OCAK-ŞUBAT 2018 / ÖZEL HABER
Tarım sigortasında yeni düzenleme yolda
Tarım sigortası yaptıran üretici hem ekonomik yönden hem de sürdürülebilirlik açısından korunmuş oluyor. Ülkemizde de sigortalama işlemleri Tarım Sigortaları Havuzu (TARSİM) tarafından yürütülüyor.
Tarım, üstü açık bir fabrika. Bu özelliği nedeniyle üreticiler her an risklerle karşı karşıya kalabiliyor. Çiftçinin üretim aşamasında karşı karşıya kaldığı bu riskler bir yıllık emeğinin heba olmasına neden olabiliyor. İşte bu noktada tarım sigortalarının önemi ortaya çıkıyor. Tarım sigortası yaptıranüretici hem ekonomik yönden hem de sürdürülebilirlik açısından korunmuş oluyor. Ülkemizde de sigortalama işlemleri Tarım Sigortaları Havuzu (TARSİM) tarafından yürütülüyor. 2017 yılında yaşanan doğal afetler, bu afetlerden etkilenen üretici sayısı, sigortanın önemi, verilen destekler ile tarım sigortalarında gerçekleşecek yeni düzenlemeler hakkındaki bilgileri Tarım Reformu Genel Müdürlüğünde görevli uzmanlardan aldık.
Bu sene doğal afetler açısından nasıl bir yıl geçirildi? Geçen yıllara oranla daha az afet yaşadık diyebilir miyiz?
Küresel ısınma ve iklim değişikliği sonucunda tarım alanlarının doğa olaylarından etkilenme riski yükseldi. 2017 yılı geçen yıllara göre afetlerden etkilenen üretici sayısı ve alan bazında düşüş gösterse de afetlerden etkilenmeler oldu tabi ki. Ülkemiz genelinde 2017 yılı içerisinde meydana gelen deprem, aşırı sıcak, aşırı kar yağışı, aşırı yağış, dolu, don, fırtına, güneş yanıklığı, heyelan, hortum, kırağı, kuraklık, sel, sel-su baskını, şiddetli rüzgâr, yangın, yıldırım düşmesi afetleri nedeniyle toplam 70 ilde, 470 ilçede, 9 bin 146 köyde, 331 bin 604 çiftçiye ait 7 bin 525 dekar kapalı alan ile 12 milyon 805 bin 153 dekar açık alan etkilendi.
Yeni çıkarılan borç erteleme kararının kapsamı nedir? Borç ertelemeden faydalanacak kişi sayısı belli oldu mu?
Yukarıda da söylediğim gibi 2017 yılında 331 bin 604 üretici afetlerden etkiledi. Biz üreticiyi mağdur etmemek adına 29 Kasım 2017 tarihli ve 30255 sayılı ResmGazete’de yayımlanan 2017/10935 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile üreticinin kredi borçlarını erteledik. Buna göre İl/İlçe Hasar Tespit Komisyonlarınca tespiti yapılan yüzde 30 ve üzeri zarar gören üreticilerin borçları yüzde 3 faizle bir yıl ertelendi. Bu karar 01.01.2017- 31.12.2017 tarihleri arasında ülke genelinde meydana gelen/gelebilecek afetlerin zararlarını kapsıyor.
Tarım sigortalarının önemi nedir? Tarım sigortasını yaptırmak için belirli bir zaman dilimi var mı?
Tarım, insan yaşamının devamı, ekonomik kalkınmanın temeli ve sosyal düzenin sağlanmasındaki temel rolü nedeniyle vazgeçilmez bir sektör. Öte yandan tarımsal üretim, doğası gereği pek çok riske açık olup, bu risklerin bir kısmına karşı alınabilecek herhangi bir önlem bulunamıyor. Bu nedenle tarımsal üretimin devamlılığı bu tipteki risklerin yaşanması sonucunda oluşanzararın tazmin edilmesine bağlı. Zira zararların tazmin edilememesi durumunda hem gıda güvenliğinin hem de ekonomik sıkıntıların baş göstermesi muhtemeldir. İşte tarım sektörünün yüz yüze kaldığı bu risklerle başa çıkmak için tarımda risk yönetim araçlarını kullanıyoruz. Risk yönetim araçları çeşitli olmakla birlikte en işlevsel ve kabul gören risk yönetim aracı tarım sigortalarıdır. Sigorta, bilindiği üzere, kişilerin karşılaşabilecekleri zarara ve gelir kaybına yol açan olayların ekonomik sonuçlarından kendilerini korumak için riskleri belli bir prim karşılığında bir sigorta şirketine transfer etmeleridir. Bu risk transferi sayesinde kişi, prim ödeyerek sigorta ettirmiş olduğu riske maruz kaldığı takdirde ekonomik kaybının önüne geçmiş olmakta, yani bugüne kadar elde ettiği birikimlerini korumaya devam etmektedir.
SİGORTA SADECE VAR OLANI KORUMUYOR SEKTÖRÜ DE GELİŞTİRİYOR
Sigortanın altında yatan mantık aslında, risklerin birleştirilmesidir. Buna göre, belli bir riskle yüz yüze olan insanlar, ödedikleri primler ile sigortalandıkları risk meydana geldiğinde kayıplarının ekonomik yönden karşılanması için ortak bir fon oluşturur. Tarım sigortaları, mülk sigortalarının tarım işletmelerine uygulanan özel bir türüdür. Tarım sigortalarının önemi ve yaygınlığı günümüzde giderek artmakta ve genel olarak çiftçilerin her türlü doğal afet, hastalık ve kazalar neticesinde ürün ve hayvanlar ile bunların dışında kalan varlıklarında meydana gelen zarar ve kayıplarının teminat altına alınmasını kapsamaktadır. Tarım sigortaları sadece var olanın korunmasına yardımcı olmayıp, aynı zamanda tarım sektörünün daha da ilerlemesini sağlayan bir araç aslında. Bu nedenlerle tarım sigortaları hem gelişmiş hem de gelişmekte olan ülkelerde tarım sektörünün hem bugünü hem de geleceği için vazgeçilmez bir risk yönetim aracı olarak karşımıza çıkıyor.
DEVLET PRİM DESTEĞİ GEÇEN YILA GÖRE YÜZDE 23 ARTTI
Bu yıl kaç poliçe kesildi? Geçen yıllara göre üreticinin sigorta yaptırma oranı arttı mı? 2017 yılında destekler kapsamında ne kadar ödeme yapıldı?
Bu yıl devlet destekli tarım sigortaları kapsamında 1 Ocak - 4 Aralık 2017 tarihleri arasında 1 milyon 531 bin 612 adet poliçe kesildi. 2016 yılında ise aynı süre zarfında 1 milyon 403 bin 512 adet poliçe düzenlenmişti.2017 yılında TARSİM uygulamaları kapsamında 827,1 milyon TL devlet prim desteği ödendi. Bu miktar geçen yıla oranla yüzde 23 oranında arttı. 751,9 milyon TL ise hasar tazminatı olarak ödendi. Muallak hasar dolayısıyla tazminat ödemelerine de devam ediyoruz.
2018 YILI TARIM SİGORTALARI İÇİN 957,5 MİLYON LİRA ÖDENEK AYRILDI
Tarım sigortaları kapsamında üreticiye Bakanlık tarafından ne gibi destekler veriliyor?2018 yılı için sigorta destekleri artırılacak mı?
Tabi teminat kapsamındaki genişleme tam olarak netleşmese de 2018 yılı için genişleme olabileceği dikkate alınarak Bakanlığımızın bütçe tertibinden 957,6 milyon TL ödenek ayrıldı.
TARSİM uygulamalarında, kapsamdaki risklerdendolayı sigorta yaptıran üreticilerimize, poliçedeki sigorta prim tutarının yüzde 50’si oranında, açık alanda yetiştirilen meyvelerde çiçeklenme evresindeki don riskinin, sigorta kapsamına alınması nedeniyle, sigorta paketindeki diğer riskler hariç sadece don riski primi tutarının yüzde 67’si oranında, İlçe Bazlı Kuraklık Verim Sigortasında; sigorta primi tutarının yüzde 60’ı oranında devlet prim desteği veriliyor.
Sayın Bakan Ahmet Eşref Fakıbaba tarım sigortaları için bir çalışma yapıldığını söyledi. Bu çalışmanın kapsamı nedir?
5488 sayılı Tarım Kanunu ve 5363 sayılı Tarım Sigortaları Kanununa göre üreticilerimizin devlet destekli tarım sigortası poliçesi düzenletebilmeleri için tarımsal varlıklarını Bakanlığımız kayıt sistemlerine kayıt yaptırma zorunluluğu bulunuyor. Bu konuda bazı sıkıntılar yaşandığından Bakanlığımız kayıt sistemlerinde kaydı olmayan; ancak, açık alanda ve örtü altında halen üretim yapılan bitkisel ürün ve seraların Tarım Sigortaları Havuzu (TARSİM) tarafından devlet prim ve hasar fazlası desteği olmadan sigorta yapılabilirliğinin araştırılması amacıyla bir komisyon kuruldu. Komisyon Bakanlığımız, Hazine Müsteşarlığı, Türkiye Ziraat Odaları Birliği ve TARSİM İşletici Şirketi (Tarım Sigortaları Havuz İşletmesi AŞ) iş birliğinde oluşturuldu ve çalışmalarına başladı.
OCAK VE ŞUBAT AYLARINDA MEVSİM NORMALLERİNİN ÜSTÜNDE SICAKLIK BEKLENİYOR
2018 yılı için tarımsal meteoroloji açısından nasıl geçecek?
Meteorolojik olaylarla ilgili 3 aylık öngörü yapabiliyoruz. İlk 3 aylık dönem (Aralık 2017-Şubat 2018) yağışlarının, ülke genelinde mevsim normali civarında gerçekleşmesi bekleniyor. İlk üç aylık dönemde sıcaklık tahmini ise; sıcaklıkların, İç Bölgelerde mevsim normallerinin 1,0-2,0 °C üstünde, Ege Bölgesi, Marmara Bölgesi, Akdeniz ve Karadeniz Bölgelerinde ise 0,5-1,0°C üstünde, gerçekleşmesi bekliyoruz.
Tarım sigortaları konusunda üreticiyi bilgilendirmek için yapılan tanıtım faaliyetleri nelerdir?
Tarım Sigortalarının geliştirilmesi ve yaygınlaştırılması konusunda en önemli unsurlardan birisi; çiftçinin bilgilendirilmesi ve bilinçlendirilmesi
ÜRETİCİLER MUTLAKA ÇKS’YE KAYIT YAPTIRSIN
Üreticilerimizin mağduriyet yaşamaması için şunu belirtmek istiyorum. Yeni üretim sezonu öncesinde mutlaka Çiftçi Kayıt Sistemi’ne (ÇKS) kayıt yaptırsınlar ya da kayıtlarını güncellesinler. Ürünleri için son poliçe kabul tarihlerini takip ederek, tarım sigortalarını, sisteminde yer alan sigorta şirketlerinin yetkili acenteleri aracılığıyla yaptırsınlar. Diğer sigorta branşlarında ise (Sera Sigortası, Büyükbaş Hayvan Hayat Sigortası, Küçükbaş Hayvan Hayat Sigortası, Kümes Hayvanları Hayat Sigortası, Su Ürünleri Hayat Sigortası ve Arıcılık (Arılı Kovan) Sigortası) poliçe düzenlenmesi için herhangi bir zaman aralığı bulunmuyor.
Bu kapsamda da TARSİM eğitim ve tanıtım çalışmalarını sürdürüyor. Bakanlık İl ve İlçe teşkilatı ve sistemin diğer paydaşları ile iş birliği halinde, eğitim ve yayım programları çerçevesinde çiftçiler tarım sigortaları konusunda bilgilendiriliyor. Ayrıca tanıtım stratejisi kapsamında; televizyon reklamları, kamu spotu, broşür ve liflet dağıtımları ile yaygınlaştırılma faaliyetlerine devam ediyoruz. Bu kapsamda çeşitli il, ilçe, belde ve köylerde toplam 2 bin 602 adet tanıtım ve bilgilendirme toplantısı gerçekleştirildi. Tanıtım faaliyetlerinin yanı sıra eğitim çalışmalarımıza da devam ediyoruz. 20. Dönem Havuz Eksperlerinin eğitimi düzenlenerek toplam 3 bin 88 kursiyerin Tarım Sigortaları Havuz Eksperi olmaları sağlandı. Ayrıca sigorta şirketleri ve acentelere yönelik düzenli olarak “E-acente Eğitimleri” ile 13 bin 077 kişi, “Banka ve Acente Eğitimleri” ile de 3 bin 818 kişiye “Tarım Sigortaları Eğitimi” verildi.