OCAK-ŞUBAT 2019 / ÖZEL HABER
Bitkisel orman atıkları enerjiye dönüştü
Biyoyakıt sistemi, bitkisel atıkların bir araya yığılarak çürütülüp ve çürüme sırasında ortaya çıkan ısı ve metan gazının enerji üretiminde kullanılması olarak biliniyor.
Tarım ve Orman Bakanlığı çevreye duyarlı enerjilerin kullanımını artırmak için örnek projeleri bir bir hayata geçiriyor. İlk olarak Eskişehir Orman Fidanlığı içerisinde biyoyakıt sistemi kuran Bakanlık, Eskişehir’in Alpu ilçesi Arıkaya köyünde de bu sistemi hayata geçirdi. Kurulan biyoyakıt sistemi sayesinde köy konağı ile caminin ısınma ihtiyacı sistem tarafından karşılanıyor.
Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından kurulan biyoyakıt sistemi, bitkisel atıkların bir araya yığılarak çürütülüp ve çürüme sırasında ortaya çıkan ısı ve metan gazının enerji üretiminde kullanılması olarak biliniyor. Jean Pain Metodu olarak bilinen bu yöntem, 1970’li yıllarda Fransız Jean Pain tarafından geliştirilmiş. Almanlar tarafından optimize edilerek Biomeiler adını alan bu yöntem günümüzde de Almanya’nın belirli bölgelerinde ısıtma amaçlı olarak kullanılıyor.
Bu yöntemde; bitki ve orman artıklarından yapılan ve bir çeşit gübre olan komposttan çıkan ısı, borular aracılığıyla suya aktarılarak ev ısıtmasında kullanılıyor. Yığın içerisine eklenen tankların içerisine konulan gübreden elde edilen metan gazı ocak ve fırınlarda yemek pişirmek, su ısıtmak ya da yakıt amaçlı kullanılabiliyor. Hatta bu gazla bir jeneratör motoru çalıştırılabiliyor ve jeneratörden 1KW elektrik üretilerek müstakil bir evin elektrik ihtiyacı karşılanabiliyor.
Kompost yapabilmek için hem azot bakımından zengin yeşil bitkisel atıkların, hem de karbon bakımından zengin selülozlu, ligninli odunsu atıkların kullanılması şart. Kompostun içeriğinde üçte bir oranında azotça zengin yeşil malzeme ve üçte iki oranında da karbon bakımından zengin kahverengi malzeme katılırken çürümeyi hızlandırmak için de taze kesilmiş yeşil otlar ve su kullanılıyor.
BİN HEKTAR ORMANLIK ARAZİDEN YILLIK 6 BİN TON KOMPOST ELDE EDİLEBİLİYOR
Jean Pain bu yöntemi uygularken 50 tonluk kompost yığınının içine 4 metreküp hacminde çelik bir tank gömmüştür. Çelik tankın içi de dörtte üç oranında 2 ay suda bekletmiş gübre ile doldurmuştur. Tankta oluşan metan gazını ise traktör lastiklerinde depolamıştır. Yığından çıkan ısı yığın içerisine spiral şekilde döşenen plastik borular vasıtası ile alınarak bir evin ısıtılmasını sağlamıştır.
Kompost yığını ısı vermeyi bitirdikten sonra kalan yığın ise verimli bir gübre haline dönüşüyor. Oluşan bu gübre tarımsal üretimde kullanabiliyor. Pain’in hesabına göre bin hektar ormanlık araziden yıllık 6 bin ton kompost elde edilebiliyor ve 960 bin metreküp biyogaz (ki bu 480 bin litre petrole eş değerdir) ve milyonlarca litre sıcak su sağlanabiliyor.
YÖNTEM SAYESİNDE ORMAN SABİT BİR GÜBRE VE ENERJİ KAYNAĞI HALİNE GELİYOR
Ormandan dal, kabuk ve dip yapraklarının toplanması ile sürdürülen bu süreçte, odunsu maddelerin toplandığı alan kendisini 7 yılda tamamen yenileyebilme potansiyeline sahip. Dolayısıyla bu yöntem kullanılarak bir yandan orman temizliği sağlanırken yangın riski düşürülerek orman sabit bir gübre ve enerji kaynağı haline getiriliyor.
Eskişehir’in Alpu ilçesi,Arıkaya köyüne biyoyakıt sistemini kuran Bakanlık, bu sistemi yaklaşık 400 metrekarelik bir alanı ısıtacak şekilde planladı. Sisteme iki panelli bir güneş kollektörü de eklenerek sistem güneş enerjisi ile de desteklendi. Ayrıca bu sistem biyogaz üretimi de sağlıyor. Kurulan sistem ile köyde bulunan cami ve lojmanı, muhtarlık, köy misafirhanesi ve konağı ısıtılıyor.
İlerleyen zamanda köyde gri su diye adlandırılan mutfak atıklarının da arıtılması planlanıyor. Arıtılan gri su, Su Yönetimi Genel Müdürlüğünün çıkarmış olduğu yönetmelik doğrultusunda test edilerek alınacak sonuçlara göre cami bahçesinin sulamasında kullanılabilecek.
BAKAN PAKDEMİRLİ: “ÖRNEK PROJELERİ ÇOĞALTMAK İSTİYORUZ”
Tarım ve Orman Bakanı Dr. Bekir Pakdemirli Eskişehir’in Alpu ilçesi Arıkaya köyünde kurulan biyoyakıt sistemini yakından incelemek üzere bu köye bir ziyaret gerçekleştirdi. Köylülerle bir araya gelen Bakan Pakdemirli bu sistemin kendi kendine yeterlilik ve orman köylerimizin boşalmaması adına çok önemli olduğunu vurguladı. Tesisin orman atıklarını tamamen kullanarak öncelikle ısı yani sıcak su kaynağı sağladığını belirten Pakdemirli sözlerini şöyle sürdürdü: “Bu güzel köyümüze iyi bir tesis yaptık. Eskişehir’de Orman Fidanlığında denedik ve şimdi köyümüzde deniyoruz. Olabildiğince kendi kendine yeterlilik, sürdürebilirlik ilkesi içerisinde bir permakültür kavramı içinde, bir şeyin girdisi bir şeyin çıktısı olacak şekilde doğaya hiç atık bırakmadan tertemiz bir şekilde köy konağını ve camiyi ısıtıyoruz. 18 ay boyunca bu tesis sıcak su sağlayacak. 18 ay sonra da bu yerdekilerin hepsi gübre olacak. Burada ekilen tarlalara bu gübreleri sevk etmek suretiyle de doğaya atık salmadan 18 ay boyunca enerji üretmiş olacağız. Böyle örnek projeleri çoğaltmak istiyoruz.”
Kompost yapılabilecek malzemeler:
Yeşil malzemeler:
Sebze-meyve kabukları ve artıkları
Taze otlar, çimler
Çay atığı,
Yeşil yapraklar
Kahverengi malzemeler:
Dallar ve ağaç kabukları
Fındık-ceviz kabuğu
Talaş
Ağaçların dibine dökülmüş kuru yapraklar ve
çam ibreleri
Saman, sap