Son günlerde basında korona salgını ile ilgili haberler gündemin tamamını oluşturuyor. İlk başta sadece hastalığa karşı önlemler konuşulurken, bugünlerde sosyal hayatın devamı ile ilgili konulara da değiniliyor. Dünyanın birçok yerinde hükümetlerin yetersiz kaldığı yerlerde kooperatifler güçlerini ortaya koymaya başladılar. Sağlık, eczacılık, bankacılık, finans, çalışma, tedarik gibi konularda faaliyet gösteren kooperatifler bir felaket anında önce ortaklarına sonra da çevrelerindeki halka maddi ve manevi desteklerde bulunuyorlar. Yardım kampanyaları oluşturuyorlar, yardımları ihtiyaç sahiplerine ulaştırıyorlar, ortaklarının ekonomik faaliyetlerinin sürdürülmesini sağlıyorlar. Aslında sosyal amaçları ön planda olan, kamu yararına çalışan tüzel kişilikler olarak tanımlanan kooperatifler için bu durumun gayet doğal olduğu söylenebilir.
Bu hikayemizde bir çoğumuzun dev dalgaların görüntülerini unutamadığı bir doğal afeti hatırlatıp, dünyanın en gelişmiş ülkesinin bile kooperatifleri sayesinde neler başarabildiğini anlatacağım. Hikayemiz 2011 yılında, Japonya'nın Tohoku bölgesinde 9,0 büyüklüğünde gerçekleşen deprem ve devamında ülkede çok büyük zarara yol açan tsunami sonrasında yaşananları anlatıyor. Felakette yaklaşık 20 bin kişi hayatını kaybetmiş, kara ve demiryolları ağır hasar görmüş, çeşitli yerlerde yangınlar çıkmış ve bir baraj yıkılarak bölgeyi su basmıştı. Her şeyin geri dönülemeyecek kadar kötü olduğu düşünülürken, Japon tarım ve tüketim kooperatifleri bir araya gelerek büyük bir başarı hikayesi yazdılar. Bir lahana bütün bir ülkede umudun sembolü oldu. Aşağıdaki hikaye, kooperatiflerin her türlü sıkıntı anında güçlerini birleştirerek nasıl kalıcı çözüm yolları oluşturduğunu gösteren iyi bir örnek.
Japonya’da 11 Mart 2011’de meydana gelen 9 şiddetindeki Tohoku depreminden sonra oluşan önemli şeylerden bir tanesi, bölgede kooperatiflerin çabalarıyla gerçekleşen yeniden yapılanma ve depremden muzdarip bölgelerin, ülke çapındaki kooperatiflerden, ortaklarından, ulusal ve yerel yönetimlerden almış oldukları yardımdır.
Deprem felaketinin yaralarının yeniden sarılmasının bir sembolü olarak önemli hamlelerden biri, tsunamiden dolayı tahrip olmuş olan kıyı alanlarında yeni bir marka olarak ‘‘Sendai Lahanası’’ adı altında Çin lahanasının üretilmesi olmuştur.
Bu proje, Tarım Kooperatifi ve Tüketici Kooperatifleri olan Miyagi Kooperatifi, JA Zennoh (Sendai) ve Kobe Kooperatiflerinin (Japon Tüketicileri Kooperatifler Birliği – JCCU) büyük çabaları sonucunda oluşan ortak bir iş birliği ile gerçekleştirilmiştir.
Miyagi Tarım Lisesi (Natori) öğrencileri, depremden sonra geçici okulları olan ve sığınak yeri olarak ilan edilen Watari Lisesinde ‘‘Sendai lahanasının’’ tohumlarını ekmişler. Ayrıca, Meisei Gakuen Lisesinden öğrenci ve öğretmenleri, JA Sendai Tüketici Kooperatifi personeli ve yerel gıda üreticileri ‘‘Sendai lahanasının’’ fidelerinin nakli işlemlerine katkıda bulunmuşlar. Başlangıçta küçük bir yardım hareketi olan bu girişimde, ürünün ilk satışı Kasım 2011 tarihinde Miyagi Kooperatifinin mağazalarında yapılmış. Daha sonra Aralık 2011 tarihinde Hyogo ve Osaka şehirlerindeki 64 kooperatif, Miyagi’den gelen ‘‘Sendai lahanasını’’ ve diğer sebzeleri satmaya başlamışlar.
Diğer kooperatiflerin katılımı, ülkede kooperatiflerin etkinliklerinin görünürlüğünün arttırılmasına yardımcı olmuş. Sonuçta 3 binden fazla bahçede üretilen sebzelerin sembol olarak kullanıldığı bağış kampanyası sayesinde Kooperatif, depremden 8 ay sonrasında ülke çapında 3,3 milyar Japon yeni bağış toplamış. Japon Hükümeti, bu durum karşısında özel bir kanun hazırlayarak; Kooperatifler tarafından toplanan bu paranın bölgenin yeniden imarı, küçük ve orta büyüklükteki işletmelere harcanması için hükümet ve kooperatiflerin iş birliği yaptıkları özel bir komite oluşturmuş. Japon Kooperatifler Birliği ve Japonya Reklamcılar Derneği bu hareketi 2014 yılında “Japonya Tarım Ödülüne” değer görmüş.
Bu duygu ve düşüncelerle, mübarek Ramazan ayının, ülkemize ve tüm insanlığa hayırlara vesile olmasını, ülkemizde sağlıklı günlerde birlik ve beraberliğimizin daha çok artmasını diliyor, Ramazan Bayramı’nızı kutluyorum.