İstatistik olarak çiftçimizin yaş ortalamasının 52’ye dayandığını biliyoruz. Ama çiftçinin ortalama yaşı her yıl en az 3 yaş, belki de daha fazla artıyor. Çünkü gençlerin çoğu tarımdan kopuyorlar. Çok daha kötü şartlarda dahi olsa geleceklerini büyük şehirlerde kurmayı tercih ediyorlar. Bu durum uzun süredir Bakanlığımızın gündeminde bulunmaktadır. Bakanlığımız, Genç Çiftçi Projesi ile 41 yaşına kadar olan gençlerin tarımda kalmaları ya da tarıma geri dönmeleri için 30 bin TL’ye kadar hibe destek vermekte. Bu yeni uygulamanın mutlaka genişletilmesi ve içeriğinin geliştirilmesi gerekiyor. İlk aşamada 25 civarında konuda, bireysel başvurulara verilen destekler ile ilgili sistem oturuncaya kadar şimdilik bazı belirleyici kriterlere uyma zorunluluğu getirilmiştir.
Tarımda bizim yaşadığımız sorunlar AB’de de yaşanmaktadır. AB’de gençlere yönelik çalışmalar çok daha geniş bir perspektifte ele alınmaktadır. Amaç herkesi kucaklayan, çoğulcu modeller ile toplumun bütün katmanlarının bu imkânlardan istifade edebilmelerini sağlamaktır. Aşağıdaki hikayede görüleceği üzere AB’de girişimcilik projelerinde kısıtlayıcı hükümler yerine gençleri özellikle sosyal girişimcilik yönünden bütün sektörlerin içine toplu eylemlerle sokan metotlar benimsenmektedir. Tabii ki bunun en iyi yolu hiç şüphesiz kooperatiflerdir. Gençlerle sosyal kooperatifçilik olarak adlandırılabilecek bu yaklaşım bizim de örnek alacağımız ve büyük fayda göreceğimiz birçok hususu içermektedir. Aslında ülkemizde bizim gençlerimiz tarafından kurulmuş sosyal amaçlı bir genç girişimci kooperatifi bulunmaktadır. “Gençişi Kooperatifi” adıyla 2015 yılında Bilimsel Araştırma ve Geliştirme Eğitim Kooperatifi türünde kurulan kooperatif tarım sektöründe de önemli çalışmalara katılmaktadır. Sosyal dayanışma ekonomisini toplumda en adil ve iyi şekilde yaygınlaştırmanın yolunun kooperatifçilik olduğunu savunan gençler tarafından elektronik ortamda https://koopdestek.org.tr/ adresi üzerinden kooperatifçilik ile ilgili bilgiler verilmeye çalışılmaktadır. Uluslararası faaliyetlerde de bulunan Gençişi Kooperatifi, AB ve ILO projelerden istifade etmektedir ve Uluslararası Kooperatifler Birliği Gençlik Ağının üyesidir.
Ülkemizde gençlerin sosyal girişimcilik kooperatifleri yoluyla sektörde sorunlarını çözebilecekleri ve kendilerine baba ocağında güvenli ve kazançlı bir gelecek kurabilecekleri projeleri görebilmeyi umuyorum.
“SİZİN İÇİN AB” YAKLAŞIMINDA GİRİŞİMCİ GENÇLİK HAREKETİ
SİZİN İÇİN AB (EU4YOU) kısaca “Avrupa Girişimi” olarak adlandırılabilir. Farklı ulusların vatandaşları arasında Avrupa vatandaşlığı temelinde birleşmiş bir Avrupa'nın temelini oluşturmak amacıyla barışçıl bir gelecek için iş birliği ve ortaklık yapılmasını savunan bir görüştür. Bu kapsamda Gençlik İçin AB Girişimciliği (EntreprenEUrship for CultYOUre) ise bir gençlik hareketidir.
“SİZİN İÇİN AB” (EU4YOU) girişimi “Hareket Halindeki Gençlik” adıyla da anılmaktadır. Girişimin amacı AB’de kolaylaştırıcı bir ortamın yaratılmasına katkıda bulunmaktır. Bu hareket kapsamında, eğitim ve öğretim gençlerin ihtiyaçlarına daha uygun hale getirilerek gençlerin iş gücü piyasasında başarılı olmak için ihtiyaç duydukları bilgi, beceri ve yetenekleri edinmeleri ve geliştirmeleri hedefleniyor. Proje, sosyal gençlik girişimciliği yoluyla gençlerin tarım dâhil her alanda istihdam edilebilirliğini artırmak ve özellikle onlara kültürel girişimcilik için araçlar sağlamayı, yenilikçi tamamlayıcı yollar geliştirmeyi amaçlıyor.
Proje, ortak kuruluşlar arasında sinerji yaratmış. Konsorsiyum şeklinde oluşturulan ortaklıklarla bir çapraz etki yaratılarak projenin potansiyeli artırılmaya çalışılmış. Proje, AB’nin Avrupa 2020 Stratejisi, Sosyal İşletme Girişimi, Girişimcilik 2020 Eylem Planı hedeflerine ulaşılmasına katkıda bulunmuş.
Gençlik Hareketi faaliyetlerine katılan gençlik çalışanları, sosyal girişimcilik (social entrepreneurship -SE), kültürel girişimcilik (cultural entrepreneurship - CE), sosyal inovasyon (social innovation) hakkındaki bilgilerini artırarak, mevcut toplumun “Üç C”si olarak adlandırılan (İngilizce baş harfleri C harfi ile başlayan) Kültür (Culture), Topluluk (Community) ve Ticaret (Commerce) arasında köprü kurmak için stratejik olarak yaratıcı aktivitelerin nasıl kullanılacağını öğrenmeye başlamışlar. Gençlik çalışanları, edindikleri bilgileri bulundukları bölgede hemşehrilerine getirerek onlar için sorun çözücü çoklu faydalar silsilesi oluşturan faaliyetlerde bulunmuşlar.
Yerel uygulamalı eğitim çalışmalarına katılan gençler, disiplinler arası çok önemli beceriler kazanmışlar. Proje yönetimi ilkelerini ve bu kapsamda kendi yaratıcı fikirlerini pratikte nasıl uygulayabileceklerini öğrenmişler. Gençler yerele yönelik bu proje yönetimi eğitimlerinde yaratıcı ve eleştirel düşünme yeteneklerini, topluluk önünde konuşma ve toplumsal sorunlara çok disiplinli yaklaşma becerilerini geliştirmişler.
Gençlik Hareketi kapsamında eğitimler ile aşağıda maddeler halinde sayılan öncelikli hedeflere ulaşılması amaçlanmış:
Sosyal girişimcilik ve kültürel girişimcilik alanlarında örgütler arası iş birliği kapasitesi oluşturmak ve ortaklıklar arasında iyi uygulamaların transferini sağlamak,
Gençlik çalışanlarına daha az imkânlara sahip gençlere yönelik özel bilgiler sağlayabilmek için sosyal girişimcilik ve kültürel yönetim eğitimi boyunca gençlerin istihdam edilebilirliğini arttıran çeşitli beceriler kazandırmak,
Emsal organizasyonlar ve kurumlara yönelik yönetişim eğitimleri verilmesi için yenilikçi bir eğitim seti oluşturup sahada uygulamaları test etmek ve yaygınlaştırmak,
Gençlere sosyal girişimcilik ve kültürel yönetim alanında kıt imkânlarda bile mevcut bilgiyi geliştirme fırsatı oluşturabilen yeni çapraz beceriler kazandırarak istihdam edilebilirlik potansiyellerini olumlu yönde geliştirmek,
Sosyal ve kültürel girişimciliğe ilgi duyan gençler arasında fikir ve deneyim paylaşımı için sürdürülebilir bir çevrim içi platform oluşturmak,
Toplumsal sorunları çözmenin yenilikçi yolu olarak kooperatifçilikte kültürel girişimciliği desteklemek,
Gençlik örgütleri ile sosyal-ticari işletme sektörü arasındaki iş birliğini teşvik etmek,
Sosyal girişimcilik ve Erasmus Plus alanındaki AB politikalarının yaygınlaşmasını teşvik etmek,
Sosyal ve kültürel girişimciliği, aktif vatandaşlığı ve küresel düzeyde yaygın öğrenmeyi teşvik etmek.
Bu hedeflere ulaşabilmek için birçok etkinlik yapılmış ve faaliyetlerde bulunulmuş. İlk olarak Ocak 2018’de sosyal girişimcilik ve kültürel girişimcilik konusunda bir kapasite geliştirme semineri, Haziran 2018’de kültürel konuların yönetimi eğitimi ile ilgili öğrenmeye yönelik uygulama araçlarının geliştirilmesi üzerine ikinci semineri düzenlemişler. Uygulamalara yönelik metotları geliştirmek amacıyla 2018 sonbahar-kış dönemi boyunca yerinde tespitlerde bulunmak amacıyla 16 çalışma yapmışlar. Sonuçları değerlendirmek ve uygulama rehberi setini halka sunmak için Temmuz 2019’da final semineri düzenlemişler. Elde edilen çıktılar ve ürünleri herkesin bilgisine açabilmek ve hedef kitleye ulaştırabilmek için bir web sitesi (https://www.culturalentrepreneurship.info) kurmuşlar. Sosyal ve kültürel girişimcilik üzerine yaptıkları el rehberi şeklinde bir uygulama esasları seti hazırlamışlar ve elektronik ortamda yayımlamışlar. Sosyal girişimciliğe ve kültürel girişimciliğe giriş, kültür yönetimi, kültürel girişimcilikte stratejik planlama, kaynak geliştirme konularında 4 çalıştay yapmışlar ve bunlardan ortak bir rapor oluşturmuşlar. Daha sonra yerel çalıştaylarda kullanılmak üzere bu raporu ortaklarla paylaşmışlar. Yapılan iş ve eylemlerin yakın takibi hakkında 8 rapor paylaşılmış. Ayrıca ortaklar tarafından 8 farklı ülkede (Arjantin, Bulgaristan, Fransa, Yunanistan, Litvanya, Meksika, Peru ve Vietnam) gerçekleştirilen 4 yerel atölye çalışmasını ilgilenen kişilerin bilgilerine sunmak üzere yine web sayfalarında yayınlamışlar. Sosyal medyada daha fazla kişiye ulaşabilmek için bir Facebook grubu kurmuşlar. Haber bültenlerini uygulanan seminerleri yayınlamak için 3 video blog oluşturmuşlar.