MAYIS-HAZİRAN 2022 / KAPAK KONUSU
629 tür yaban hayvanı koruma altında
Ülkemizdeki yaban hayvanı tür sayısı 761 olarak tespit edilirken, bunlardan 629 türü Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından koruma altına alınmış bulunuyor. Yaban hayvanlarının ve hayatının korunduğu, geliştirildiği ve yaşama ortamlarını iyileştirici tedbirlerin alındığı yaban hayatı koruma alanları ile ilgili detayları Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü Yaban Hayatı Koruma Dairesi Başkanı Hüseyin Gökçe Meşe’den okurlarımız için öğrendik.
Yaban hayatı koruma alanı ne anlama geliyor? Yaban hayatı ile ilgili ne tür çalışmalar yapılıyor? Yaban hayatını yeterince koruyabiliyor muyuz?
Yaban hayatı koruma alanı, yaban hayvanlarının ve yaban hayatının korunduğu, geliştirildiği, yaşama ortamını iyileştirici tedbirlerin alındığı alanlardır.
Bu alanlarda yaban hayvanları barınmakta, beslenmekte ve üreyebilmek için uygun yaşama şartları bulabilmektedir. Bu alanlarda yaban hayvanları ile birlikte habitatlar da korunmakta ve gelecek nesillere aktarılmaya çalışılmaktadır. Bu şekilde yaban hayvanlarına korunma imkanları sağlanmaktadır.
Ülkemizde nesli tehlike altında kaç tür bulunuyor? Bu türler nasıl korunuyor?
4915 sayılı Kara Avcılığı Kanunu, her şeyden önce ülkemizdeki yaban hayvanlarının belirlenmesi ve nesilleri tehlike altında olanların korunmasına ilişkin çalışmaların başlatılmasını öngörür.
Yurdumuzdaki yaban hayvanı tür sayısı 761 olarak tespit edilmiştir. Bunlardan 150 türün memeli, 481 türün kuş ve 130 türün sürüngen olduğu kayıt altına alınmıştır. Yaban hayvanı türleri içinde yer alan memelilerden 121, kuşlardan 378 ve sürüngenlerden 130 olmak üzere toplam 629 tür Bakanlığımızca koruma altına alınmıştır. Bu türlerin korunmasına yönelik alan ve tür bazlı koruma çalışmalarımız bulunmaktadır. Koruma altına alınan bu türler içerisinden durumu acil olanlardan başlamak üzere tür eylem planları yapılmaktadır.
100 TÜR İÇİN EYLEM PLANI YAPILDI
2013 yılında Bakanlığımızın Stratejik hedeflerinin belirlenmesi ile 100 tür için eylem planı (Alageyik, Kelaynak, Toy, Turna, Pelikan vb) yapılmasına karar verilmiş ve 2019 yılı itibariyle tamamlanmıştır. Tamamlanan eylem planları 5 yıllık sürelerle izlenmekte ve ihtiyaç olması durumunda revize edilerek izleme çalışmalarına devam edilmektedir. Tür koruma çalışmalarını daha ileri taşıyabilmek için Avrupa Birliği fonlarından IPA kapsamında proje alınmış ve devam etmektedir.
Yaban hayatı en çok hangi alanlarda ve bölgelerde yoğun olarak bulunuyor?
Ülkemizde toplam 85 adet Yaban Hayatı Geliştirme Sahası bulunmaktadır. Bu sahaların türlere göre dağılımına bakıldığında 28 saha Yaban Keçisi için, 18 saha Kızıl Geyik için, 18 adet saha ise su kuşları için tesis edilmiştir. Bunların dışında Karaca, Yaban Koyunu, Ceylan, Çengel Boynuzlu Dağ Keçisi, Çizgili Sırtlan, Alageyik, Dağ Horozu, Sülün, Toy ve Kara Akbaba gibi türlerimiz için tesis edilen sahalar yer almaktadır.
Haber Görseli
Hüseyin Gökçe Meşe Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü Yaban Hayatı Koruma Dairesi Başkanı
EN FAZLA YABAN HAYATI GELİŞTİRME SAHASI AKDENİZ BÖLGESİNDE
Yaban Hayatı Geliştirme Sahası yoğunluğu en fazla Akdeniz bölgesindedir. Bu bölgeyi İç Anadolu ve Karadeniz Bölgeleri takip etmektedir.
Yaban hayatı koruma ve geliştirme sahaları arasında fark var mı?
Evet vardır.
- Yaban hayatı koruma sahaları: Yaban hayatı değerlerine sahip, korunması gerekli yaşam ortamlarının bitki ve hayvan türleri ile birlikte mutlak olarak korunduğu ve devamlılığının sağlandığı sahalardır.
- Yaban hayatı geliştirme sahaları ise: Av ve yaban hayvanlarının ve yaban hayatının korunduğu, geliştirildiği, av hayvanlarının yerleştirildiği, yaşama ortamını iyileştirici tedbirlerin alındığı ve gerektiğinde özel avlanma plânı çerçevesinde avlanmanın yapılabildiği sahalardır,
Nesli tükenmekte olan türler için yerli ya da yabancı sivil toplum örgütleriyle ortak çalışmalarınız bulunuyor mu?
Nesli tehlike altında olan türlerimizin korunmasına yönelik çalışmalarımızda üniversiteler ve sivil toplum kuruluşları ile de ortaklık yapıyoruz. Bu çerçevede Kış Ortası Kuş Sayımları (KOSK), Merkez Av Komisyonu, Ulusal Sulak Alan Komisyonu ve yürüttüğümüz tür koruma odaklı IPA projelerinde sivil toplum kuruluşları ile çalışıyoruz.
Neslinin tükendiği düşünülen Anadolu Leoparı'nın yakın bir tarihte ülkemizde görüntülenmesi heyecan yarattı. Konuyla ilgili bir gelişme yaşandı mı?
Bu türler ile ilgili üniversitelerle işbirliği çerçevesinde fotokapan çalışmaları yürütülmektedir.
Yaban hayatının korunması neden önemli? Vatandaş olarak üzerimize düşen görevler nelerdir?
Yaban hayatı ülkemizin zengin olan biyolojik çeşitliğinin bir parçasıdır. Biyolojik çeşitlilik ise Türkiye’nin en çok övündüğü konulardan birisini oluşturmaktadır. Ülkemiz neredeyse kıta Avrupa kadar tür çeşitliğine sahiptir. Vatandaş olarak yaban hayvanlarının yaşam ortamlarının korunması çalışmalarına destek vermeliyiz.
Yaban hayvanlarının nesillerinin devamı için yapılan çalışmalar hakkında bilgi verir misiniz?
Öncelikle yaban hayvanlarının korunması için ülkemizde toplam 85 adet Yaban Hayatı Geliştirme Sahası ilan edilmiştir.
Bunun dışında yaban hayvanlarının ağır kış şartlarına yiyecek bulabilmeleri için yemleme çalışmaları yürütülmektedir. 2021-2022 kış döneminde doğaya 1 milyon 750 bin kg yem maddesi bırakılmıştır. Bunun yanında sıcak ve kurak yaz dönemlerinde yaban hayvanlarının su ihtiyacı karşılanabilmesi için su kuyuları açılarak yalaklar ve göletler yapılmaktadır.