Karakulak isminin Orta Asyalı Türkler tarafından verildiği ve dünyaya da Orta Asya’dan yayıldığı bilinmektedir. Orta Asya, Orta Doğu, Afrika ve ülkemizin de içinde bulunduğu geniş bir alanda yaşadığı bilinmektedir. Ülkemizde Karakulaklar diğer yerlerin aksine nesli tehlike altında olan bir tür olarak öne çıkmaktadır.
Karakulak adını, kulağındaki siyah tüylerden almaktadır. İnce yapılı, çevik bir kedi olan Karakulak, kızıl-kahverengiden koyu griye kadar değişebilen kısa ve yoğun kürkü ve sivri, siyah püsküllü kulaklarıyla rahatça tanınabilir. Nadiren siyah bireylere rastlanabilir. Çene altı, karın altı ve bacakların iç kısmı kirli beyaz renktedir ve açık renkli silik benekler bulunabilir. Her iki tarafta gözden burna kadar uzanan siyah çizgiler ve göz etrafındaki kirli beyaz bölge karakteristik özelliklerindendir.
Karakulak çok çeşitli habitatlarda yaşayabilmektedir. Açıklıklı ağaçlıklar, fundalıklar, çalılıklar, maki gibi bodur bitkilerle kaplı alanlar, düzlük, tepelik ve kayalıklı bölgeler gibi. Diğer yabani kedilere göre daha sıcak veya soğuk koşullarda da yaşadıkları bilinmektedir. Özellikle Afrika'da 3 bin metreye kadar çıkabilirler. Nadiren çöl ve yağmur ormanı gibi habitatlarda yaşayabilmektedirler.
DİKEY OLARAK 3 METRE SIÇRAYABİLİYOR
İyi gelişmiş işitme ve görme duyuları vardır. Geceleri daha aktif olan karakulakların, tavşan, hyrax, küçük kemirgenler, küçük antilop, ceylan ve çok çeşitli kuş türlerini kapsayan geniş bir beslenme alışkanlığı vardır. Karakulakların ekosistemler üzerindeki en büyük etkisi, av türleri için popülasyon kontrolüdür. Çoğunlukla kuşlar için yapılan yüksek ve atletik atlayışlarıyla (dikey 3 metre) bilinmelerine rağmen tüm bölgelerde memeliler besin diyetinin yarısını oluşturur. Bu büyüklükteki tüm kedi türleri düşünüldüğünde, kendi ağırlığının 2 ya da 3 katı ağırlığında avları avlayabilmesi bu kedi türünü eşsiz kılar. Arada evcil hayvanları da avlar. Ön bacaklara göre oldukça gelişmiş ve uzun arka bacaklarıyla mükemmel sıçrayışlar yapabilir. Yakalanan ve kısmen yenilen av birkaç kez daha beslenmek üzere kısmen toprağa gömülür ya da çalılar altına saklanır.
Dişilerin kütlesi 13 kilogram kadar olabilirken erkeklerinki 20 kilograma ulaşabilir. Boyları ise 80-125 cm arasında değişir. Bu kediler bir dizi hırlama, tükürme, tıslama ve miyavlamayla iletişim kurarlar.
Yılda bir kere yavrular ve her defasında 1-6 yavru dünyaya getirirler. Cinsiyetlerin olgunlaşması 7-10. aylar arasında olsa da düzgün, başarılı üreme 14-15. aylar arasında olur. Dişiler 3-6 gün boyunca üreme davranışları gösterse de üreme dönemi bunun iki katı uzunlukta sürer. Yavrular çiftleşmeden 68-81 gün sonra doğar. İlk bir aydan sonra anne yavruların yerini sıkça değiştirir. Bu dönemde yavrular etle beslenmeye başlar. Yavru bakımı 15 hafta kadar sürer ve asıl bağımsızlaşma 5-6. aylarda olur. Karakulakların yaklaşık olarak 20 yıl yaşadıkları bilinmektedir. Ülkemizde görüldüğü alanlar Güney Toroslar, Konya Havzası ve Güneydoğu Anadolu olarak varsayılmaktadır.
AVLANILMASI KESİNLİKLE YASAK
Çiftleşme ve yavru büyütme dönemleri dışında yalnız yaşayan karakulakların iki cinsiyeti de alan korumacıdır ve bu konuda oldukça ısrarcıdırlar. Erkeklerin yaşam alanı 98-352 kilometrekare, dişilerinki ise 2-112 kilometrekare arasındadır. Genelde gececil olmalarına rağmen insan baskısı olmayan bölgelerde gündüz de görülebilirler. Karakulaklar kolayca evcilleştirilebilir. Zaman zaman bir evcil hayvan izlenimi verir. İnsanlarla birlikte yaşamaya kolayca adapte olurlar. Doğada düşük yoğunlukta bulunmaları ve iyi gizlenmeleri sebebi ile vahşi yaşamda görülmeleri çok zordur. Ülkemizde sayıları çok az olmakla birlikte, avlanılması kesinlikle yasaktır.