Murat ÖZKAN     İbrahim BAĞCI 

Ülkemizin farklı bölgelerinde bulunan Açık Ceza İnfaz Kurumu İşyurdu Müdürlüklerinde tarımsal faaliyetler yapılmakta, bu sistemin amacı nedir? Ne zamandan beri cezaevlerinde üretim gerçekleştiriliyor?

İşyurtlarının temel amacı, hükümlü ve tutukluların meslek ve sanatlarının korunup geliştirilmesini veya bir meslek veya sanat öğrenmelerini sağlamak. Bu amaçla mobilyadan, endüstriyel ürünlere, tekstilden hediyelik eşyaya, gıda maddesinden temizlik ürünlerine kadar değişik sektörlerde iş atölyeleri açılıyor. Tarım da bu atölyelerden bir tanesi. Ceza İnfaz Kurumları İşyurtları Müdürlüklerinin toplam tarım arazisi yaklaşık 34 bin dekar olup, ekilebilir tarım arazisi 16,5 bin dekar, sera alanı ise 123 dekar.

İlk defa 1945 yılında Dalaman’da Tarım Açık Ceza İnfaz Kurumu kuruldu ve iş esasına dayalı infaz rejimi uygulanmaya başlandı. Şu anda toplam 74 değişik açık ceza infaz kurumunda tarım yapılıyor. Sincan Açık Ceza İnfaz Kurumunda da 2010 yılından bu yana tarımsal faaliyetlerimizi sürdürüyoruz.

650 DEKAR ALANDA ÜRETİM YAPIYORUZ

Sincan Açık Cezaevindeki tarımsal faaliyetlerden bize söz edebilir misiniz? Neler yetiştiriliyor? Ne kadar bir alanda üretim var?

Sincan Ceza İnfaz Kurumları kampüsü 2 bin 500 dekar arazi üzerinde kurulu. Şu an itibariyle yaklaşık 650 dekar bir alanda üretim yapıyoruz. 35 dekar alanda meyve üretimi (Elma, kiraz, erik, armut, şeftali, nektarin, kayısı, ayva ve vişne),  bu yıl içinde 30 dekar alanda sebze (Domates, biber, salatalık, patlıcan ve kabak) üretimi yapıyoruz. Ayrıca  1500 metrekare sera, 420 dekar alanda arpa, 35 dekar alanda kimyon, 10 dekar alanda nohut ve 5 dekar alanda da soğan ekimi yapıyoruz.

Tarımsal faaliyetlerde çalışan mahkumların seçimi nasıl oluyor? Bu alanda çalışacaklara bir eğitim veriliyor mu?

Burada amacımız, mahkumları eğiterek onların bir meslek ve sanat öğrenmelerini sağlamak. Ekonomik suçlardan veya başka suçlardan suç işleyip burada cezasını çeken mahkumların, en azından dışarıya çıktıklarında geçimlerini sağlayabilecekleri bir geçim kapıları olsun amacındayız. Hükümlüler kurumumuzda bulunan öğretmen, psikolog, sosyal çalışmacı, sağlık memuru, baş memur ve teknik personelle görüşüyor, hükümlünün mevcut durumu tahliye sonrasında ne yapacağı ve ihtiyaçları tespit ediliyor. İdare ve gözlem kurulu tarafından kendisine en uygun iş veriliyor. Örneğin; kişi köy kökenli ise ve tahliye sonrasında geçimini tarımdan sağlamayı düşünüyorsa sağlık ve yaş durumu da dikkate alınarak tarım iş kolunda görevlendiriliyor.

Hükümlüye kurumda bulunan ziraat mühendisi ve teknik personel tarafından hem teknik hem de pratik eğitimler veriliyor.

Tarımsal üretimin devamlılığını ve kalitesini sağlamak amacıyla hükümlüler dışında başka çalışanlar da var mı?

En başta ben de bir ziraat mühendisiyim, buradaki tarımsal faaliyetleri ben de başından sonuna kadar takip ediyorum. Aynı zamanda ziraat mühendisi arkadaşımız Ümit Yılmaz’la birlikte çalışıyoruz. Burada çalışan işçilerimizin başındaki infaz ve koruma memur arkadaşları da genelde tarımla uğraşan ve bu konularda bilgisi olanlardan seçiyoruz.

HARÇLIKLARINI ÇIKARTIYORLAR

Üretimi gerçekleştiren tutuklu ve hükümlüler nasıl haklara sahipler? Bu üretim şeklinin mahkumlara nasıl faydaları oluyor?

Öncelikle iş kollarında çalışan her hükümlü kısa vadeli iş kolu sigortası ile işe başlamadan bir gün önce sigortalanıyor. İşyurtlarında çalışan her hükümlüye Ceza İnfaz Kurumları ile Tutukevleri İşyurtları Kurumu Dairesi Başkanlığı tarafından belirlenen miktarlarda günlük yevmiye veriliyor. Stajyerlere iaşe bedeli kadar 8,50 TL, çıraklara 14 TL, kalfalara 15,25 TL, ustalara 17,25 TL günlük yevmiye ödeniyor. Ayrıca İşyurtlarında çalışan hükümlü ve tutuklulardan iaşe bedeli alınmıyor. Bir de elde edilen yıllık net karın yüzde 25’lik kısmı çalışan personel ve hükümlülere kar payı olarak dağıtılıyor. Yani şunu söylemek lazım: açık cezaevinde işyurtlarında çalışan bir hükümlünün ailesine bir külfeti olmadan kendi harçlığını çıkarabiliyor. Hatta bazı mahkumlar kazandıkları ücretlerle ailelerine harçlık gönderiyorlar.

PAZAR SORUNUMUZ YOK

İşyurtlarında ürettiğiniz bir ürünün, üretim ve pazarlama süreci ile ilgili bilgi verebilir misiniz?

Biz buradaki tarımsal faaliyetlerimizde iyi tarım uygulamaları yapmaya çalışıyoruz. Tohum ve fideyi burada kendimiz üretmeye çalışıyoruz.  Yerli tohum kullanmaya çok önem viyoruz. Burada üretim gerçekleştirirken kuyulardan çıkardığımız suyu damla sulama sistemiyle bitkiye veriyoruz. Meyve ağaçlarının budaması ve ilaçlamasını her sezon mühendis arkadaşlarımız takibinde gerçekleştiriyoruz. Hasat dönemi geldiğinde ise açıkçası pazar sıkıntısı yaşamıyoruz. Ürettiğimiz ürünler önce kendi kampüsümüzde çıkan yemek için kullanılıyor daha sonra diğer cezaevlerinin ihtiyaçları karşılanıyor. İhtiyaç fazlası ürünlerimiz de satış mağazasında personele ve halka satılıyor. Ayrıca bazen piyasaya da ürün satabiliyoruz.

Tarım ve Orman Bakanlığının yaptığınız tarımsal faaliyetlerle ilgili bir katkısı oluyor mu?

Tarım ve Orman Bakanlığı ile sürekli irtibat halindeyiz. Gerek ekim aşamasında gerekse ilaçlama ve hasat dönemlerinde teknik olarak yardım alıyoruz.

Tarımsal üretimle ilgili hedefleriniz nelerdir?

Şu andaki meyve ve sebze alanını artırarak daha fazla iş gücüne dayalı üretim yapmak, daha fazla hükümlüyü tarım konusunda eğitmek istiyoruz. Ayrıca ürettiğimiz ürünlerin yerli tohum olmasını hedefliyor ve yerli üretime ağırlık vermek istiyoruz.

Orhan Yiğit
“CEZAEVİNDEN ÇIKTIKTAN SONRA SERA KURACAĞIM”

Sizi tanıyabilir miyiz? Ne zamandan beri tarımla uğraşıyorsunuz?

Mardin doğumluyum, açık cezaevine geldiğimden itibaren yaklaşık bir yıldan beri burada tarımla uğraşıyorum. İlk başlarda mühendislerden serada ve tarlada işlerin nasıl yürütüleceği konusunda eğitim aldık. Daha sonrasında tarlalarda ve üretim alanlarında bu eğitimlerimizi pekiştirdik. Buradan çıkınca da Mardin’de ailemle birlikte kendi seramı  kurma planlarım var. Burada kazandığım tecrübe ile orada üretime devam edeceğim.

Tahliye olduktan sonra memleketinizde neler yetiştireceksiniz?

Domates, biber, patlıcan, salatalık vs. yetiştirmeyi planlıyorum.

Burada gününüz nasıl geçiyor?

Sabah erken saatlerde 7.30- 08.00 gibi burada işe başlıyoruz. Zamanın nasıl geçtiğini inanın anlamıyoruz. Yaklaşık bir yıl daha burdayım, buradan çıkınca daha önceden yapmış olduğum işi bırakarak artık tarımla uğraşacağım.

Tarımda çalışmak size nasıl avantajlar sağladı?

Buradaki mühendis, tekniker ve gardiyanların bu işi yapmamda bana yardımları çok oldu. Buradan elde ettiğim bilgi ve deneyim bundan sonraki hayatımda da çok işime yarayacağını düşünüyorum. Aslında Mardin’de çok geniş arazilerimiz var. Buradan elde ettiğim bilgi ve tecrübe ile Mardin’de daha modern bir üretim yapmayı düşünüyorum. Tarımla uğraşmanın çok güzel  olduğunun farkına burda vardım.

Lokman Aktaş
“ZAMAN DAHA ÇABUK VE EĞLENCELİ GEÇİYOR”

Sizi tanıyabilir miyiz? Ne zamandan beri tarımla uğraşıyorsunuz?

Yaklaşık iki yıldır buradayım ve buraya geleli beri de tarımla uğraşıyorum. Daha önceleri kendi bahçemde tarımsal faaliyetlerde bulunmam dolayısıyla, buraya geldiğimde tarım iş kolunda çalışmayı tercih ettim. Ve burada çalışmaktan da memnunum. Buradan çıkıncada yine tarımla uğraşmaya devam edeceğim.

Burada çalışmanın sizin için ne tür faydaları oldu?

Tarımsal faaliyette bulunarak günümüz daha eğlenceli ve çalışarak çabuk geçmekte. Az da olsa bir ekonomik getirisi mevcut.

Turgay Barutçu
“TABİATTA VAKİT GEÇİRMEK İYİ GELİYOR”

Sizi tanıyabilir miyiz? Ne zamandan beri tarımla uğraşıyorsunuz?

Bitlisliyim, 2017 yılından beri buradayım. Buradaki tarımsal faaliyetlerin her alanında çalıştım. Şimdi ise  meyve üretim kısmında çalışıyorum.

Daha önce tarımla ilgili bir tecrübeniz varmıydı?

Buraya gelmeden önce tarımla uğraşmamıştım. Buradaki ziraat mühendisi ve tekniker arkadaşlardan hem bilgi, hem de uygulamalı eğitim aldık. Tohum ve fidenin nasıl üretileceği, sulamanın nasıl yapılacağı, mevsimine göre budamanın nasıl yapılacağını öğrendik.

Burada çalışmanın size avantajları nelerdir?

Cezaevinde kalmaktansa, burada tabiatta vakit geçirmek ve çalışmak bizim için oldukça iyi oluyor.