4. Tarım Orman Şûrası kapsamında oluşturulan Gıda Güvencesi, Güvenliği ve İsrafla Mücadele Çalışma Grubu; gıda sistemlerine ilişkin çok boyutlu sorunları değerlendirmek, mevcut durum analizleri ışığında stratejik yönelimleri belirlemek amacıyla faaliyette bulundu. 

Küresel ölçekte artan nüfus, iklim değişikliği, çevre kirliliği, doğal afetler, su kaynaklarının azalması, pandemi ve salgınlar, savaşlar ve ekonomik dalgalanmalar nedeniyle gıda güvencesi kırılgan bir hâle geldi. Türkiye’nin jeostratejik konumu, tarımsal üretim potansiyeli ve genç nüfusu dikkate alındığında bölgesel gıda güvenliği açısından önemli bir rol oynayabileceği belirtiliyor.

 

Gıda sistemlerinin bütüncül bir bakış açısıyla değerlendirilmesiyle hazırlanan şûra raporu kapsamında, toplam 38 hedef ve çok sayıda strateji önerisi geliştirildi. Çalışmalar GZFT analizi temelinde yapılandırılmış ve öncelikli stratejik yaklaşımlar belirlenmiştir. Gıda üretiminden tüketime kadar olan tüm süreçlerde ekolojik dengeyi koruyan, çevreye duyarlı uygulamaların hayata geçirilmesi büyük önem taşıyor. Tarımsal üretimde değişen koşullara uyum sağlayabilecek yerli ve millî yenilikçi teknolojilerin geliştirilmesi ve çiftçiliğin kârlı bir meslek hâline getirilmesi hedefleniyor. Bu doğrultuda çiftçi haklarının korunması ve dirençli gıda sistemlerinin oluşturulması öne çıkan öncelikler arasında. Gıda sanayinde ise sürdürülebilirlik esaslı yenilikçi üretim tekniklerinin entegre edilmesiyle uluslararası rekabet gücünün artırılması amaçlanıyor. “Tek sağlık” yaklaşımı çerçevesinde; ulusal politika ve mevzuat altyapısının oluşturulması, endüstriyel biyoteknolojinin tarım ve gıda alanında yaygınlaştırılması ve gıda güvenliği stratejilerinin sistematik biçimde ele alınması önemli hedeflerden. Ayrıca, gıda enflasyonunun azaltılması, gıdaya erişimin kolaylaştırılması, resmî kontrol ve denetim mekanizmalarının güçlendirilmesi hedefleniyor. Gıda kaybı ve israfına karşı farkındalığın artırılması, yerli tohumculuğun desteklenmesi, iklim değişikliği ve AB Yeşil Mutabakatı’nın etkilerinin dikkate alınarak gıda politikalarının yeniden yapılandırılması, beslenme yetersizliklerinin giderilmesi, kayıt dışılığın azaltılması ve hayvan hastalıklarıyla mücadele konularında çok yönlü politikalar geliştirilmektedir. Aynı zamanda, gıda muhafaza yöntemlerinin geliştirilmesi, antimikrobiyal ve pestisit direnci ile mücadele edilmesi, kimyasal kalıntı sorununun önlenmesi, çevre dostu bitki koruma tekniklerinin uygulanması ve dijital tarım uygulamalarının sürdürülebilirliğinin sağlanması da hedefler arasında yer alıyor. Zoonotik hastalıkların kontrolü, üstün verimli hayvan ırklarının geliştirilmesi, üretici ve tüketicilerin bilinçlendirilmesi, gıda bağışı ve bankacılığı mevzuatının güçlendirilmesi, gıda üretiminde sertifikasyon sistemlerinin yaygınlaştırılması, yem kaynaklı risklerin önlenmesi, risk değerlendirme ve iletişiminin etkinleştirilmesi de hedefleniyor. Ayrıca pazarlama stratejileri, kurumlar arası iş birliği, dijital dönüşüm, tarımsal örgütlerin rolünün güçlendirilmesi ve atık toplama ile ileri dönüşüm teknolojilerinin geliştirilmesi gibi adımlar gıda kaybı ve israfının önlenmesi için geliştirilen hedefler arasında yer alıyor.