OCAK-ŞUBAT 2019 / KAPAK KONUSU
Orman köylüsü ormanlardan 250 milyon lira gelir elde etti.
Ayşegül ULUCAN ŞAHİN
İbrahim BAĞCI
“Orman köylüsüne bizim katkımız 2017 yılında 250 milyon TL olarak gerçekleşti. 2018 yılında bunun 300 milyon TL olmasını bekliyoruz”
Orman Genel Müdürlüğü Envanter ve Planlama Şube Müdürü Galip Çağatay Tufanoğlu ile odun dışı orman ürünleri,orman köylüsünün bu ürünlerden nasıl faydalandığı gibi konular üzerine konuştuk.
Orman köylüsü için odun dışı orman ürünleri ne ifade ediyor? Üretim planlaması nasıl yapılıyor?
Orman köylerinde yaşayan vatandaşlarımız genellikle ormana bağımlı yaşıyorlar. Odun ve odun dışı orman ürünleri, yıllık verilen programlar çerçevesinde yani bizim planlamalarımız çerçevesinde topluyorlar. Örneğin, daha önce defnenin ticaretini yapmış bir köy bizim verdiğimiz programlar çerçevesinde defneyi topluyor. Onlarla ilgili planlama ve envanter çalışması yapıyoruz. Diyoruz ki; bu köy sınırları içerisinde şu bölgelerde şu kadar ton yıllık defne üretimi yapılabilir. Taşradaki uygulayıcı birimlerimiz olan Orman İşletme Şeflikleri bunun takip, kontrol ve izlemesini yapıyor. Orman köylüsü defne toplayıcılığını izinsiz yapamıyor.
Odun dışı orman ürünlerinin planlaması ve envanteri noktasında çalışan 150 mühendis arkadaşımız var. Şimdiye kadar yaptığımız çalışmalarla bu ürünlerin sürdürülebilir kullanımı noktasında faydalanma planları oluşturduk. Bunlara göre üretimleri belirliyoruz. Türkiye’de 1.5 milyon hektar alanda 210 farklı türde planlama çalışmaları yaptık. Neyi, ne zaman, nerede, ne kadar ve nasıl toplayacağımızı ortaya koyuyoruz. Orman köylüsünün Orman Kanunu’ndan kaynaklanan yasal hakkı da var. Orman köyleri bu hak için belli bir bedel ödüyor ki, bu çok cüzi bir miktardır. Ya da biz bunu açık artırmalı ihale ile satabiliyoruz. Orman köylümüze ürünü toplatıyoruz. Orman köylüsü bunu toplarken hem kazanıyor hem de kendi ihtiyacı için kullanıyor. Köylümüze oldukça iyi bir gelir oluşturuyor. Direkt olarak bütün odun dışı ürünlerde orman köylüsüne bizim katkımız geçen sene 250 milyon TL olarak gerçekleşti. 2018 yılında bunun 300 milyon TL olmasını bekliyoruz.
Haber Görseli
Envanter ve Planlama Şube Müdürü Galip Çağatay TUFANOĞLU
ÇAM BALI İHRAÇ EDİYORUZ
Bal ormanları ile ilgili ne değişti?
Türkiye Arı Yetiştiricileri Birliğinin istatiksel bir verisi var. Ülkemiz bal üretiminin yüzde 85’i orman alanlarımızdan gerçekleşiyor. Geçen sene 114 bin ton üretimimiz oldu. Dünyada ikinci sıraya yerleştik. Orman Genel Müdürlüğünün şu şekilde bir katkısı olmuş: Daha önceleri arıları, kovanları ve arıcıları ormana pek sokmuyorduk. Ormana zarar verir, yangın çıkartır diye. Yasalarımız da buna pek uygun değildi. Ama mevzuat değişikliği ve arıcılığa yaklaşımımızın da ülke kapsamında değişikliğe gitmesiyle, ormanlarımızı arıcıların hizmetine açtık. Organik bal üretimini teşvik etmek, arıcılığı desteklemek gayesi ile şu ana kadar 424 adet bal ormanı kurduk. 2018 yılı sonuna kadar da 450 tane bal ormanı kurmuş olacağız. Bal ormanları ile ilgili nektar, polen ve zengin türler bakımından bilgilendirme yapıyoruz. Bazı bal ormanlarında suya erişim noktasında bir sıkıntı varsa su getirdiğimiz bal ormanları da oluyor. Bu konuda arıcılarımıza ve arıcılığa destek veriyoruz. Bal üretimi noktasında dünyada 2. sıraya gelmemizde bu çalışmaların etkisi var. Arıcılıkta katma değerli ürünler üretmemiz gerekiyor. Propolisinden arı sütüne kadar marka değeri yüksek ürünler üretip ihraç etmemiz gerekiyor. Biz şu anda çoğunlukla çam balı ihraç ediyoruz. Çiçek balını genelde iç tüketimde kullanıyoruz. Geçen sene ülkemiz ormanlarında üretilen çam balı miktarı 34 bin ton. Muğla’da salgı balı itibariyle yoğunluk var ama Türkiye’de Artvin’den Urfa’ya, Trakya’ya kadar bal ormanları bulunuyor.
Ekoturizm faaliyetleriniz nelerdir?
Rekreasyonel amaçlı 3 farklı faaliyetimiz var. Mesire yerleri, şehir ormanları ve ekoturizm yönetim alanları. Bugün itibariyle bin 328 adet mesire yeri, 137 adet şehir ormanı, 5 tane de ekoturizm yönetim alanımız var. Bu tür yerler toplumun dinlenme ihtiyacını karşılamak, orman sevgisini ve farkındalığını artırmak. Onun haricinde spor olanakları, ülkemizin estetiğine katkı sağlamak ve turizm olanaklarına imkan vermek amacıyla kuruluyor. Ekoturizm noktasında Orman Genel Müdürlüğü bir inisiyatif üstlenmiş durumda. 2017 yılından itibaren İzmit, Bursa, Konya, Adana ve Muğla illerimizde ekoturizm yönetim planları yapıldı. Ülkemizin çeşitli yerlerinde bu çalışmalarımız artarak devam etmektedir. Ülkemizin rekreasyon kaynaklarını toplumun hizmetine sunma gayesindeyiz.
Orman Genel Müdürlüğünün Odun Dışı Ürün ve Hizmetler Envanter Takip Sistemi hakkında bilgi verir misiniz?
Orman Genel Müdürlüğünün yürüttüğü Orman Bilgi Sistemleri(ORBİS) Projesi bulunuyor. Envanter ve Planlama Takip Sistemi bu proje içerisinde odun dışı orman ürünlerinin planlaması ile ilgili bir modül. Arazide yaptığımız çalışmaların tür tespiti, saha çalışmaları ve verim envanterini yapıyoruz. Buradan elde ettiğimiz, arazide doldurduğumuz karneleri ORBİS sitemine aktarıyoruz. Sistem üzerinden planlamasını yapıyoruz. Hangi yıllarda ne kadar üreteceğiz? Kaç yıl üretilmesi gerekiyor? Ne kadar? Onun planlamasını yaptığımız raporlama ve izleme yapabildiğimiz uzaktan erişimli web tabanlı bir sistem.
Orman meyvelerinin meyve suyu piyasasındaki yeri nedir?
“Yabanıl Türler Eylem Planı” adıyla bir eylem planımız var. Üvez, kuşburnu, alıç, böğürtlen, ahlat, yabani kiraz gibi meyve veren türleri: orman içindeki boşluklara dikerek oradaki yaban hayatını destekliyoruz. Köylülerimiz de kendi ihtiyaçları için topluyor. En fazla toplanılan ürünler; kestane, keçiboynuzu, çam fıstığı. Bunların dışında ahlat ve yabani elma var. Meyve suyu ihraç eden firmalar; ahlat, kızılcık, elma, kuşburnu gibi suyunu çıkarabildikleri meyveleri ormanlardan toplayıp ürün haline getirip satıyorlar. Yüksek katma değer meyve suyu sanayinde oluşuyor. Tamamen organik sertifikalı birkaç tane firma orman meyvelerini kullanıyor başta Avrupa ülkeleri olmak üzere dünyaya ihraç ediyor. Orman meyveleri doğal olduğu için rağbet görüyor.