ve sürdürülebilir hayvancılık yöntemleri, et ve süt ürünleri başta olmak üzere hayvansal gıda üretiminde verimliliği ve kaliteyi artıracaktır. Aynı zamanda, Su Ürünleri Organize Tarım Bölgeleri, deniz ve tatlı su ürünlerinin çeşitliliğini ve miktarını artırarak, balık ve su ürünleri sektörünün gelişimine ivme kazandıracaktır. Bu yatırımların genişletilmesi, GSYH içindeki tarım sektörünün payını yükseltecek ve ülkemizin toplam ihracat rakamlarına olumlu yansıyarak, ekonomik refahın artmasına katkı sağlayacaktır. Böylelikle Sera, Hayvancılık ve Su Ürünleri Organize Tarım Bölgeleri hem yerel hem de ulusal düzeyde ekonomik kalkınmanın lokomotifi olacaktır.

OTB ile üretim merkezlerini, tüketim merkezlerine yakınlaştırarak şehirde yaşayanların daha kısa zamanda taze ve ucuz sebzeye erişiminin sağlanmasını hedefliyoruz. Lojistik maliyetlerinin düşürülmesi, nakliyeden kaynaklanan kayıpların azaltılması, yerinde üretim-yerinde tüketim-yerinde istihdam da hedeflerimiz arasında yer alıyor.

Organize Tarım Bölgeleriyle; hayvansal ve bitkisel üretim işletmelerinin ihtisas konusuna göre bir araya getirilerek üretimin her safhasının kontrol edildiği, hijyenin sağlandığı, verimin ve kalitenin en üst seviyeye çıkarıldığı, ucuz maliyetli üretimin teşvik edildiği, giriş ve çıkışların kontrol edilebildiği bölgeler oluşturmak, üreticilerin/yetiştiricilerin kümelenmelerini ve ihtisaslaşmalarını sağlamak, tarım-sanayi entegrasyonunun geliştirilmesine ve orta-büyük ölçekli modern tarımsal işletmelerin sayısal ve oransal olarak artırılmasına katkı sağlamak, markalaşma ve değerinden satış ile üretici/yetiştirici gelirlerinin artırılması amaçlanıyor. 

 

41 ADET OTB’YE TÜZEL KİŞİLİK KAZANDIRILDI

Şu anda mevcut kaç adet Organize Tarım Bölgesi var? İçlerinde hangi işletmeler bulunuyor?

 

2024 yılı mayıs ayı itibarıyla 41 ilde 60 adet Organize Tarım Bölgesi Projesi’nin iş ve işlemleri devam ediyor. Bunlardan 41 adet Organize Tarım Bölgesi’ne Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından tüzel kişilik kazandırıldı. Tüzel kişilik kazananların 21’i hayvansal üretim, 19’u bitkisel üretim, 1’i ise Su Ürünleri Yetiştiriciliği konulu.

 

Tüzel kişilik kazanmış olan Sera Organize Tarım Bölgelerinin 7 adedi bitkisel üretim konulu (Adana-Karataş, Samsun-Bafra, Zonguldak-Çaycuma, Malatya-Yazıhan, İzmir-Bayındır, İzmir-Kınık, Yalova), 12 adedi ise Jeotermal Isıtmalı Sera Organize Tarım Bölgeleri (Ağrı-Diyadin, Aydın-Efele, Denizli-Sarayköy, İzmir-Dikili, Kütahya-Simav, Nevşehir-Kozaklı, Çanakkale-Ayvacık, Aksaray-Kargın, Kayseri-Kocasinan, Balıkesir-Gönen, Balıkesir-Edremit, Uşak-Banaz) Projesi’dir.

 

Jeotermal enerji kaynak potansiyeli yüksek olan illerde, Jeotermal Isıtmalı Sera Organize Tarım Bölgeleri kurma çalışmalarımız hızla devam ediyor.

 

OTB’nin içinde besi işletmeleri, sera işletmeleri, soğuk hava deposu, et entegre tesisi, yem fabrikası, paketleme, biyogaz ve gübre üretim tesisleri, idari ve sosyal alanlar, yenilenebilir enerji tesisleri bulunuyor.

 

Mevcut işletmelerin üretime katkısı nedir?

 

Bugüne kadar 13 adet Organize Tarım Bölgesi’nin altyapısı, 1 adedinin de ilave alan alt yapısı tamamlanarak yatırımcıların hizmetine sunuldu (Amasya-Suluova, Ankara-Çubuk, Diyarbakır, Denizli-Sarayköy, Eskişehir-Beylikova, Gaziantep-Oğuzeli, Kars, Şanlıurfa, Zonguldak-Çaycuma, Elazığ Hayvan Ürünleri, Samsun-Bafra, Aydın-Efeler, Malatya-Yazıhan ve Amasya ilave alan).

Hayvansal üretim konulu OTB’de yıllık 50 bin ton et üretiliyor. Bitkisel üretim konulu OTB’de Aydın-Efeler Jeotermal Sera OTB, Denizli-Sarayköy Jeotermal Sera OTB, Ağrı-Diyadin Jeotermal Sera OTB’de 318 da alanda 10 bin ton domates ve çilek üretimi yapılıyor.  

 

JEOTERMAL SERACILIKTA DÜNYA LİDERİYİZ

Organize Tarım Bölgesi kurmak için aranan şartlar neler?

 

Öncellikle şunu büyük bir gururla belirtmek isterim, jeotermal seracılıkta da dünya lideriyiz. Ülkemiz örtü altı varlığı bakımından ise dünyada dördüncü, Avrupa’da İspanya’nın ardından ikinci sırada yer alıyor.

 

Organize Tarım Bölgesi kurulması için başvuru projesi ve dosyası hazırlanarak önce Valiliğe başvurulmalıdır. Ardından İl Müdürlüğünde oluşturulacak Proje İnceleme ve Değerlendirme Komisyonunun değerlendirme raporu ile birlikte Valiliğin uygunluk görüşü de eklenerek proje başvuru dosyasının Bakanlığa sunulması gerekiyor.

 

Bakanlık; sektör toplantıları, yatırım analizi, ön fizibilite raporu, su, elektrik, eşik analizi haritası, yatırımcı iştahı ve proje ile ilgili tüm bakanlıkların olumlu görüşünü alarak proje talebini değerlendirir. OTB’nin tüzel kişilik kazanmasından sonra OTB alanındaki şahıs arazileri kamulaştırılır, kamulaştırma maliyeti OTB tarafından karşılanır. Seracılıkta en az 30 farklı yatırımcının kurulacak olan OTB’de yer alacağına dair yazılı taahhüdü alınarak başvuru dosyasına eklenir. OTB’nin kurulacağı yerdeki sanayi odasından, yoksa ticaret ve sanayi odasından, o da yoksa ticaret odasından en az birinin bir kurumun kurucu üye olarak yer alması zorunludur. Talepleri hâlinde OTB’nin kurulacağı yerdeki ihtisas konusuna göre faaliyet gösteren mesleki kuruluş ve teşekküller, il özel idaresi veya yatırım izleme ve koordinasyon başkanlığı, büyükşehir belediyesi, il belediyesi, ilçe belediyesi, belde belediyesi OTB’de kurucu üye olarak yer alabilir. OTB’nin oluşumuna katılan her bir kurum ve kuruluşun katılma payı oranı yüzde 6’dan (1 kişi) az olamaz.

 

Jeotermal seracılık yapacak OTB’de arazinin yüzde 75’nin hazine adına kayıtlı olması şartı aranmaktadır. Ayrıca OTB’de her bir sera işletmesi için ayrılacak parsel büyüklüğü en az 10 dekar, kapalı sera alanı ise en az 5 dekar olarak planlanmalıdır.

 

DÜNYANIN EN BÜYÜK JEOTERMAL KAYNAKLI SERASI GÖNEN’DE KURULDU

Tarım ve Orman Bakanı tarafından biri dünyanın en büyüğü olmak üzere 100 adet Organize Tarım Bölgesi açılacağı bilgisi kamuoyu ile paylaşılmıştı. Bu projede son durum nedir?

 

Cumhurbaşkanımız Sayın Recep Tayyip Erdoğan, Orta Vadeli Program (2024-2026) kapsamında yaptığı açıklamalarda yaş sebze ürünlerinde mevsimselliği en aza indirmek amacıyla Sera Organize Tarım Bölgesi kurulmasına yönelik yatırımların hızlandırılacağını ve yeni sera kurulumu ile sera yenileme yatırımlarının daha fazla destekleneceğini vurgulamıştı. Bu kapsamda Balıkesir’in Gönen ilçesinde dünyanın en büyük Jeotermal Kaynaklı Sera Organize Tarım Bölgesi (Balıkesir Gönen Organize Tarım Bölgesi) 9 Mayıs 2024’te tüzel kişilik kazanarak kuruldu.

Toplam büyüklüğü 8 bin dekar olan Balıkesir Gönen Organize Tarım Bölgesi proje sahasında 4 bin 409 dekar alanda örtü altı bitkisel üretim yapan modern teknolojik seralar yer alacak. 8 bin dekar alan üzerinde kurulan Balıkesir Gönen Jeotermal Kaynaklı Sera Organize Tarım Bölgesi’nde endüstriyel seralarda topraksız tarım yapılması ve yıllık 250 bin ton domates üretimi hedefleniyor. Proje tamamen faaliyet geçtiğinde 10 bin kişi istihdam edilecek, bunun yüzde 75’i kadın olacaktır. 2026 yılında faaliyete geçmesi hedefleniyor. Yılın 12 ayında üretim yapılması ve bu hâli ile önemli bir üretim üssü olması beklenen Balıkesir Gönen Organize Tarım Bölgesi’nde üretilecek ürünlerin işlenerek katma değerli ürünlere dönüştürülmesine yönelik sanayi tesislerinin de yer alması planlanıyor.

 

Balıkesir Gönen Organize Tarım Bölgesi; İstanbul, İzmir, Bursa, Çanakkale, Manisa, Denizli, Bilecik, Eskişehir gibi pazarlara hem hava hem kara hem de deniz yoluyla bağlantısının bulunması sayesinde maliyetlerin düşürülmesi ve nakliyeden kaynaklanan ürün kayıplarının azaltılması açısından ön plana çıkmaktadır.

 

Bunlardan başka OTB’yle ilgili eklemek istedikleriniz var mı?

 

Yatırım programındaki OTB’nin altyapı inşaatları (yol, içme suyu, kullanma suyu, elektrik, kanalizasyon, çevre duvarı, jeotermal kuyu, ısıtma sistemi) ve genel idare giderleri için yıllık yüzde 3 faizli, 3 yılı ödemesiz olmak üzere toplam 13 yıl vadeli kredi kullandırılmaktadır.

300 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı gereği OTB parsellerinin yatırımcılara tahsisinde, ilçenin sosyoekonomik Gelişmişlik Sıralaması (SEGE) Araştırması’na göre yüzde 60-yüzde 100’ü arasında indirim uygulanmakta, bu indirim tutarı kredi borcunun ödemesinde mahsuplaşma yapılarak hibeye dönüşmektedir.

 

Organize Tarım Bölgesi Yatırımcılarına; KKYDP kapsamında 14 milyon TL’ye kadar yüzde 50 hibe (7 milyon TL hibe), IPARD kapsamında 500 bin euroya kadar yüzde 60-70 hibe, Ziraat Bankası tarafından kapalı ortamda bitkisel üretim konusunda yüzde 100’e varan oranda (sıfır faiz) 100 milyon TL üst limitli hazine faiz destekli yatırım ve işletme kredisi, hazine faiz destekli kredilerde standart faiz indirimine ilave yüzde 15 faiz indirimi, iyi tarım uygulamaları, organik tarım, biyoteknik ve biyolojik mücadele destekleri, ayrıca örtü altı üretim aşamasında TARSİM tarafından sigorta priminde yüzde 5 indirim sağlanmaktadır.

 

Tarım Reformu Genel Müdürlüğü olarak tüzel kişilik kazanan OTB Rehberi ve OTB Yatırımcı Rehberi hazırlayarak yatırımcıların hizmetine sunduk. İlgililerin, Genel Müdürlüğümüzün web sayfasından bu yayınlara ulaşılabileceğini sizin vasıtanızla duyurmak istiyorum. Geleceğin üretim üsleri olarak gördüğümüz planlı ve organize bir şekilde ülkemize kazandırmaya çalıştığımız Organize Tarım Bölgesi projelerimizi Tarım ve Orman Bakanlığı olarak destekliyoruz ve desteklemeye devam edeceğiz.