Erkenci bir çeşit olan Sayda ise iri, pembe-portakal renkli, çok tatlı ve lezzetli meyvelere sahiptir. Taşınmaya ve karaleke hastalığına orta derecede dayanıklı bir çeşittir. Dekara verim 1000-1200 kg’dır.
Erkenci başka bir çeşit Hafif Çukurgöbektir. Orta irilikte, pembe-portakal renkli, gösterişli, çok lezzetli, tatlı meyvelere sahiptir. Taşınmaya kısmen uygun, karaleke hastalığına dayanıklı, kendine verimli bir çeşittir. Dekara verim 1000-1200 kg’dır.
Yerli başka bir çeşidimiz de Yuvarlak Çukurgöbektir. Orta mevsimde olgunlaşır. İri, sıra-portakal renkli, gösterişli ve çok lezzetlidir. Taşınmaya dayanıksız, karaleke hastalığına orta derecede dayanıklı, kendine kısmen verimli bir çeşittir. Dekara verim 700-800 kg’dır.
Meyvenin ekolojik istekleri nelerdir? Bahçe tesisi ve yıllık bakım işleri nasıldır?
Hava sıcaklığının donma noktasının altına düşmediği sıcak ılıman iklimin hüküm sürdüğü yerler, yenidünya yetiştiriciliği için en uygun iklim özelliklerine sahip alanlardır. Çiçekler ve meyveler -3°C’de zarar görmeye başlar. Meyvenin olgunlaşma zamanında yaz sıcaklarının erken başlaması ve hava sıcaklığının 30 °C’nin üzerine çıkması meyveler üzerinde güneş yanıklarının meydana gelmesine neden olur. Şiddetli rüzgâr, tozlanma ve döllenme üzerinde olumsuz etki yaparak verimi azaltabilir. Yenidünya ağacının yıllık yağış isteği ise 1000-1200 mm’dir. Yeni kurulan bahçelerde fidanlar ilk hafta gün aşırı, sonraki haftalarda ise iki kez sulanmalıdır.
Yenidünya yetiştiriciliği için iyi drene edilmiş, derin, organik maddece zengin, killi-kumlu, gevşek topraklar tercih edilmelidir. Meyve fazla kireçten hoşlanmaz. Yetiştiricilik için pH 6 olan topraklar idealdir. Taban suyu seviyesi 1,5-2 m olan topraklar yetiştiriciliğe uygundur.
Ürün emniyeti ve erkencilik için kış çiçeklenme döneminde soğuk ve hâkim rüzgârlara kapalı, ılık ve sıcak yöneyler tercih edilmelidir. Dikim mesafeleri 7x7, 8x8 m olup genellikle kare şeklinde dikilir. Yenidünya yetiştiriciliğinde artık standart çeşitlerin anaçlar üzerine aşılanması ile elde edilen fidanlar kullanılmaktadır. Bazı yenidünya çeşitleri kendine uyuşmaz olduğundan bunlarla bahçe kurulurken tozlayıcı çeşit bulundurulmasına dikkat edilmelidir. Kapama bahçe tesisinde erkenci çeşitlerin seçimi önemli olmakla birlikte pazarlama kolaylığı yönünden farklı zamanlarda olgunlaşan çeşitleri bir arada bulundurmak faydalıdır.
Taçlandırma yüksekliği yaklaşık 65-75 cm’dir. Mart ayında yeterli ışıklanmayı sağlayacak şekilde kurumuş, hastalıklı, zararlanmış ve obur dallar çıkarılır. Nisan-ekim ayları arasında 7-10 kez veya yaklaşık her 15-20 günde bir 30-50 cm toprak derinliğini ıslatacak şeklide sulanır. Toprak ve yaprak analizlerine düzenli bir gübreleme programı uygulanmalıdır. Fazla azot verilmesi yenidünyada çiçeklenmeyi azaltan bir durumdur.
KARALEKE HASTALIĞINA DİKKAT
Hastalık ve zararlıları nelerdir? Hasat konusunda nelere dikkat edilmelidir?
Yenidünyanın en önemli hastalığı olan kareleke hastalığı ile mücadele edilmezse ağaçlar giderek verimden düşer, yapraklar dökülür, ileri aşamalarda ağaçlarda kurumalar başlar. Karaleke ile mücadelede için budama artıkları ve bir yıl önceden kalan meyveler toplanmalı ve yakılmalıdır. Gerekli olduğu zamanlarda uygun ilaçlarla mücadele yapılmalıdır. En önemli zararlıları ise sarıağaç kurdu ve yaprak bitleridir.
Hasat edilecek meyvelerin, çeşide has normal büyüklük ve rengini almış olması gerekir. Meyve üzerinde 2-3 mm sap kalacak şekilde makas ile kesilerek hasat edilir. Hasat kriteri olarak kabuk rengi baz alınsa da ticari olarak suda çözülebilen kuru madde miktarının yaklaşık yüzde 10 olması gerekir. Meyvelerin tamamının aynı anda olgunlaşmaması nedeniyle hasat birkaç defada yapılabilir. Meyveler hasattan hemen sonra pazarlanmalıdır. Özellikle bazı çeşitler beklemeye veya kabuk zararlanmalarına karşı hassastır. Depolanma süresi kısadır, 10-13°C’de 1-5 gün saklanabilir.