MART-NİSAN 2019 / BİLGİ BANKASI

Ne nedir?


  

06.03.2019 


Alçak basınç, yüksek basınç merkezi, don olayı, hortum, sağanak yağış, sis, pus nedir?

ALÇAK BASINÇ: Alçak basınç merkezi, etrafına göre düşük basınca sahip olan bölgeler için kullanılan bir terimdir. Alçak basınç alanlarında yerden yukarı doğru hareket eden hava olduğu için genel olarak yağış, rüzgâr, fırtına gibi hava olaylarını beraberinde getirir. Alçak basınç merkezlerinde yükselici hava olduğu için, hava hareketleri çevreden, alçak basınç merkezine doğru olur. Merkezde de hava yükselmeye başlar. Hava, basınç ve ağırlık farkından dolayı daima yüksek basınç merkezinden alçak basınç merkezine doğru eseceği için, alçak basınca sahip olan bölgelerde rüzgarlar sert esecektir.

YÜKSEK BASINÇ MERKEZİ: Yüksek basınç alanı, çevresine göre basıncın yüksek olduğu bölgeler için isimlendirilen bölgedir. Yüksek basınç alanlarında hava alçalır hareketlidir yani aşağı yönlü hareket yapar. Hava yoğunluğu ve ağırlığı fazladır. Hava ve rüzgârlar merkezden dışarıya doğru yönlenirler. Yer çekimi, yüzeye yakın olan yoğun havaya daha çok etki eder. Genel olarak sis, pus, kuru duman gibi görüş mesafesini azaltan hava olaylarına neden olur.

DON OLAYI: Hava sıcaklığının 0 °C veya altına düşmesi, meteorolojide don olayı olarak adlandırılır.

HORTUM: Hortum Cumulinimbus (CB) bulutundan yere doğru uzanan, dönen bir hava kolonundan oluşan ve oldukça kuvvetli rüzgara neden olan meteorolojik bir olaydır. Girdap şeklinde bir yapısı vardır. Hortum, bulut seviyesinde oluşmaya başlar ve güçlendikçe yeryüzüne doğru iner.

SAĞANAK YAĞIŞ: Aniden başlayan ve kısa süren bir yağıştır. Ani ve kısa süreli olmasına rağmen etkisi büyüktür. Bazen sel baskınına bile neden olabilecek niteliktedir. Bazı zamanlarda gök gürültülü şekilde olabildiği gibi, hiç yağmur havası yokken aniden bastırıp hayatı olumsuz etkileyecek özellikte bir yağış türüdür.

SİS: Yatay görüş mesafesini 1 km’nin altına düşüren meteorolojik bir olay. Stratus bulutunun yerde veya yere yakın seviyede oluşması olarak da bilinir. Hava içindeki su buharının yoğuşması veya donarak kristalleşmesi sonucu ortaya çıkan çok küçük su damlacıkları veya buz kristalleridir.

PUS:  Görüş mesafesini çok azaltmayan bir tür hafif sis. Atmosferdeki çok küçük su damlacıklarından kaynaklanır. Sis ile pus arasındaki tek fark görüş mesafesidir. Görüş mesafesi 1 km’den az ise sis, eşit veya fazla ise pus kabul edilir.

Alçak basınç yüksek basınç merkezi don olayı hortum sağanak yağış sis pus