MAYIS-HAZİRAN 2025 / GÜNDEM
Cumhuriyet tarihinin en yüksek çiğ süt üretimi gerçekleşti
Süt, hem temel bir besin maddesi olarak önemli hem de birçok ürünün ana ham maddesi olarak kullanıldığı için gıda sanayinin vazgeçilmezlerinden. Ülkemizde de 2024 yılında cumhuriyet tarihinin en yüksek çiğ süt üretimi rakamlarına ulaşıldı. Dünya Süt Günü dolayısıyla bir araya geldiğimiz Hayvancılık Genel Müdürlüğü Proje Geliştirme ve Altyapı Daire Başkanı Melikşah Taşkın konuyla ilgili detayları siz okuyucularımız için paylaştı.
Küresel düzeyde en önemli gıdalardan biri olan sütün ülkemizdeki üretim miktarları hakkında bilgi verir misiniz?
Cumhuriyet tarihindeki en yüksek çiğ süt üretim miktarı 2024 yılında gerçekleşti. 2023 yılına göre yüzde 4,7 artan üretim miktarı 22 milyon 487 bin 757 tona ulaştı. 2023 yılına göre inek sütü üretimi yüzde 5,4 ve manda sütü üretimi yüzde 35,1 artarken koyun sütü üretimi yüzde 2,9 ve keçi sütü üretimi yüzde 11,2 azaldı.
TÜİK verilerine göre ticari süt işletmelerince 2024 yılında toplanan süt miktarı 2023 yılına göre (1 milyon 68 bin ton) yüzde 10,45 artarak 11 milyon 287 bin 414 ton olarak gerçekleşti ve tüm zamanların en yüksek seviyesine ulaştı.
Üretimde artış için neler yapılıyor?
Yeni destekleme modeli ile birlikte 2025-2026 yıllarında uygulanacak desteklemelerde 26/7/2024 tarihli ve 8760 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile yürürlüğe konulan “2024-2026 Yıllarında Yapılacak Hayvancılık Desteklemelerine İlişkin Karar” çerçevesinde belirlenen katsayılara göre süt üretimi destekleniyor. Buna göre, destekleme amaçlı veri tabanlarında inek ve mandalardan günlük olarak en fazla toplam 430 litre, koyun ve keçilerden ise 100 litre çiğ süt üreten ve süt işleme tesisine satan aile işletmeleri sütü için ilave 0,3 katsayıdan yararlandırılacak.
Destekleme takvim yılı başlangıcı itibarıyla üzerinde BSKS ve TÜRKVET’te işletme kaydı bulunan kadın üreticilerin veya destekleme takvim yılının son gününde 41 yaşından gün almamış üreticilerin ürettikleri süt için ilave 0,3 katsayı uygulanacak.
Süt havzası olarak belirlenen Amasya, Çorum, Tokat, Bingöl, Bitlis, Elazığ, Erzincan, Erzurum, Muş ve Tunceli’de üretilen süt için ilave 0,4 katsayı; manda, koyun, keçi sütü için ilave 0,8 katsayı eklenecek.
Çiğ sütü kendi tankında soğutarak direkt onaylı süt işleme tesisine satan üreticinin sütü için ilave 2 katsayı uygulanacak.
Haber Görseli
Melikşah Taşkın Hayvancılık Genel Müdürlüğü Proje Geliştirme ve Altyapı Daire Başkanı
Birinci derece tarımsal amaçlı örgütlere üye/ortak olmak koşuluyla ve bu kapsamdaki tarımsal amaçlı örgütler üzerinden pazarlanan soğutulmuş çiğ süt için ilave 2 katsayı, tarımsal amaçlı örgütlere üye/ortak ve birinci derece olmayan tarımsal amaçlı örgütler üzerinden pazarlanan soğutulmuş çiğ süt için ilave 1,5 katsayı uygulanacak.
Hastalıktan ari işletmeler veya Avrupa Birliği (AB) onaylı işletmelerde üretilen süt için ilave 3 katsayı uygulanacak.
Yukarıdaki katsayı kalemleriyle üreticilerimizi destekleyerek üretimimizi arttırmayı hedefliyoruz. Her zaman üreticilerimizin başarısı için onların yanlarındayız.
Ülkemiz için sütün önemi nedir?
Ülkemiz için süt, önemli bir ekonomik gelir kaynağı olmanın yanında sağlıklı beslenmek için vazgeçilmez bir gıda. Gayrisafi Millî Hasılamızda önemli bir yere sahip olan süt sektörü sürdürülebilir hayvancılık açısından da önemli bir yere sahip.
Süt sektörü, tarım ve sanayide istihdam sağlayan sektörlerimizden. Geleneksel kültürümüzde ayrı bir yere sahip olan süt; yerel üretim, gıda güvenliği ve sağlıklı nesillerin oluşması açısından da büyük önem taşıyor.
Ülkemiz mutfak kültüründe süt ve süt ürünlerinin yeri ile ilgili neler söylersiniz?
Ülkemiz mutfak kültüründe süt ve süt ürünleri, çok önemli bir yer tutuyor. Yoğurt, peynir, tereyağı ve kaymak gibi ürünler, günlük yemeklerde ve geleneksel tariflerde sıkça kullanılıyor. Süt ürünleri, hem lezzet hem de sağlık açısından zengin, kültürel hayatımızın vazgeçilmez bir parçası. Anadolu’muzun kültürel zenginliği 200’ü aşkın peynir çeşidi ile süt ürünlerine de yansımıştır.
Sütün beslenmemizdeki önemi ve sütün faydaları nelerdir?
Süt, içinde yüksek kaliteli protein ve birçok besleyici öge içeren ve kolay ulaşılabilir bir besin kaynağı. Çocukların zekâ ve fiziksel gelişimine pek çok katkısı olan süt, yetişkinlerde de günlük hayat kalitesinin artırılması ve sürdürülmesi için büyük önem taşıyor.
Süt, beyin için önemli bir besin kaynağıdır. Kemik kaybını önler. Kalp hastalıkları riskini azaltır, gribe karşı koruyucu kalkan görevi sağlar. Sağlıklı uykunun anahtarı olan süt, mineral ve su kaybını önler. Kilo vermeye yardımcı olduğu gibi cildin yaşlanmasını da önler. Ayrıca bağırsak kanserine karşı koruyucu kalkan görevi görür. Kısacası hayatın her deminde sağlık için süt ve süt ürünleri tüketilmelidir.
Dünya Süt Günü ile ilgili neler söylemek istersiniz?
Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütünün (FAO) almış olduğu karar doğrultusunda 1 Haziran Dünya Süt Günü, 1 Haziran’ı içine alan hafta ise Dünya Süt Haftası olarak kabul ediliyor. Sütün insan sağlığı açısından önemine ilişkin farkındalığın artırılması ve sektörün yaratmış olduğu etkilere dikkat çekebilmek adına Dünya Süt Günü her yıl farklı ülkelerde çeşitli etkinliklerle kutlanıyor.
Dünya Süt Günü’nün 1 Haziran tarihinde kutlanmasının temel nedeni hâlihazırda birçok ülkede söz konusu tarih aralığında kutlamaların yapılması. Bu özel gün ilk yıllarında mayıs ayı içinde kutlanırken, Çin gibi bazı ülkelerde aynı ay içerisinde çok fazla sayıda özel gün kutlaması olduğundan dolayı sonraki yıllarda 1 Haziran’da kutlanmasına karar verildi. Dünya Süt Günü bazı ülkelerde yalnızca 1 Haziran günü kutlanırken bazı ülkelerde aynı günü kapsayan tüm hafta Dünya Süt Haftası olarak kutlanmaktadır.
Bu yılki etkinlikler hakkında bilgi verir misiniz?
Dünya Süt Günü, küresel bir etkinlik. Her yıl olduğu gibi bu yıl da 81 ilimizde ilköğretim okullarımızda süt dağıtımı yapılarak farkındalık oluşturuldu. Süt üreticisi ile tüketicilerinin bir araya getirildiği farkındalık etkinlikleri yapıldı. Genel Müdürlüğümüzce İzmir ilimizde yapılan süt dağıtım etkinliklerine katılım sağlanarak sütün önemi ve faydaları anlatıldı.