Şalgam turpgiller ailesinin üyelerinden bir tanesidir. Bitkinin kökleri hafif acımsı bir tada sahiptir ve sofralarda tüketilen şalgam bu kök kısmıdır. Şalgamın anavatanı Kuzey Avrupa ve Kuzey Asya olarak gösterilir. Verimin olabilecek en yüksek düzeyde olması isteniyorsa toprağın derin, organik madde yönünden zengin ve serin olması gerekmektedir. Toprak kumlu tınlı ya da killi tınlı türünde olmalıdır. Şalgam yetiştiriciliği yapılırken toprak hazırlığı ve toprağın işlenmesi havuç ile aynı olacak şekilde yapılmaktadır.
Şalgam toprak isteği bakımından çok seçici bir ürün değildir. Bu durum birçok farklı toprak yapısında kolaylıkla yetiştirilmesini sağlamaktadır. Toprak çok ağır ya da çok hafif bir yapıda değilse şalgam yetiştiriciliği başarılı bir şekilde yapılabilir.
Donmaya karşı dayanım gösteren şalgam çeşitleri tercih edilirse bu şalgamların tohumları sıfır santigrad derece sıcaklıkta dahi çimlenmeyi başaracaktır. Bu sebeple de ekim işlemleri genellikle kıştan önce yapılmaktadır. Şalgam filizleri genellikle hafif donlara karşı dayanabilmektedir. Ancak bölgede çok şiddetli donlar yaşanıyorsa istenen kalitede şalgam elde etmek son derece zor olacaktır. Yüksek sıcaklıklar şalgam için çok uygun değildir. Toprak sıcaklığı 3-5 santigrad derece aralığında olduğunda şalgam yetiştiriciliği yapılabilir. Bu dönemde hava sıcaklığının 15 ila 18 santigrad derece arasında olması istenmektedir.
Şalgam, ılık ve serin mevsimlerin bitkisidir. Ancak, soğuklara karşı diğer sebzelerden daha dayanıklı olduğu için, ülkemizde soğuk bölgelerde de rahatlıkla yetiştirilebilir. Bitki, sıcaktan ve kuraklıktan hiç hoşlanmaz.
TÜRKİYE’DE ÜRETİMİ HER GEÇEN YIL ARTMAKTA
Şalgam ülkemizde üretimi her geçen yıl artan bir sebzedir. Üretim miktarı, 2020 yılında geçen yıla göre yüzde 8,8 artışla 2 bin 599 ton olarak gerçekleşmiştir.
Şalgam üretiminde TÜİK 2019 verilerine göre ilk sırada 755 ton ile Karabük yer almakta; Karabük’ü sırasıyla 431 ton ile Erzurum, 413 ton ile Kahramanmaraş, 224 ton ile Uşak, 150 ton ile Manisa izlemektedir.
Şalgam, günümüzde hem insanlar hem de hayvanlar için üretilmektedir. İnsan yiyeceği olarak yetiştirilenleri yumuşak etli, hayvan yemi olanları ise sert etlidir. Şalgam, bazı çorba ve soslara katılır, yemeklerde garnitür olarak kullanılır. Bazı yörelerimizde suyu sevilerek içilir.
YETİŞİTİRİCİLİĞİ ÇOK MASRAF GEREKTİRMİYOR
Şalgam bitkisi tohumlarıyla çoğaltılır. Tohumlar, doğrudan doğruya bitkinin yetiştirileceği yere ekilir. Ekim zamanı, ilkbaharda mart-nisan; sonbaharda ağustos sonları ile eylül aylarıdır. Hasat ise ocak-şubat aylarına kadar devam etmektedir.
Yetiştiriciliği çok fazla masraf gerektirmemesinden dolayı çiftçiler tarafından tercih edilen bir üründür. Elde edilen ürünler daha çok iç piyasaya yönelik semt pazarlarında satılmak suretiyle değerlendirilmektedir.
Pandemi süreciyle birlikte insanların bağışıklık sistemini güçlendirici besinlere yönelmesiyle şalgam gibi yüksek oranda besleyici özelliği bulunan ürünlerde talep artışı olmuştur.
ŞALGAM İHRACAT DEĞERİ OLAN BİR ÜRÜN
Şalgam üretimimiz yıllar itibarıyla artış göstermiştir. Ayrıca şalgam ithalatımız bulunmamakla birlikte ihracat yaptığımız ürünler arasında yer almaktadır. 2020 yılında 2 bin 599 ton olan şalgam üretiminin 109 tonu ihraç edilerek 72 bin 985 dolar gelir elde edilmiştir.