OCAK-ŞUBAT 2025 / KAPAK KONUSU
Ulusal Gıda Referans Laboratuvarı Türkiye’nin ilk akredite laboratuvarı
Ulusal Gıda Referans Laboratuvar Müdürlüğü Tarım ve Orman Bakanlığına bağlı 40’tan fazla gıda analizi yapan laboratuvardan biri. Ancak çalışma prensibi ve kuruluş amaçlarıyla diğerlerinden ayrılıyor. Türkiye’nin ilk akredite olan laboratuvarının çalışmaları hakkında bilgi almak için Ulusal Gıda Referans Laboratuvar Müdürü Dr. Berrin Şenöz ile bir araya geldik.
Ulusal Gıda Referans Laboratuvar Müdürlüğü olarak yaptığınız başlıca çalışmalar neler?
Tarım ve Orman Bakanlığına bağlı bizim dışımızda 40 gıda kontrol laboratuvarı daha gıda analiz hizmetleri veriyor. Ancak bizim kuruluş amacımız ve görevlerimiz bu laboratuvarlardan farklı bir konumda bulunuyor. Bizim kuruluş amacımız ve görevlerimiz 11 Aralık 2019 tarihinde yayınlanan 30975 sayılı Yönetmelikle düzenlenmiş durumda. Buna göre;
Gıda kontrol laboratuvarları arasında ortak çalışmalar düzenlemek, öncelikli olarak ülkemiz-de ihtiyaç duyulan analiz metotlarını geliştirmek ve bunları konuyla ilgili diğer laboratuvarlarla paylaşmak, analiz metotları ve kalite güvencesine ilişkin rehber dokümanlar hazırlamak ve yayınlamak,
Bakanlığa bağlı gıda kontrol laboratuvarlarında yapılamayan analizler başta olmak üzere, gerektiğinde söz konusu laboratuvarlarda yapılabilen gıda, gıda ile temasta olan madde ve malzemeler ile yem numunelerine ait analizleri de yapmak. Kapsamımızda mevcut analizlerde şahit laboratuvar olarak çalışmak,
Mevzuat ve metot birlikteliği çalışmalarını koordine etmek,
Yurt içi ve yurt dışından gelen talepler doğrultusunda eğitimler vermek,
Faaliyet alanlarımız kapsamında Yeterlilik Testleri ve Laboratuvarlar arası çalışmalar düzenlemek başlıca görevlerimiz arasında yer alıyor.
Haber Görseli
Berrin Şenöz Ulusal Gıda Referans Laboratuvar Müdürü
YASAL SINIRI AŞAN PESTİSİT BULUNDURAN GIDALARIN TÜKETİMİNE İZİN VERİLMİYOR
Tüketiciler son dönemlerde pestisitli ürünler konusunda oldukça duyarlı. Sizden ruhsat alan bir üründe pestisit oranı ne olmalı? Pestisitle ilgili kriteriniz nedir?
Pestisitler tarım ürünlerinde zararlılara karşı uzun yıllardır tüm dünyada kullanılıyor. Bu nedenle ruhsatlı ürünlerin kullanımı belli dozlarda ve yasal bekletme süreleri içinde kullanıldığı takdirde problem teşkil etmez. Bunların tamamının toksikoloji ve risk değerlendirme ile ilgili çalışmaları dünyada yapılıyor.
Kullanılan pestisitlerin Maksimum Kalıntı Limitleri (MRL) mevzuatla düzenlenmiş durumda. Laboratuvarda yapılan analiz sonucunda MRL’yi aşan limitlerde pestisit tespit edildiği takdirde bu gıdaların tüketimine izin verilmiyor.
Müdürlük olarak çeşitli eğitimler veriyorsunuz. Bu eğitimlerin içerikleri nedir, eğitimler kimlere veriliyor, anlatır mısınız?
Metot Validasyonu Verifikasyonu, ISO17025, ISO 17043, analiz metot eğitimi gibi faaliyet alanımıza giren tüm konularda teorik ve pratik eğitim veriyoruz. Bugüne kadar Tarım ve Orman Bakanlığına bağlı çalışan kamu ve özel gıda kontrol laboratuvarlarına, Zirai Mücadele Araştırma Enstitüsüne, Veteriner Araştırma Enstitüsüne ve Zirai Karantina Müdürlüklerine çeşitli eğitimler verildi. Tarım ve Orman Bakanlığı dışında Türk Silahlı Kuvvetleri, Et Balık Kurumu, TSE ve Üniversite Laboratuvarlarına da eğitimler düzenlendi. Talep eden yabancı ülkelere de aynı kapsamda (şimdiye kadar Azerbaycan, Kıbrıs Türk Cumhuriyeti, Özbekistan, Makedonya vb.) eğitimler yapıldı.
104 KALİFİYE PERSONEL LABORATUVARDA HİZMET VERİYOR
Ulusal Gıda Referans Laboratuvar Müdürlüğü bünyesinde kaç personel hizmet veriyor?
Ulusal Gıda Referans Laboratuvarı, Bakanlığın kurumsal kapasitesini güçlendirerek gıda kontrol hizmetlerini desteklemek için AB projesi ile 2009 yılında kuruldu. 2010 yılında resmî açılışı yapılarak faaliyetlerine başlamış 24 yüksek lisans, 24 doktora ve 2 doçentlik ünvanına sahip 64 teknik olmak üzere 104 kalifiye personel ile çalışmalarına devam ediyor.
Ulusal Gıda Referans Laboratuvarı 2012 yılında 17 bin 25 Deney ve Kalibrasyon Laboratuvarlarının Yeterliliği İçin Genel Gereklilikler kapsamında akredite oldu.
2018 yılında 17 bin 43 yeterlilik testi sağlayıcılarının yetkinliği için genel gereklilikler kapsamında gıda alanında Türkiye’de ilk akredite olan laboratuvar Ulusal Gıda Referans Laboratu-varıdır.
YETERLİLİK TESTLERİ İLE YURT DIŞINA BAĞIMLILIĞIMIZ AZALDI
Ulusal Gıda Referans Laboratuvarı Avrupa standartlarında bir laboratuvar mı?
Ulusal Gıda Referans Laboratuvarı Dioksin Bölümü, Biyoteknoloji ve Genetiği Değiştirilmiş Organizma Bölümü, Mineral Madde Bölümü ve Mikrobiyoloji Bölümü AB referans laboratuvarları tarafından tanınıyor ve referans laboratuvarları listelerinde yer alıyor. Bu kapsamda her yıl Avrupa Birliği referans laboratuvarlarının yeterlilik testlerine ve toplantılarına katılım sağlanıyor.
Laboratuvarımız diğer gıda kontrol laboratuvarlarından farklı olarak görevlerinin başında gelen yeterlilik testi faaliyeti kapsamında 2010 yılından beri toplam 6 bin 409 katılımcı ile 173 yeterlilik testi çevrimini başarıyla tamamladı. Ulusal Gıda Referans Laboratuvarı düzenlediği yeterlilik testleri sayesinde laboratuvarlarımızın yurt dışına bağımlılığı azaldı ve ülkemiz kâr eder duruma geçti.