MAYIS-HAZİRAN 2020 / GÜNDEM

Ramazan’da nasıl beslenmeliyiz?


Canan YALÇIN SEVER    

22.05.2020 

Sahurda sizi daha uzun süre tok tutacak, susama hissini erken yaratmayacak ve midenizi rahatsız etmeyecek besinler tercih etmelisiniz. Kahvaltılık türünde besinler tercih etmeniz hem size doygunluk verir hem de gece sindirimin daha rahat olmasını sağlar.
Ramazan ayıyla birlikte daha özenli ve bol çeşitli sofralar kurulur. Uzun süre açlıktan sonra zengin iftar sofraları bizlere çok cazip gelse de sağlığımızı korumak adına Ramazanda da günlük beslenmemize dikkate etmemiz gerekiyor. Biz de bu kapsamda Ramazan ayında nasıl beslenmeliyiz, nelere dikkat etmeliyiz gibi soruların cevaplarını sizler için Diyetisyen Ayşe Tuğba Şengel’e sorduk. Ayrıca diyetisyenimiz Ramazan Bayramı için çok sağlıklı bir tatlı tarifini de bizlerle paylaştı.

Ramazan ayını sağlıklı bir şekilde geçirmek için sahurda ve iftarda nasıl beslenmeliyiz? 
 
Normal zamanlarda günde 5-6 öğün besin tüketimimiz oluyorken Ramazan ayında bu sayı 2 ya da 3 öğüne düşüyor. İhtiyacımız olan kalori ve besin değerlerini karşılamak için de sahurda ve iftarda tükettiğimiz besin seçimleri daha fazla önemli bir hal alıyor. Hem yeterli kaloriyi almak hem de vücut direncimizi düşürmemek için bu süreçte beslenmemize özen göstermeliyiz. 
 
Sahur öğününü yapmak kalori ihtiyacının karşılanması, midenin uzun süren açlıktan sonra rahatsızlanmaması ve orucun daha rahat tutulabilmesi için önemlidir. Sahurda sizi daha uzun süre tok tutacak, susama hissini erken yaratmayacak ve midenizi rahatsız etmeyecek besinler tercih etmelisiniz. Kahvaltılık türünde besinler tercih etmeniz hem size doygunluk verir hem de gece sindirimin daha rahat olmasını sağlar. Susama hissinin erken oluşmaması için de fazla yağlı yemeklerden, aşırı tuzlu, baharatlı besinlerden ve kızartma türünde hazırlanmış besinlerden özellikle uzak durmalısınız. 
 
İFTARA ÇORBAYLA BAŞLAYIN
 
İftarda tüketilen yemek çeşitleri de en az sahur öğünündekiler kadar önemlidir. Özellikle hazımsızlık, şişkinlik ve gaz gibi şikayetler yaşamamak için besin tüketimine dikkat etmelisiniz. Orucunuzu su ile açtıktan sonra yemeğe mutlaka çorba ile başlamanızı öneriyoruz. Çorba midenizin rahatlamasına ve uzun süren açlıktan sonra porsiyon kontrolünün daha rahat yapılmasına yardımcı olacaktur. 
 
Açlık döneminden sonra bir anda hızlı besin tüketmek mide ve sindirim sorunlarının en önemli nedenidir. Bu durumu önlemek için çorba içtikten sonra yemeğe 10 dakika ara verebilirsiniz. Sonrasında yine sizi rahatsız etmeyecek ve kalori değeri çok yüksek olmayacak yemek çeşitlerinden tüketebilirsiniz.
Ayrıca, tok tutan besinler ile hazırlanmış 1200 – 1400 kalorilik ayrıntılı oruç diyet listesine ve videolu anlatıma buradan ulaşabilirsiniz: https://aysetugbasengel.com/ramazan-diyeti-ramazan-menusu-oruc-diyet-listesi/.
 
Ramazan ayında da  bir insanın günlük alması gereken kalori miktarı kadar mı kalori almalıyız? Yoksa kalori limitlerini aşabilir miyiz? Günlük kalori ayarını nasıl yapmalıyız?
 
Her bireyin günlük kalori ihtiyacı yaş, boy, kilo ve sağlık durumu gibi pek çok faktöre bağlı olarak değişir. Vücut organ ve dokularının işlevini devam ettirebilmesi için günlük ihtiyaç duyulan kalorinin besinler ile alınması gerekir. Günlük harcadığınız enerjinin çok daha üzerinde kalori alırsanız bu durum vücudunuzda kilo artışına neden olur. 
Bu yüzden Ramazan ayında da ihtiyacınız olan kaloriyi almalısınız ve kalori miktarında arttırma yapmamalısınız. Günlük kalori ihtiyacına örnek verecek olursak; kadınların ortalama 1600-1800 kalori, erkeklerin 2200-2500 kalori almalarını önerebiliriz. Günlük ihtiyacınız olan bazal metabolizma hızınızı sağlık sitelerinden de kolaylıkla hesaplayabilirsiniz. Her bireyin ihtiyaç duyduğu enerjinin fiziksel özelliklerine göre değişiklik gösterdiğini unutmayın.
 
Ramazan boyunca günlük kalori alımını öğünlere yaymanız daha sağlıklı olacaktır. Sahur, iftar ve gece ara öğünü olarak 3 öğün yapabilirsiniz. İftardan bir buçuk, iki saat sonra gece ara öğünü yapılabilir. Bu ara öğünde süt, kefir, sütlü tatlı, meyve ve kuruyemiş gibi besinler tercih edebilirsiniz.
 
ZEYTİN YERİNE CEVİZ
 
Sahurda tok tutan yiyecekler nelerdir?
 
Açlık hissinin daha geç oluşması için sahurda tüketilen besin çeşitleri önemlidir. Süt, yoğurt, kefir, yumurta, beyaz peynir, lor peynir, tahıl ekmeği, yulaf ezmesi, mevsim yeşillikleri, avokado, ceviz, fındık, badem, kuru incir, kuru kayısı, hurma gibi besinler sahur öğününde tüketilebilen, tok tutan sağlıklı besinler olarak sıralanabilir. 
Bu besinlerin yerine çorba ve sebze yemeği gibi yağ içeriği yüksek olmayan, midenizi rahatsız etmeyecek yemekler de tercih edebilirsiniz. Sahur öğününde özellikle zeytin yemek yerine ceviz, çiğ fındık, çiğ badem gibi yağlı tohumlardan tüketmeniz daha uzun süre tokluk hissi vercektir.
Bolca su içmek oruçluyken neden önemlidir? Ne kadar su tüketmeliyiz?
Yetişkin bir erkek vücudunun yüzde 60’ı, kadın vücudunun ise yüzde 50’si sudan oluşmaktadır. Besinlerin sindirim ve emiliminin rahat olması, cildin daha sağlıklı olması ve vücut direncinin düşmemesi için su tüketimi önemlidir. 
Yetersiz su tüketiminde kabızlık, hazımsızlık, cilt kuruluğu, baş ağrısı, halsizlik, ağız kuruluğu gibi şikayetler sık görülür. Bu şikayetlerin minimum seviyede olması için ortalama 2 litre yani, 8 bardak su içilmesi önerilmektedir.

Haber Görseli

YEMEKTEN 45 DAKİKA SONRA EGZERSİZ YAPIN
 
Ramazan ayında özellikle iftardan sonra egzersiz yapılabilir mi?
 
Ramazan ayında, normal zamana göre bir öğünde yediğimiz besinden daha fazla yemek yiyoruz. Bunun üzerine bir de hızlı besin tüketimi eklenince hazımsızlık  ve ilerleyen günlerde de kilo artışının görülmesi kaçınılmaz oluyor. 
 
Bu durumu önlemek için iftardan sonra egzersizler yapılabilir. Ancak egzersizi ne zaman yaptığınız da sağlık sorunlarının oluşmaması için oldukça önemli. Yemek yedikten yaklaşık 45 dakika sonra hafif tempoda 1 saatlik yürüyüşler ya da evde uygulayacağınız egzersiz programları yapılabilir. 
 
Bazı insanlar sahura kalkmadan oruç tutabiliyor? Bu doğru mudur?
 
Sahur öğününün yapılması günlük ihtiyaç duyulan kalorinin karşılanabilmesi için önemlidir. Kalori alımının tek bir öğünde olmasını engellemek, kilo kontrolünün yapılmasına da yardımcı olur. Tekrar uyanarak sahura kalkmakta zorlanıyorsanız sahur öğününü uyumadan 1.5-2 saat önce de yapabilirsiniz. Burda önemli olan nokta yemek yedikten hemen sonra yatmamanızdır.
 
Besin tüketiminin hemen sonrasında uyumanız hazımsızlık ve şişkinlik gibi şikayetlere neden olabilir. Ancak kimi bireyler sahur öğününe ihtiyaç duymadan orucunu tutabiliyor. Bu kişilerin de metabolizmalarını yormadan, yeterli kaloriyi aldıklarından emin olmaları gerekir. Sahur öğününü yapmıyorsanız, iftardan 2 saat sonra mutlaka gece ara öğünü yapmanızı öneriyoruz. 

Haber Görseli

Bir de Ramazan Bayramı için diyetin nasıl olacağını sormak istiyorum. Bayramda nasıl beslenmeliyiz? Şekere tamamen karşı olan uzmanlar olsa da özellikle bayramlarda şekerden uzak durmak pek mümkün olmuyor. Bu konuda neler söylemek istersiniz?
 
Toplumumuzun önemli ve en güzel geleneklerinden birisi bayramlaşmaların yapıldığı davetlerdir. Ramazan ayında besin tüketimimiz 2-3 öğünken bu rakam bayramda birden 5-6 öğüne çıkıyor. Bu da özellikle sindirim sorunlarına neden olabiliyor. Bu tür sağlık sorunlarının yaşanmasını önlemek için bayramdaki beslenme düzenimize de dikkat etmeliyiz. Mutlaka kahvaltı öğününü yapmalıyız ve bir ana öğünümüzde lif içeriği yüksek olan sebze yemeği tercih etmeliyiz. 
 
Özellikle şerbetli tatlılardan uzak durmalıyız, daha çok sütlü tatlılar tercih etmeliyiz. Vücutta tokluk hissinin oluşması ve kalori kontrolünün rahat yapılması için ara öğünler yapmalıyız. Eğer şeker ihtiyacı fazla oluyorsa, bu tatlı krizlerini bastırmak için kuru kayısı, hurma, kuru incir, kuru üzüm, kuru erik gibi kuru meyve çeşitlerinden yararlanılabilir. 
Ancak bu besinlerin de kalori değerlerinin taze meyveye göre daha yüksek olduğunu unutmamak gerekir. Bu yüzden tüketirken porsiyon kontrolü yapılmadır. Ramazanda olduğu gibi bayramda da su tüketimi unutulmamalı, günde 2-2.5 litre su içilmeye özen gösterilmelidir. Aynı zamanda içilen çay ve kahvelerin vücutta suyun yerini tutmadığı ve su ihtiyacını karşılamadığı unutulmamalıdır. 

Haber Görseli

SAĞLIKLI TATLI TARİFİ
 
Bayramda gelen misafirlere sunmak üzere tavsiye edeceğiniz sağlıklı bir tatlı var mı?
 
Bayramda hem kalori kontrolünün yapılabilmesi hem de midede rahatsızlık yaratmaması için daha çok sütlü veya meyveli tatlıların tercih edilmesi gerekir. Şerbetli ve şeker içeriği yüksek tatlılardan olabildiğince kaçınılmalı ve bu besinlerin kilo artışına, karın bölgesinde yağlanmaya neden olabileceği de göz ardı edilmemelidir. 
 
Bayramda şekersiz kahvenin yanında ikram edilebilecek, kuru meyvelerden hazırlanan oldukça lezzetli bir tatlı tarifi verebilirim sizlere. Malzemelerimiz 10 adet kuru kayısı, 10 adet hurma, yarım çay bardağı ezilmiş çiğ fındık, yarım çay bardağı ezilmiş ceviz içi, 2 tatlı kaşığı toz kakao, 1 silme çay kaşığı toz tarçın, 1 çay kaşığı hindistan cevizi tozu. Kuru meyveleri sıcak suda yumuşayana kadar bekletin. Daha sonra suyu süzdükten sonra ezin ve diğer malzemeler ile karıştırın. Hamur kıvamını gelen karışıma ufak toplar halinde şekil verebilirsiniz. Biraz buzdolabında beklettikten sonra servis edebilirsiniz.

Ramazan iftar sahur