TEMMUZ-AĞUSTOS 2021 / ÖZEL HABER
110 adet ekoturizm alanı ile ekonomiye yıllık 250 milyon TL katkı sağlanacak
Ekoturizm, doğa seyahatine dayanan ancak sürdürülebilirlik ilkesini de içeren bir turizm sektörü. Ülkemizin içerisinde bulunduğu coğrafya, zengin biyoçeşitlilik ve orman varlığı ile yerel kültürel değerleri bir araya getirerek ekoturizm açısından birçok avantajı bizlere sunmakta.. Orman kaynaklarının planlama ve yönetiminden sorumlu Orman Genel Müdürlüğünün orman alanlarında yürüttüğü ekoturizm çalışmaları ve sürdürülebilir bir ekoturizm için yapılanlar hakkındaki merak edilenleri Orman Genel Müdürü Bekir Karacabey ile konuştuk.
Ekoturizm faaliyetlerinin genel turizm pastasından aldığı pay her geçen yıl artmakta. Ekoturizmi ormancılık açısından siz nasıl değerlendirmektesiniz? Orman alanlarında ekoturizm faaliyetlerinin geçmişi hakkında bilgi verebilir misiniz?
Ekoturizm genel anlamda turizm faaliyetinin bir alt türü olup, doğal hayatla ve doğal kaynaklarla uyumlu sürdürülebilir bir turizm faaliyetini ifade etmektedir. Türkiye, ekoturizme uygun zengin flora ve fauna çeşitliliğine sahip orman varlığı, zengin biyoçeşitlilik içeren ekosistemlerin çok çeşitli ekoturizm etkinliklerini olanaklı kılması, ekoturizm konusunda olmasa dahi, kitle ve tarih turizmi konusunda deneyimli seyahat acenteleri ve tur operatörlerinin varlığı, doğal kaynak yönetimi konusunda uzmanlaşmış ve deneyimli bir ormancılık teşkilatının bulunuyor olması, ormanların ilişkili olduğu yerel halkın sahip olduğu zengin folklorik ve kültürel değerleri eko turizm açısından çok önemlidir.
Dünyada ve Türkiye’de ekoturizme yönelik talebin yükselmesi, yeni piyasaların oluşumu, Türkiye’nin coğrafi konumu ve kitle turizmi potansiyelinin, ekoturizm alanında yarattığı göreceli üstünlük, yerel halka odun ham maddesi üretimi dışında yeni iş ve gelir olanaklarının ekoturizm ile oluşturulabilmesi, korunan alanlar ve diğer doğal alanlar konusunda yerel, ulusal ve küresel bilinç geliştirme olanağı gibi olguları ülkemiz adına geliştirilmesi, eko turizm aracılığıyla değerlendirebilecek önemli fırsatlara sahip olduklarını göstermektedir.
Günümüz orman kaynakları planlama ve yöneticisinin, ormanın içerdiği ekoturizm değerlerini iyi saptamak ve ekoturizme ilgi duyan tüm grupları tatmin edecek şekilde planlamak-yönetmek görevi ortaya çıkmıştır. Üstelik ekoturizme yönelik talepler, bu durumun devam edeceğini göstermektedir.
39 EKOTURİZM YÖNETİM ALANI HALKIN HİZMETİNDE
Orman Genel Müdürlüğü ekoturizm ile ilgili 3 temel öğe üzerinde yoğunlaşmayı kendisine görev bilmiştir: yöre halkı, turist, her anlamda ve alanda sürdürülebilirlik. Amacımız ormanlık sahaları üzerinde ekoturizm faaliyetlerini sürdürülebilir olacak şekilde planlamak ve bu alanlar çevresindeki yöre halkına katkı sağlamaktır.
Genel Müdürlüğümüzce şu ana kadar planlaması yapılan 39 adet ekoturizm yönetim alanlarımızdan, İzmit Kartepe, Yalova Termal, Bursa Oylat, Adana Aladağ, Karabük Yenice, Bartın Ulukaya, Zonguldak Süzek, Konya Derbent, Muğla Köyceğiz Kavakarası ve Çandır, İzmir Nazarköy, Kahramanmaraş Başkonuş, İstanbul Büyükada, Eskişehir Odunpazarı, Kütahya Osmanlı Göç Yolu, Amasya Merkez Şehzadeler Yolu, Artvin Çoruh, Denizli Çameli, Antalya Sapadere alanlarımız donatıları ile beraber halkımızın istifadesine sunuldu.
Bursa Suuçtu, Konya Çavuşcugöl, Tokat Düden, Bolu Seben, Mardin Artuklu, Mazıdağı ve Midyat, Siirt Baykan, Denizli Acıpayam, Diyarbakır Çermik ve Ambar Vadisi, Mersin Çamlıyayla ve Karabucak, Batman Mereto Dağı, Osmaniye Karaçay, Trabzon Hıdırnebi, Çanakkale Biga, Kalkım ve Bayramiç, Sivas Kardeşler ekoturizm alanlarımız da bu yıl itibarıyla donatıları ile beraber hizmete sunulacaktır.
Haber Görseli
Bekir Karacabey Orman Genel Müdürü
EKOTURİZME YOĞUN İLGİ
Hazırladığımız Ekoturizm Eylem Planı ile; tüm Türkiye'de yani 28 Orman Bölge Müdürlüğü bünyesinde bir kısmı Mesire Alanlarına entegre (50) bir kısmı da yeni (60) olmak üzere toplamda 110 adet “Ekoturizm Yönetim Planı ve Uygulamaları” yapılacak, eylem planı sonunda ekoturizm alanlarımız ülkemiz turizm destinasyonlarına yıllık 250 milyon TL katkıda bulunacaktır. Ekoturizm alanlarımızda doğal ve kültürel kaynak değerlerimiz turizme kazandırılırken, yöre halkımıza katkı sağlayacak, ormanlık sahalarımızda yapılan ekoturizm etkinlikleri düzenli ve planlı bir şekilde yürütülecek ve ilerleyen süreçte ekoturizm altyapısının kurulması sağlanacaktır.
İlk defa bu dönemde tesis edilen ekoturizm alanları ve rotalarımız ile turizm olanakları çeşitlendirilip artırılarak ülkemiz ekonomisine 50 milyon TL katkı sağlandı.
Orman Genel Müdürlüğümüzce ekoturizm hizmetlerinin yaygınlaştırılarak ekoturizm üzerine yoğunlaşan beklenti ve talepleri karşılamak amacı ile yeni yönetim alanları planlamak stratejik bir hedef olarak belirlenmiştir. Bu hususta bir örnek vermek yerinde olacaktır, Adana ilimiz Aladağ ilçesinde faaliyete geçirdiğimiz Meydan Yaylası Ekoturizm Alanımıza, pandemi koşulları ve Adana ilimize uzak olması dezavantajlarına rağmen 150 bin kişinin ziyareti gerçekleşti ve kırsal ekonomiye katkı sağlandı.
DÜZENLİ VE SÜRDÜRÜLEBİLİR BİR FAYDALANMA AMAÇLIYORUZ
Türkiye ormanlarının ekoturizm açısından durumunu analiz ettiğimizde sahip olunan üstünlük ve zayıflıklar, gelecek döneme yönelik fırsatlar ve tehditler nelerdir?
Ekoturizm açısından çok sayıda kaynak değere ev sahipliği yapan ülkemiz, ekoturizm altyapısı, kaynak değeri ve faaliyetleri açısından, gerek jeopolitik gerekse coğrafik açıdan son derece büyük bir önem taşımaktadır. Anadolu’nun çevresine göre muazzam bir zenginliğe sahip olması, en temel göstergelerinden biridir. Türkiye orman varlığı açısından da son derece büyük öneme sahip olup ormanlarımız ülke yüzölçümünün yüzde 29’luk kısmını kaplar. Dünyadaki üç önemli kuş göç yolunun ikisi (Batı Palearktik ve Afrika arasındaki) Türkiye’den geçmektedir.
Kültür ve Turizm Bakanlığının 2023 hedefleri içerisinde özellikle Karadeniz, Akdeniz bölgeleri ve GAP yöresini kapsayan ekoturizm bölgeleri belirlenmiştir. Tespit edilen bu bölgeler biyoçeşitlilik bakımından çok zengin olan ve ekoturizmin öncelikli olarak geliştirilmesi hedeflenen bölgelerdir.
Günümüz orman kaynakları planlama ve yöneticisinin, ormanın içerdiği ekoturizm değerlerini iyi saptamak ve ekoturizme ilgi duyan tüm grupları tatmin edecek şeklide planlamak-yönetmek görevi ortaya çıkmıştır. Üstelik ekoturizme yönelik talepler, bu durumun devam edeceğini göstermektedir. Ülkemizin genelinde ormanlık sahalarda bağımsız olarak çeşitli ekoturizm etkinlikleri, ekoturizm planları yapılmaktadır. Ancak, yapılan bu tür faaliyetlerin uygulanmasında denetimsizlik ile görev dağılımlarının nasıl olacağına dair boşluklar vardır. Bunların bir araya getirilmesi ve koordinasyonun sağlanması gerekmektedir. Gelişen taleplere uygun olarak, gittikçe önemi artan ormanların odun dışı işlevlerinden biri olan ekoturizmin planlanmasındaki boşlukların giderilmesine katkıda bulunmak ve özellikle ekoturizm fonksiyonu belirlenmiş orman alanlarının nasıl yönetileceği, ormanlar hakkında bilinçlendirmeyi, doğa ve orman sevgisini artırmayı ve orman köylüsüne katkı sağlamayı amaçlamaktayız. Yapılan çalışmalarda yürüyüş, bisiklet vb. güzergâh ve parkurlarının nasıl olacağı, orman köylüsünün ekoturizm faaliyetlerine nasıl dahil edileceği, orman köylüsüne ekonomik katkının sağlanması, korunan alanlar üzerinde nasıl bir katkısının olacağı, ekoturizm etkinliklerinin neler olacağı, kalıcı olmayan yapı ve tesislerin nasıl olacağı, bir yönetim planı dahilinde yönetileceği gibi kıstaslar belirlenerek düzenli ve sürdürülebilir bir faydalanma amaçlanmıştır.
EKOTURİZM İŞLETMELERİMİZİ AVRUPA EKOTURİZM AĞINA DAHİL ETME ÇALIŞMALARI HIZ KESMEDEN DEVAM EDİYOR
Ekoturizmin orman köylüleri, yerel halk, merkezi ve yerel yönetim, sivil toplum örgütleri vs. ve nihayetinde de turistler gibi çeşitli paydaşları bulunmakta. Tüm bu paydaşların faaliyetlerinin yönlendirilmesi veya iş birliği nasıl sağlanmakta? Yönetim planları nasıl belirlenmekte?
2016 yılında Orman Genel Müdürlüğünün koordinatörlüğünü yürüttüğü ilk Avrupa Birliği destekli projesi olan “ECOACT” projesi başlatılmış olup Bolu, Kastamonu, Giresun ve Artvin illerimizde yer alan ekoturizm ile ilgilenen kuruluşlara gerekli eğitimler verilmiş ve sertifikasyon sürecinin detaylı bilgilendirilmesi gerekli kuruluşlar ile paylaşılmıştır. Mevcut durumda bu dört ilimizde yer alan ekoturizm işletmelerimizi Avrupa ekoturizm ağına dahil etme çalışmaları hız kesmeden devam ediyor. Avrupa Birliği ülkeleri ve Avrupa ekoturizm ağı tarafından kullanılan Avrupa Ekoturizm Etiketleme Standartları (The European Ecotourism Labelling Standard - EETLS) ülkemize uyarlanmıştır. Ekoturizm çerçevesinde farklı sektör paydaşlarının (örneğin TURSAB temsilcisi, ekoturizm alanında eğitim veren üniversiteler, konaklama tesisi temsilcisi, seyahat acentesi temsilcisi, dernekler, sivil toplum kuruluşları, kamu temsilcileri, yöre halkı vb.) katkılarını alacak şekilde organizasyonlar tertip edilerek, ekoturizm faaliyetleri geliştirmek isteyen kişileri bir araya getirmeyi hedeflemekteyiz. İş birliği ve koordinasyona yönelik tasarlanan faaliyetlerin ve turizmin çeşitlendirilmesi kapsamında diğer sektör paydaşlarına sunabileceği fırsatların herkesçe paylaşıldığı bir ortamın sağlanması ekoturizm uygulamalarına ilişkin ortak anlayışın oluşmasına katkı sağlayacak olup bunlarla beraber ana amaç ekoturizm planlamasına konu olacak alan üzerindeki tüm paydaşların katılımı ile birlikte bir yönetim sergilenmektedir.
Ekoturizm çevre duyarlı olmayı ve çevreyi temiz tutmayı ön plana alması gereken bir faaliyet. Bunlar için nasıl önlemler alınmakta?
Ekoturizm alanlarımız Orman Bölge Müdürlüklerince oluşturulan komisyon tarafından periyodik olarak denetlenmektedir. Ayrıca ekoturizm alanlarımızın bakım, temizlik, günlük kullanımına yönelik yönetimi için yerel yönetimler ile protokoller yapılarak daha etkin bir hizmet sunumu sağlanmaktadır.
Ekoturizm alanlarımızda ise dinlenme alanları, seyir terasları, yönlendirme ve bilgilendirme tabelaları, ahşap basit köprüler, yöresel ürün satış stantları gibi kalıcı olmayan yapı ve tesisler yapılıp, alanların çevresi ile beraber cazibe merkezi haline getirilmesi sağlanmaktadır. Bununla beraber ekoturizm alanlarımızda, çadırlı kamp alanları, karavan alanları gibi halkımızın ekoturizme ait taleplerini karşılayacak hizmet alanları da oluşturulacaktır.
EKOTURİZM ALANLARIMIZI PLANLARKEN ORMAN KÖYLERİMİZİ DE GÜZERGAHLARIMIZA DAHİL ETMEKTEYİZ
Ekoturizm faaliyetlerine yönelik hedefleriniz nelerdir?
Mesire yerlerimize entegre olarak ekoturizm yönetim planları da yapılmakta olup ekoturizm alanlarımız ile mesire yerlerimizin cazibesinin artırılması hedeflenmiştir. Böylelikle mesire yerlerinin yakın civarında bulunan kültürel ve doğal kaynak değerler halkımızın istifadesine sunulmaktadır. Ekoturizm alanlarımızı planlarken orman köylerimizi de güzergahlarımıza dahil etmekteyiz. Böylelikle orman köylerimizde turizm destinasyonlarının içinde yer almakta ve alan etrafında bulunan cazibe merkezleri etrafında yapılacak ekoturizm planlaması hem bu alanın hem de yerel halk ile orman köylüsünün kalkınmasına katkı sağlamaktadır. Muğla ilimiz Köyceğiz ilçesi Çandır köyümüzde yaptığımız çalışmalar buna örnek olarak verilebilir. Çandır köyüne verilen ekoturizm kapsamındaki destekler ile turizm potansiyelinin artırılmasına katkıda bulunuldu. Bu kapsamda yapılan yöresel ürünler stantları, pansiyonculuk destekleri ile Çandır çevrede kitlesel turizme alternatif bir alan olarak ortaya çıkmıştır. Çandır orman köyünde uygulanan ekoturizm çalışmaları ile orman köylerinin yararına sürdürülebilir turizmin (ekoturizm) geliştirilmesine ve refahına katkı sağlanmaktadır.
Orman alanlarını ziyaret edeceklere, doğal yaşamı en az seviyede etkilemek için nelere dikkat etmesi gerektiği noktasında tavsiyeleriniz ve uyarılarınız nelerdir?
Orman Genel Müdürlüğümüz, doğaya saygı gösteren ekoturistler ile yöre halkının refah düzeyini gözeten, atık yönetim sistemine önem veren çevre dostu, yenilenebilir enerji kullanımı ve enerji verimliliği politikalarının takipçisi olmaya devam eden kurum olma özelliğini bundan önceki dönemlerde olduğu gibi önümüzdeki yıllarda da korumaya devam edecektir. Bu nedenlerden ki tüm halkımızın doğaya saygı gösterirken, ekoturizm alanlarımızda tek bırakacakları izin ayak izleri olmasını istemekteyiz.