Hülya OMRAK    

Son dönemlerde topraksız tarım teknolojilerinde yeni gelişmeler izliyoruz. Bunlardan biri de sizin yönetiminizde geliştirilen bir proje olan “Smart Garden” projesi. Geliştirdiğiniz bu yeni teknoloji tarıma nasıl bir katkı sağlayacak? Yeni sistem nasıl çalışıyor?

Smart Garden projesi, minimum alanda maksimum verimle çalışan, LED teknolojisine sahip bir aeroponik(bitkilerin köpük panellere yerleştirildiği ve bitki köklerinin panelin altındaki havada asılı kaldığı yetiştirme tekniği) ve hidroponik(topraksız tarım ortamı) üretim tesisidir.

30 KAT FAZLA VERİM HEDEFLENİYOR

Smart Garden projesinin sağladığı faydaları şu şekilde sıralayabiliriz; bu sistem sayesinde bitki yetiştirmede yüzde 95 daha az su harcanırken, yaz ve kış mevsimi fark etmeksizin aynı miktarda üretim yapılabiliyor. Sistem ihtiyacı olan enerjiyi kendisi üretebiliyor, sistemdeki her modül birbirleri üzerinden fakat tamamen birbirinden bağımsız olarak kontrol edilebiliyor. Yine her yerde üretim imkanı sunan bu sistem modüler tasarımı ve dikey tarım ile normale göre 30 kata kadar verim artışı sağlıyor. Ayrıca bu sistemi akıllı telefonlar ve tabletler üzerinden kontrol edebilmek de mümkün.

LED AYDINLATMA İLE DAHA HIZLI BÜYÜME

Geliştirilen LED aydınlatma sistemi ile normale oranla 2.5 kat daha hızlı büyüme sağlanırken her modülde farklı bitki yetiştirmeye olanak sağlıyor. Sisteme eklemeyi planladığımız güneş panelleriyle sistemin ihtiyacı olan elektriği bu panellerle karşılanmasını düşünüyoruz. İklimlendirme kontrolü ve geliştirilen LED aydınlatma sistemi ile de her mevsim maksimum verimle üretim yapan bir tesis geliştirmiş olacağız. Bu sistemi topraklı tarım ile karşılaştırdığımızda minimum 30 kat daha verimli olduğunu net olarak söyleyebiliriz.

SMART GARDEN SİSTEMİNİN AVANTAJLARI

• Bitkisel üretimde yüzde 95 su tasarruf sağlıyor.

• Yaz ve kış mevsimi fark etmeksizin aynı miktarda üretim yapılabiliyor.

• Her yerde üretim imkanı sunuyor.

• 30 kata kadar verim artışı sağlıyor.

• 2,5 kat daha hızlı büyüme sağlıyor.

Proje ilk nasıl ve ne zaman ortaya çıktı? Gelişim sürecinden söz eder misiniz?

Smart Garden projesi, benim danışmanlığım ile Mert Kalaycı’nın lisans bitirme projesi olarak başladı ve birçok ödül aldı. Bu süreçte ekibe Ege Üniversitesinden Prof. Dr. Ayşe Gül de zirai danışman olarak katıldı. Son olarak Haziran 2017’de TÜBİTAK 1512 Tekno-Girişim Sermayesi Desteği Programı kapsamında 150 bin liralık hibe aldık. Bu hibeyle birlikte merkezi İzmir Bilimpark’da, şubesi ODTÜ Teknokent’de olmak üzere bir şirket kurduk. Çalışmalarımızı buradan yürütüyoruz.

Hangi tarımsal ürünler bu proje kapsamında değerlendirilebilir?

Proje kapsamında öncelikle marul, roka, tere, domates, biber ve çilek üzerine denemeler yapılarak veriler toplanması; ikinci aşamada ise safran, orkide gibi kültür bitkileri üzerinde çalışmaların yapılması planlanıyor.

1 ŞUBAT 2019’DA İLK MEGA TESİSİSİN KURULMASI HEDEFLENİYOR

Proje ne zaman hayata geçecek? İsteyen üretici bu projeyi kolayca uygulayabilecek mi?

Sistemin ön çalışmaları yaklaşık olarak 1,5 yıldır devam ediyor. 1 Şubat 2018 itibariyle tesis kurulumlarına başlandı; elde edilen veriler doğrultusunda ise 1 Şubat 2019’da Türkiye’deki ilk mega tesisin kurulmasını planlıyoruz.

Proje kapsamında yetiştirilen ürünler, doğal ortamda yetiştirilen ürünlere göre besin değeri açısından farklılık gösteriyor mu? Artılarını ve eksilerini anlatır mısınız?

Bitki gelişiminde önemli bir rol oynayan fotosentezin en iyi şartlarda gerçekleşmesi için aydınlatma sistemi çok iyi bir şekilde tasarlanmalı. Çeşitli renklerde LED çipleriyle geliştirilen aydınlatma sistemi ile bitkinin ihtiyacı olan ışık miktarını en verimli şekilde sağlayarak büyümesinin hızlandırılması ve verimin arttırılmasını hedefliyoruz. Bitkinin ihtiyacı olan besini ziraat mühendisleri belirliyor.

BESİN DEĞERİNDE BİR KAYIP YAŞANMIYOR

Besin değeri açısından, iyi koşullarda toprakta yetiştirilen ürünler ile aralarında herhangi bir fark yok, hatta besin değeri bu yöntemde daha iyi kontrol edilebilir. Toprak kaynaklı hastalıklar ve nematodlar(bir çeşit bitki zararlısı) olmayacağı için ve kapalı ortama böcek girişi azalacağından bu yöntemde tarım ilacı kullanımı da daha az olacaktır.

TOPRAKSIZ TARIM DÜNYADA 40 MİLYAR DOLARLIK BÜYÜKLÜĞE ULAŞTI

Topraksız tarım hakkında bilgi verebilir misiniz? Dünyada topraksız tarıma ilgi ne seviyede?

Yapılan araştırmalarda, Türkiye’nin toprak verimliliğinin son 10 yılda yüzde 23 azaldığı belirtiliyor. Tarım alanın da yeni gelişmeye başlayan topraksız tarım ise bugünün ve geleceğin yatırım alanı olarak yerini şimdiden üst sıralara taşımaya başladı bile. Topraksız tarım, diğer adıyla “hidroponik yetiştiricilik”, dünyada 40 milyar dolarlık bir büyüklüğe ulaştı. Hidroponik, bitkinin, besin maddesi solüsyonları içeren sudaki mineralleri kullanarak geliştiği bir sistem olup; tarımın geleneksel uygulamalarına kıyasla modern bir tarım tekniğidir. Küresel hidroponik pazarının 2016- 2023 döneminde yüzde 16,8'lik bir oranla büyümesi bekleniyor. Hidroponik pazar dünya genelinde verimli tarım tekniklerine olan talebin artması ile büyüyor. Küresel hidroponik pazarının büyüme eğiliminin nedeni ise bireylerin değişen yaşam tarzı, taze-sağlıklı meyve- sebze talebindeki artış ve geleneksel tarım uygulamalarına kıyasla hidroponik yetiştiriciliğin getirilerinin yüksek olmasıdır. Yüksek verimli olması, daha az su kullanımı ve gıda güvenliği ile birlikte hidroponik Pazar geleneksel tarım tekniklerini değişmeye zorlayacak gibi görünüyor.

Smart Garden ilerleyen zamanlarda tüm tarımsal ürünlerin yetiştirilmesinde yaygın olarak kullanılabilir mi?

Domates, patates, yeşil soğan, havuç, patlıcan, salatalık, kabak, bezelye, fasulye, ıspanak, marul, roka, maydanoz, acı-tatlı biber, dolmalık biber ve brokoli gibi sebzeler ile mısır, buğday, şeker pancarı, çay ve pamuk gibi endüstri bitkileri; karpuz, kavun ve çilek gibi meyveler; çeşitli bahçe çiçeklerini bu proje kapsamında üretmek mümkün.