Hülya OMRAK     Fatih COŞKUN 

Ne zaman ve hangi amaçla kuruldunuz, bu amacı yerine getirmek için neler yapıyorsunuz?

1969 yılında çıkan 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu’na istinaden kooperatifleşme sürecimiz 1970’li yıllarda başladı. 2001 yılında tam anlamıyla bir kooperatife dönüştük. Kooperatifimizin amacı üyelerimizin daha iyi şartlarda üretim yapmalarını sağlamak, her platformda haklarını savunmaları için aracı olmak, sektörle ilgili çalışmaları izlemek, geliştirici, iyileştirici tedbirler almak.

Bu amaca hizmet etmek için özellikle girdi maliyetlerinin azaltılması ile ilgili aktif çalışmalarımız bulunuyor. Birlikte ve güçlü olmak için toplantılar, sempozyumlar, eğitimler, bilgilendirmeler yapıyoruz. Bu anlamda üyelerimizin haklarını koruyoruz.

Üreticiye sahada ne gibi destekleriniz oluyor?

Türkiye Sulama Kooperatifleri Merkez Birliği (TÜS-KOOPBİR) olarak bize bağlı bölge birlikleri ve kooperatiflerimizin; müşterek menfaatlerini korumak, çalışmalarını koordine etmek ve denetlemek, uluslararası ilişkilerini düzenlemek ve ihtiyaç duyulan hususlarda eğitimlerine yardımcı olmaktayız.

Sulama tesislerinin işletilmesi, bakım ve onarımı gibi konularda rehberlik ve teknik yardım yapıyoruz. Bu maksatla ilgili kamu ve özel kuruluşlarla iş birliği halindeyiz.
 
Kooperatiflerimizin her çeşit makine, araç, alet, takım, yedek parça ve elektrik enerjisi, akaryakıt gibi ihtiyaç maddelerinin daha elverişli şartlarda temin etmelerini sağlamakla ilgili girişimlerde bulunmaktayız.

Ortaklarımıza hukuki, mali ve teknik konularda yardımcı oluyoruz. Gerektiğinde bu konularda eğitim verip, denetim yapıyoruz.

Sizin üst birliğinize üye olmanın koşulları nedir? Her birlik üye olmak zorunda mı?

Sulama kooperatiflerimiz bölge birliklerimize bağlı. Bölge birliklerimiz de merkez birliğimize bağlı; fakat hiçbirinin birbirine üye olma zorunluluğu yok. Her kooperatif, üyeleri ile birlikte özgür kararlar alır ve uygularlar. Elbette mevzuatlara uygun yükümlülüklerini yerine getirmelidirler.

TÜRKİYE’DE 27 SULAMA KOOPERATİFİ BÖLGE BİRLİĞİ VAR

Kaç tane alt birliğiniz var? Bunlarla koordinasyon nasıl sağlanıyor?

Ülkedeki 27 sulama kooperatifi bölge birliğinin 13 tanesi bize bağlı. Bunlarda ise yaklaşık 600 - 700 kooperatif yer almaktadır.

Birlik başkanı ve yönetimlerindeki arkadaşlarımızla sürekli iletişim halindeyiz. Yapılan çalışmalar hakkında anında paylaşımda bulunuyoruz. Yazılı olarak da elektronik olarak da sorunlarını iletebiliyorlar. Yılda en az iki defa toplantı yapıyoruz. Ayrıca her yıl genel kurul yapmak üzere bir araya geliyoruz. İhtiyaç duyulduğunda bölge ziyaretleri yapıyoruz.

Tarımsal alandaki su dağıtımının gerçekleşmesinde sizin nasıl bir katkınız var?

Kooperatiflerimizin sorumlu oldukları tarım alanlarında suyun adil ve tasarruflu dağıtılması için teknik destekler veriyoruz.
 
Suyun durumuna göre ürün seçimine özen gösterilmesini sağlamaya çalışıyoruz. Son zamanlarda iklim değişikliği ile birlikte çoğu yöremizde su kısıtlı hale gelmiştir. Kooperatiflerimizin ellerindeki suya göre yetiştirecekleri ürünü planlamasını istiyoruz. Aksi halde çiftçilerimizin kimine su yetmiyor veya kimi yeterli verim alamıyor.

SULAMADA EN ÖNEMLİ GİDER ENERJİ

Birliklerden size ulaşan belli başlı sorunlar neler? Bu sorunların çözümü adına neler yapıyorsunuz?

Şu anki en önemli sorunumuz giderlerin fazlalığı, özellikle enerji giderleri. Bu konuda enerji bedellerinden fazladan alınan fon, katkı payı, kesintiler, kayıp kaçak bedeli, reaktif enerji bedeli gibi giderlerin alınmaması, KDV’de indirime gidilmesi ile ilgili her türlü platformda girişimlerde bulunmaktayız. Sulamada kullanılan enerji giderinde daha fazla indirim talep ediyoruz. Bir de bu elektrik dağıtım şirketlerinin tek yönlü sözleşmelerine imza atmak zorunda kalıyoruz. Alternatif çareler arıyoruz. Özellikle kooperatiflerin kendi kullandıkları enerjiyi üretebilmeleri için güneş enerjisi tesisleri kurabilmeleri gerekir. Bununla ilgili destekleme veya uzun vadeli makul kredilendirmeye ihtiyacımız var. Şu an projesi olan kooperatiflerimiz güneş enerjisi kuracakları alan bulmakta, lisans almakta zorluklar yaşıyorlar. Biz bu konularda ilgili bakanlıklarla girişimlerde bulunuyoruz.
 

BAKANLIKLARLA ORTAKLAŞA PROJELER YÜRÜTÜYORUZ

Tarım ve Orman Bakanlığı ile ortaklaşa yürüttüğünüz çalışmalar var mı?

Tarım ve Orman Bakanlığımızla, suyun etkin kullanılması, üyelerimizin girdi maliyetlerinin azaltılması, tarımsal destekleme modellerinden yeterince faydalanılması gibi konularla ilgili çok yönlü çalışmalarımız var. Bilgi, belge paylaşımında örgütlü olmanın getirdiği avantajları kullanarak, Tarım ve Orman Bakanlığınca yürütülen projelere katkıda bulunuyoruz.
 
Ayrıca kooperatiflerimizden istenilen bilgilere ulaşılmasına yardımcı olup, kısıtlı sulamaya gidilmesi gibi konularda bilgilendirme yapıyoruz.

Güneş enerjisi kullanarak enerji ihtiyacının karşılanması için Tarım ve Orman Bakanlığı ve diğer Bakanlıklarla yürütülen projelerimiz var, takipçisiyiz.

Enerjide tasarrufa gidilmesi için eskiyen pompalarımızın yenilenerek daha verimli hale getirilmesi için hazırlanan projelerimiz var.

Üreticiye saha dışında verdiğiniz katkılar neler? Doğru sulama yapılması ve sulama sistemlerinin (basınçlı sulama) projelendirilmesi aşamasında üreticiye katkınız oluyor mu?

Merkez birliğimizce verilen eğitimler var. Bakanlığımızca, bölge birliklerimizce eğitimler, sempozyumlar, paneller düzenlenmektedir. Üyelerimizin bunlara ve benzeri programlara katılımlarını sağlamaya çalışıyoruz.

Tarla içi sulama projelerinin hazırlanmasını üyelerimiz bireysel yapmaktalar. Kooperatif sahasında yenileme veya yeni kuyu ve sulama sahası ilave edilmesine yönelik projelerin hazırlanmasında yardımcı olmaya çalışıyoruz.