EYLÜL-EKİM 2024 / ANADOLUNUN TADI TUZU
Akçakoca’nın 7 asırlık coğrafi işaretli tatlısı: Melengücceği
Akçakoca Melengücceği tatlısı, Orta Asya’dan göç ederek Akçakoca’ya yerleşen ve “Manav” olarak adlandırılan Türklerin hâlen devam ettirdiği 700 yıllık geçmişe sahip bir lezzet. Osmanlı saray mutfağına da girmiş tatlılardan biri olan Melengücceği tatlısına asıl lezzetini kazandıran ise Melen Nehri kenarında yetiştirilen mandaların sütünün kaymağının işlenmesi ile elde edilen ve “dartı” olarak adlandırılan iç malzemesi.
Yörede özellikle düğün ve bayramlarda hazırlanan ve geleneksel hâli korunarak yaşatılan Melengücceği tatlısı, Akçakoca’ya yolu düşenlerin mutlaka denemesi gereken tatların başında geliyor. Melengücceği tatlısının adı ile ilgili de çeşitli rivayetler var. Geçmiş dönemlerde şerbetsiz olarak tüketilen bu tatlının eski Türkçede “güccek” olarak kullanılan “küçük ekmek” manasına geldiği ve Akçakoca ilçesinden Karadeniz’e dökülen Melen Nehri’ne ithafen “Melen küçük ekmeği” anlamında “Melengücceği” adını aldığı rivayet edilir. Coğrafi işaretli bu geleneksel tatlımızın tarifini sizler için derledik.
MALZEMELER:
Hamuru için:
2 su bardağı (240 gr) un
1 yumurta
1,5 çay bardağı (150 ml) süt
1/2 çay bardağı (50 ml) fındık yağı
10 g kabartma tozu
1 tatlı kaşığı (5 ml) sirke
1/2 çay kaşığı (1-1,5 gr) tuz
Harcı için:
300 g manda ya da inek sütü
200 g ince çekilmiş fındık ya da ceviz içi
Kızartmak için:
2 su bardağı (400 ml) fındık yağı
Şerbet için:
3 su bardağı (500 g) toz şeker
3 su bardağı (600 ml) su
1 tatlı kaşığı (5 ml) limon suyu
YAPILIŞI:
Şerbeti hazırlamak için gerekli olan su ve şeker kaynatılır. Kaynamaya başladıktan sonra 10-15 dakika süreyle kaynama sıcaklığında tutulur. İçine limon suyu ilave edilip 2-3 dakika daha kaynatılır. Koyu kıvamlı bir şerbet elde edilir. Şerbet soğumaya bırakılır. “Dartı” adı verilen ve tatlıya asıl lezzetini veren iç harcının hazırlanması için manda veya inek sütü kaymağı derin bir tencereye koyulur, ağır ateşte sürekli karıştırılarak pişirilir. Kaymaklar tortu hâline gelince ocaktan alınır. Kıvamının çok koyulaşmaması gerekir. Hazırlanan dartı soğumaya bırakılır. Un, kabartma tozu, tuz karışımına yumurta, süt, sirke, fındık yağı eklenerek orta yumuşaklıkta homojen bir hamur elde edilene kadar yoğurulur. Hamurdan 80-100 g büyüklüğünde bezeler hazırlanır ve üzeri temiz bir bez ile örtülerek 45 dakika-1 saat kadar dinlendirilir. Bezeler 60-70 cm çapında açılır, hazırlanıp soğutulan dartıdan 2-3 kepçe açılan hamurun üzerine dökülür ve eşit bir şekilde her tarafına yayılır. Tatlı bu hâliyle sade olarak hazırlanabileceği gibi içine ince öğütülmüş fındık veya ceviz içi de serpilebilir. Ardından bu hamur rulo olarak sarılır. Rulo hâline getirilen hamur, 6-7 cm uzunluğunda parçalar şeklinde kesilir. Kesilen parçaların her iki ucu büzüştürülerek birbirine doğru bastırılır ve küçük yuvarlak bir beze yapılır. Elde edilen bu bezelere elle bastırılarak 7-8 cm çapında 1-1,5 cm kalınlığında yuvarlak bir şekil verilir. Hamurun kızartılacağı yağ bir tencereye dökülür ve yağ kızdırılır. Hazırlanan ve şekli verilmiş olan yuvarlak tatlı hamuru yağın içine atılır ve alt üst edilerek her iki yüzeyi de rengini alıncaya kadar kızartılır. Kızaran hamur kevgir ile alınır fazla yağı süzdürülerek 10 dakika dinlendirilir. Kızartılmış olan hamurlar önceden hazırlanmış ve soğutulmuş şerbet içine atılır ve 5-6 dakika alt üst yapılarak şerbeti çekmesi sağlanır. Şerbetten çıkarılan tatlılar üzerine çekilmiş fındık veya ceviz serpilerek ılık veya soğuk olarak servis edilir. Arzuya göre kaymak veya yöresel bir tat olan dağ çileği reçeli ile ikram edilebilir. Afiyet olsun.
Kaynak: https://ci.turkpatent.gov.tr/Files/GeographicalSigns/00f2b487-797b-4881-bdec-4ec12ba41b89.pdf