KASIM-ARALIK 2022 / KAPAK KONUSU
Bakan Yardımcısı Tiryaki: “Tarım ve ormancılık alanında hedeflerimizin üzerine çıktık”
Tarım ve Orman Bakan Yardımcısı Veysel Tiryaki, 2022 yılında su yönetimi, balıkçılık, doğa koruma ve milli parklar ile ormancılık alanında önemli çalışmalara imza attıklarını belirterek, “2023 Türkiye Yüzyılı” hedefleri ile ilgili hayata geçirilecek projeleri Türk Tarım Orman dergisi okurları için anlattı. Tiryaki, “Türkiye Yüzyılı vizyonumuzun ana eksenini tarım ve orman oluşturacak, bunun bilincindeyiz” dedi.
Sizden 2022 yılının değerlendirmesini istersek, çok önemli sorumlulukları olan himayenizdeki Genel Müdürlükler ve Daire Başkanlıkları açısından nasıl bir yıl oldu? Öne çıkan çalışmalar hakkında genel bilgi verir misiniz?
Savaş, ekonomik sıkıntılar ve pandeminin devam eden etkilerinin yanı sıra hız kesmeden seyrini sürdüren iklim değişikliği ve küresel ısınmanın getirdiği zorlukları da düşündüğümüzde 2022, tüm dünya için zorlu bir yıl oldu. Ancak yaşanan tüm zorluklara rağmen Sayın Bakanımız Vahit Kirişci’nin getirdiği yenilikçi bakış açısıyla, tarım ve ormancılık alanında hedeflerimizin üzerine çıkmanın mutluluğunu yaşıyoruz.
Su yönetimi, balıkçılık, doğa koruma ve millî parklar ile ormancılık alanında 2022 yılı önemli çalışmalara imza attığımız bir yıl oldu. Çok kısaca bazı başlıklara değinmek istiyorum.
SU KANUNU TASLAĞI YASALAŞIYOR
Hayatın devamlılığının ana gereksinimi suyun, doğru yönetimi için girişimlerimizi hızlandırdık. Su Kanunu Taslağı hazırlıklarını tamamladık ve yasalaşma sürecine hazır hale getirdik. Ülkemizde, taşkınların menfi etkilerinin asgari seviyeye indirilmesi maksadıyla “Taşkın Kanunu Taslağı” hazırlanması çalışmalarına da yine 2022 yılında başladık. 25 havzada “Havza Yönetim Planları”nın uygulamaları masaya yatırıldı.
SU ÜRÜNLERİ YETİŞTİRİCİLİĞİNDE AVRUPA BİRİNCİSİYİZ
Su ürünleri sektöründe verimli bir sene geçirdik. Yetiştiricilikte dünyada 18’inci, Avrupa Birliği ülkeleri arasında 1’inci sıradaki pozisyonumuzu devam ettirdik. Yıl sonu itibarıyla yaklaşık 1,6 milyar dolar seviyesinde bir ihracat gerçekleştirildi. 2022 yılını 500 bin tonun üzerinde üretim yaparak tamamladık.
13 YENİ KORUNAN ALAN
Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğümüz bünyesinde farklı bir bakış açısıyla çalışmalarımızı hızlandırdık. Toplam 13 yeni korunan alan ilan ettiğimiz 2022 yılında korunan alanlarımızın bakım ve rehabilitasyonu için de yaklaşık 146 milyon TL yatırım yaptık. Millî park ve tabiat parklarımızda 57 milyondan fazla ziyaretçi ağırladık.
Sahipsiz hayvanların kısırlaştırılması için 14 milyon liradan fazla mali destek sağladığımız gibi hayvan bakımevi yapımı için de 19 yerel yönetime 26 milyon lira tutarında katkı verdik.
Ormancılık alanında da öngörülenin üzerinde bir başarı yakalayarak ülke ekonomisine ve büyüme hedeflerimize büyük katkılar sağladık. 7 milyon orman köylümüzü yerinde kalkındıracak, ülke ekonomisine katkı sağlayacak projeler yürüttük. Bu kapsamda 2022 yılında; orman köylerimizde yaşayan 10 bin 250 aileye 530 milyon TL destek, 300 bin orman köylüsüne ise ormancılık işlerinde çalışmaları karşılığında 7 milyar 218 milyon TL ödeme yaptık.
Geçtiğimiz yıl, 1 milyon ton odun dışı ürün üretilerek 482 milyon dolar ülke ekonomisine kazandırıldı. Toplam orman alanımızı 20,8 milyon hektardan 23,2 milyon hektara çıkardık. Sadece 2022 yılında 647 milyon fidanı toprakla buluşturduk. 2022 yılında 5 farklı parsel ve lokasyonda bulunan toplam 500 bin metrekare arazide, park ve rekreasyon alanı projesine başladık. 2023 yazından önce bu projelerimizi tamamlayarak halkımızın kullanımına açacağız inşallah.
Şahsınıza bağlı Bakan Yardımcılığı ve bu makamın görev alanları kapsamında 2023 yılı hedeflerinden bahseder misiniz? Hayata geçirilecek projeler neler olacak?
Biliyoruz ki tarım ve ormancılık bir millî güvenlik meselesidir. Bu düsturla 2023 yılında da tüm alanlarda önemli çalışmalar yapmak üzere gerekli planlamalarımızı yaptık.
Su yönetimi bizler için gerçekten hayati önem taşıyor. Bu nedenle tekrarlamak istiyorum, 2023 yılında Su Kanunu ve Taşkın Kanunu’nun yürürlüğe girmesi için gereken tüm çalışmaları hızlandıracağız. Bunun dışında ilk adımını 2022’de attığımız ve 2023 yılında da sürdüreceğimiz “Suda Sıfır İsraf, Su Verimliliği” kampanyamızla ilgili çalışmalarımızı sürdüreceğiz.
Su ürünleri yetiştiriciliğinde yeni hedef olarak yıllık 600 bin ton balık üretimini ve 2 milyar dolar ihracat hedefini getirdik.
Ülkemiz 2024 yılında gerçekleşmesi öngörülen BM Biyolojik Çeşitlilik Sözleşmesi 16. Taraflar Konferansına (COP 16)ev sahipliği yapacak ve müteakiben 2 yıl süre ile sözleşme dönem başkanlığı ülkemiz tarafından yürütülecektir. Bu nedenle 2023 yılı COP 16 için hazırlık yılı olacak. Bu konuyu Bakanlık olarak çok önemsiyoruz. Türkiye olarak 2021’de Paris Anlaşması’nı onayladık ve bir sonraki BM İklim Zirvesi’ne kadar mevcut Ulusal Katkı Beyanı’nı güncelleyeceğimizi açıkladık. İklim değişikliğiyle mücadelede ülkemizin 2053 net sıfır emisyon ve yeşil kalkınma hedefleri doğrultusunda Bakanlık olarak çok önemli sorumluluklarımız var. 2023 yılı bu anlamda çok önemli aksiyonlar almamız gereken bir yıl ve bunun bilincindeyiz.
Bununla birlikte 2023 yılında 1 milyon 674 bin hektar alanda 121 avlakta envanter çalışılması yapılacak. Millî park, tabiat parkı, sulak alanlar, yaban hayatı geliştirme sahası gibi alanlarda ve endemik türlerimizi kendi yaşam alanlarında koruma faaliyetlerimize devam ederken korunan alanların ülke yüz ölçümüne oranını artırmak için gerekli çalışmaları da yapacağız.
7 MİLYAR FİDAN TOPRAKLA BULUŞACAK
Ülkemizin yüzde 29,6’sını oluşturan orman varlığımızı yüzde 30’a çıkarmak için emin adımlarla ilerliyoruz. İklim değişikliği ile ilgili 2053 net-sıfır emisyon hedefini de dikkate alarak, karbon yutak alanlarını artırmak ve ülkemizin yeşil dokusunu geliştirmek amacıyla yoğun şekilde çalışmayı sürdüreceğiz.
2023 yılında 20 bin hektar civarında alanda ağaçlandırma çalışması yürüteceğiz. Bununla birlikte 77 bin hektar sahada ise bakım çalışmaları gerçekleştirmeyi planlıyoruz. Ayrıca yeni yılda Tıbbi ve Aromatik Bitki (TAB) bahçesi sayılarımızı artıracağız. 2003 ile 2022 tarihleri arasında ağaçlandırma kapsamında 6,5 milyar fidan toprakla buluşturulmuştur. 2023 yılı hedefimiz olan 7 milyar rakamını rahatlıkla geçeceğimize inanıyorum.
ORMAN KÖYLÜSÜNE 10 MİLYAR TL ÖDEME YAPILACAK
Ormanlarımızın gençleştirilmesi, bakımı, ağaçlandırma ve rehabilitasyon çalışmalarımızı sürdüreceğiz. Bu işlerde çalışmaları karşılığında orman köylülerimize 2023 yılında 10 milyar TL ödeme yapmayı öngörmekteyiz. Orman Genel Müdürlüğümüzce orman köylülerimizin yaşam şartlarını iyileştirmek, gelir düzeylerini artırmak amaçlı 2023 yılında; 11 bin orman köylüsü aileye ve 15 kooperatife iş makinesinden hayvancılığa, güneş enerji sistemlerinden köylülerimizin yaşadıkları evlerin ısı yalıtımına, fenni arıcılıktan tıbbi aromatik bitki yetiştiriciliğine kadar 1,2 milyar TL sosyal ve ekonomik nitelikli ORKÖY desteği vermeyi planlıyoruz.
Bununla birlikte halkımızın ormanlarımızdan dinlence alanı olarak istifade etme imkânlarını da çoğaltacağız. Orman parkları, ekoturizm rotaları ile ormanlarımızı, halkımızın güvenle ziyaret ederek sosyalleşebileceği mekânlar haline getiriyoruz.
Türkiye’nin her alandaki hedeflerinde artık "Türkiye Yüzyılı Vizyonu" var. Tarım ve Orman Bakanı Sn. Vahit Kirişçi de “Türkiye Yüzyılı, tarım ve ormancılığın yüzyılı olacaktır” ifadelerini kullandı. Sizin çalışmalarınızda Türkiye Yüzyılı hedefleri neler?
Sayın Cumhurbaşkanımız, Cumhuriyetimizin yeni yüzyılında Türkiye'yi küresel düzeyde güç ve iddia sahibi bir ülke hâline getirmek hedefiyle Türkiye Yüzyılı vizyonumuzu açıkladı.
Bizler de Bakanlık olarak yüreği bu ülkenin toprağı, suyu ve ormanları için çarpan çok büyük bir aileyiz. Bu büyük ve güçlü aile, ülkemizi Türkiye Yüzyılı'na taşıyacak mekanizmanın kıymetli ve önemli bir parçasıdır. Türkiye Yüzyılı vizyonumuzun ana eksenini tarım ve orman oluşturacak, bunun bilincindeyiz.
Bizim çiftçimize, orman köylümüze, ülkenin kalkınmasında ve ilerlemesinde sahada bizzat çalışarak emeği geçenlere, akıl ve alın teri dökenlere borcumuz var. Bu borcu da ancak daha çok çalışarak, ülkemizin yarınlara güvenle bakmasını sağlayarak ödeyebiliriz.
Bilhassa Türkiye Yüzyılı için refahı tabana yayma niyetindeyiz. Yeni teknolojileri her alanda daha fazla kullanarak hızlı, pratik ve verimli sonuç almak istiyoruz. Bunu sağlarken doğal kaynaklarımızın korunması da elbette önceliklerimizin arasında. Orman, su, biyoçeşitlilik gibi gelecek nesillerin bizlere emaneti olan kaynakların hak ettikleri şekilde korunarak aktarılması gelecek nesiller için hayati önem taşımaktadır. Türkiye Yüzyılı hedeflerimizin temelinde sonsuz olmayan kıt kaynaklarımızın korunması, verimli kullanılması ve sürdürebilirliğinin sağlanması yatıyor.
Şahsınıza bağlı Genel Müdürlüklerden biri de Orman Genel Müdürlüğü. Orman yangınları özellikle yaz aylarında ülkemizi tehdit ediyor. Yeni yılda orman yangınlarına karşı önlemlere yenileri eklenecek mi?
Küresel ısınma nedeniyle son yıllarda artan sıcaklık, kritik seviyelerin altına düşen bağıl nem ve kuvvetli rüzgârlar sadece Türkiye’de değil, tüm dünyada orman yangınlarının artmasına ve yangınla mücadelenin zorlaşmasına sebep oluyor. Orman yangınlarıyla mücadelenin vatan savunması olduğu bilinciyle hareket ediyoruz. Ormanların yangınlardan korunması ve yanan alanlarda yeniden ağaçların yeşermesi için çalışmalarımızı sürdürüyoruz. Orman yangınlarıyla mücadele kapasitemizi teknolojik gelişmelere uygun araç, ekipman ve personel yönünden artırarak daha güçlü bir söndürme organizasyonu oluşturuyoruz.
ORMAN YANGININA MÜDAHALE FİLOSU GÜÇLENİYOR
Şu anda 11 dakika olan yangına ilk müdahale süremizi, 2023 yılında 10 dakikaya düşürmeyi hedefliyoruz. Bununla birlikte orman yangınlarında kesintisiz haberleşme için İHA’ların altına monte edilen mobil GSM baz istasyonlarını kullanmaya başlayacağız. 2023 yılında ilk etapta; 190 adet yangın söndürme aracı, 14 dozer, 26 greyder, 24 ekskavatör, 170 ilk müdahale aracı ile filomuzu güçlendireceğiz.
2023 yılında da 55 adet helikopter, 20 adet uçak ve 8 adet İHA ile orman yangınlarıyla mücadelemiz devam edecek. 10 adet helikopter gece yangınla mücadele için kullanılacak. Diğer yandan kendi hava gücü envanterimizi kademe kademe genişletmeye devam ediyoruz. TUSAŞ’ta üretilen, gece ve gündüz görev yapabilen 1 adet Sikorksy modeli 2,5 ton su atar helikopterimizi 30 Aralık 2022’de teslim aldık. Diğer helikopterlerimiz de yıl içerisinde envanterimize dâhil olacaktır. Ayrıca 4 adedini 2023 yılı içerisinde, kalan 16 adedini ise birkaç yıl içerisinde teslim alacağımız toplam 20 adet amfibik tanker uçaklarımız da kademeli olarak kendi hava gücü envanterimize girecek.
Birkaç yıl içerisinde başta Gökbey helikopterimiz olmak üzere bize özel üretilecek yerli ve millî yangın söndürme helikopterlerimiz ile kendi filomuzu güçlendirmeye devam edeceğiz. Yüksek çözünürlükte görüntü sağlayan, sayısal harita üreten görev sistemleri ile teçhiz edilmiş 1 adet havadan yönetim uçağımız da filomuza dâhil olacaktır.
KAYNAKLARIMIZ SONSUZ DEĞİL
2023 yani Türkiye Cumhuriyeti’nin 100’üncü kuruluş yıl dönümünün ülkemizin geleceği için bir mihenk taşı, olacağına ve Türkiye Yüzyılı'nın fitilini ateşleyeceğine canı gönülden inanıyorum. Bu yeni döneme ormanlarımızı, su kaynaklarımızı, biyoçeşitliliğimizi, sahip olduğumuz tüm doğal değerlerimizi en iyi şartlarda koruyarak taşımak için, şimdiye dek edindiğimiz tecrübemizi çağımızın yenilikçi imkânları ile buluşturarak, durmaksızın çalışacağız. Vatandaşlarımızın da bu süreçte çok kıymetli kaynaklarımızın korunması için gerekli hassasiyeti göstereceklerine, su ve gıda tasarrufu konusuna azami ihtimamla yaklaşacaklarına eminim ancak buradan tekrar bir çağrıda da bulunmak istiyorum. Kaynaklarımız sonsuz değil. Eğer gelecek nesillerimizin bu dünyada barış ve refah içinde mutlu yaşamalarını istiyorsak, kaynaklarımızın korunması, sürdürebilirliğinin sağlanması için ülkemizin her bir ferdine önemli sorumluluklar düşmektedir.
Bu vesileyle Türkiye Cumhuriyeti’nin 100’üncü yılında güzel ülkemizin güzel insanlarına mutlu, bereketli, huzurlu ve tabii ki sağlıklı nice yıllar diliyorum.