Günay GÜNER    

Siz bir anlamda, mesleğiniz çevre mühendisliği ile tarımı buluşturmuşsunuz. Solucan gübresi sizin için çok bilinmeyen bir alan. Bu alana geçişiniz nasıl oldu?

Katı atık entegre tesisinde çalışırken bu tesislerden çıkan biyogaz atıklarının değerlendirilmediğini gördüm. Çıkan bu atığın solucanın sindirim sisteminden geçirilerek çok kıymetli organik bir gübreye dönüşebileceğini biliyordum ve bu durumu çalıştığım yere bildirdim.  Firmadan solucan gübresi üretmek için uygun koşulların sağlamasını istedim. Bunun üzerine bana ortam sağlandı. 500 adet solucanla başladığım çalışmalarda başarı sağlandıkça, solucan sayısı yaklaşık 1 milyona ulaştı. Daha sonra firmamın Erzincan’da, araba lastiklerini parçalayıp, enerji üreten bir tesisi satın almasının ardından, tabii Erzincanlı olmamın da etkisiyle burada görev almam istendi.

Bir yıl burada görev yaptıktan sonra Erzincan’da solucan gübresi tesisi kurmak için araştırmalara başladım. Gerekli finansör desteğini bulduktan sonra ki bu kurumsal bir destek değildi, yakın çevreden elde edilen destekti, Doğu Anadolu’nun en büyük solucan gübresi tesisini 2017’nin son aylarında kurdum.

AYLIK 40 TON KAPASİTEYLE ÇALIŞIYORUZ

Tesisinizin kapasitesi ne kadar?

Şu anda aylık 40 ton kapasitesiyle, 1200 metrekare kapalı 8000 metrekare açık alanda faaliyet gösteriyoruz.

Solucanları nelerle besliyorsunuz?

Büyükbaş hayvan gübresi, sebze meyve atıkları, çay posası, pancar küspesi gibi organik atıkları kompost yaparak, solucanlara mama olarak vermekteyiz. Solucanın, bu kompostu kendi sindirim sisteminden geçirerek dışkılaması sonucunda “solucan gübresi” elde ediyoruz.

VERİM ARTIŞI SAĞLIYOR

Solucan gübresinin kullanım alanları, etkileri nelerdir?

Özellikle seralarda yetiştirilen domates, biber, salatalık, kabak, patlıcan, yeşillik başta olmak üzere yapılan deneme çalışmalarında çok ciddi verim artışları gözlemlenmiş. Örneğin kimyasal gübrelerle yıpranmış toprakların ıslah edilmesinde en etkili metotlardan biri solucan gübresi.

Soğuk iklimlerde don sebebi ile meyve alınamayan ağaçlarda kullanılan solucan gübresi, kökün dona karşı direncini artırarak, bahara daha güçlü gövde yapısı ile ulaşmasını sağlıyor. Bu durum meyve verimini artırmakta, meyveye doğal aromatik nitelik kazandırıyor.
Bu girişimi kurarken sorunlar yaşadınız mı?

İlk dönemde solucan gübresi üretimine ilişkin düzenlemeler yeterli değildi. Dolayısıyla izin konusunda belirli bir yol izlenemiyordu. Ancak son dönemlerde üniversiteler, solucan gübresi üreticilerinin yer aldığı dernekler ve Tarım ve Orman Bakanlığımızın yetkilileri arasında yapılan istişareler sonucunda artık solucan gübresi NACE Koduna ve GTİP Numarasına sahip oldu, yani yasal bir zemine oturdu. Bu durum solucan gübresi üretimi yapacaklara kolaylık sağladı.

Solucan gübresi üretim tesisi kurmak isteyen girişimcilere önerileriniz nelerdir?

Solucan, gerçekten mucizevi yapısı dolayısıyla, doğal arıtım sistemini sağlıyor. Solucanın, doğadaki organik atıkları sindirim sisteminden geçirdikten sonra dışkılaması sonucunda, doğaya tamamen faydalı bir gübre elde ediliyor. Burada asıl dikkat edilmesi gereken, solucana yedirdiğiniz mamanın içeriği. Solucanlar ne yerlerse onu dışkılar. Mamanın zenginleştirilmesi çok daha faydalı bir gübrenin elde edilmesini sağlayacaktır.

Girişimciler solucanlara sadece büyükbaş hayvan gübresi yedirmemelidirler; bunun yanında sebze meyve atıkları yanında, bitkiye can veren kalsiyum, potasyum, azot, fosfor içeren atıkların da büyükbaş hayvan gübresine karıştırılıp kompost yapılması sonucunda solucanlara verilmesi gerekir.

Solucan gübresini nerelere satıyorsunuz?

 Seralarda ve açık alan tarımda, toprağın hazırlığında, sebze meyvelerde, her türlü ağaçlarda ve süs bitkilerinde kullanılıyor.

Yaklaşık yıllık kazancınız ne kadardır?

Solucan gübresi katı ve sıvı format olarak iki şekilde üretiliyor. Katı gübrenin kilogram fiyatı 2-4 TL arasında alıcı bulabiliyor. Tesisimizin yıllık ortalama katı gübre üretimi 360 tondur.

Bu işe yatırdığınız sermayeyi ne kadar zamanda amorti ettiniz, geriye döndürdünüz?

İyi bir pazarlama ağı kurulursa, yapılan yatırım 1,5 -2 yılda amorti edilebiliyor.

Bu işi yaparken atıkları nerelerden buluyorsunuz?

Tesisimizin Erzincan’da olması işimizi kolaylaştırıyor. Erzincan’da hayvancılığın gelişmiş olması, büyükbaş hayvan gübresi bulmamızda kolaylık sağlıyor. Ayrıca ilimizde bulunan ve organik meyvelerin toplandığı meyve suyu fabrikasından çıkan meyve posalarını da topluyoruz. İlimizde bolca bulunan şeker pancarı küspesini de alarak, mineral bakımından çok zengin bir karışım elde edip, solucanlara mama olarak vermekteyiz.

Siz de sebze, meyve üretiyor musunuz?

Bu yıl çiftliğin yanında bulunan 10 dönümlük açık alanda, sera ve açık alan sebze yetiştirmek amacıyla yatırımlara başladık.