Müge ÇEVİK    

3. Tarım Orman Şûrası’nda alınan kararlardan biri de gıda okuryazarlığının artırılması kararı idi. Öncelikle gıda okuryazarlığı nedir, söz eder misiniz?

Gıda okuryazarlığı: tüketicilerin güvenilir gıda bilinci içerisinde, sağlıklı beslenme ve günlük diyetlerini doğru planlayabilme amaçları doğrultusunda; gıda ve beslenme bilgilerinin yer aldığı etiket bilgilerini doğru okuyabilme, analiz edebilme, karşılaştırabilme; yeterli ve dengeli beslenme için değerlendirme ve  doğru seçim yapabilme, bilinçli tüketim alışkanlığı kazanma ve tüm bunları davranış biçimi haline getirme yeteneğine sahip olması olarak ifade edilebilir.

GIDA ALERJİLERİNİN TEDAVİSİNDE ETKİN ROL OYNAYACAK

Ülkemizde gıda okuryazarlığı ile ilgili mevcut durum nedir? Gıda okuryazarlığının artırılması neden önemli?

Sağlıklı bir hayat sürmek ve yaşam kalitesinin arttırılması için ülkemizde gıda okuryazarlığının arttırılması şart. Bu konu ile ilgili yaşanan en büyük sorun yoğun bilgi kirliliği. Bakanlığımız konunun öneminin farkında olup Tarım Şûrası kararları ile yaygınlaştırılması yönünde çalışmalarına başlamış bulunuyor. Ülkemizde gıda okuryazarlığının arttırılması sağlıklı beslenme, obezite ve diyabet başta olmak üzere metabolik hastalıklarla mücadele ile birlikte günümüzde artış gösteren gıda alerjilerinin teşhis ve tedavisinde etkin rol oynayacaktır. Bilinçli gıda seçimleri, doğru tercihler gıda israfının engellenmesi yönünde de faydalı olacaktır.

EĞİTİMLER VERİLECEK

Tarım ve Orman Bakanlığının gıda okuryazarlığı ile ilgili projelerinin detayları nelerdir?

Bakanlığımız tüketiciye doğru bilginin ulaştırılması, bilgi kirliliğinin önlenmesi yönünde tüm iletişim kanallarını doğru ve etkin bir şekilde kullanacağı projeler planlıyor. Bakanlığımız ilk olarak bilgi kirliliği ve gıda okuryazarlığı hakkında mevcut durumun tespiti için 81 ilde çalışmalarına başlıyor. Bulunduğumuz her platformda, katıldığımız tüm programlarda, sahada çalışan personelimizle gıda okuryazarlığının arttırılması yönünde çalışmalarımızı başlattık. Alerjen bildirimi, beslenme bildirimi, beslenme beyanları ve bu uygulamaların tüm Türkiye’ye yayılması yönünde çalışmalarımız tüm hızıyla devam ediyor. Kontrol görevlisi arkadaşlarımız gıda işletmelerine tek tek konu ile ilgili bilgilendirmeler yapıyor. Önümüzdeki bir yıl içerisinde tüketiciler, sivil toplum örgütleri, gıda işletmecileri başta olmak üzere bölgesel ve il bazında toplantılar yapılması kararlaştırıldı.

Yenilenen ve tüketicilerin doğru bilgilendirilmesini amaçlayan etiketleme mevzuatı çerçevesinde gıda etiketlerinin doğru hazırlanması, doğru kontrol edilmesi, tüketicilerin doğru etiket okuması yönünde eğitim faaliyetlerimiz devam ediyor. Bu kapsamda kontrol görevlisi arkadaşlarımıza, sektör çalışanlarına, tüketicilerimize ve öğrencilerimize yönelik eğitim faaliyetlerimiz devam edecek.

Öğrenmenin ve davranış oluşumunun küçük yaşlarda başladığının bilincindeyiz. Bu amaçla geleceğimizin teminatı olan çocuklarımıza yönelik oyun, müzik gibi araçları da kullanarak doğru bilginin yerleşmesi için çalışmalar yapacağız. Bununla birlikte kamu spotları, sosyal medya kanalları ile toplumun her kesimine ulaşmayı hedefliyoruz.

Sağlık Bakanlığı ve Milli Eğitim Bakanlığının da bu konuda çalışmaları var Tarım ve Orman Bakanlığı bu bakanlıklarla koordineli olarak mı projeleri gerçekleştirecek?

Bakanlığımız obezite ile mücadelede Sağlık Bakanlığının en temel paydaşıdır. Şeker ve tuz tüketiminin azaltılması çalışmaları, beslenme bildiriminin tüm hazır ambalajlı gıdalarda zorunlu hale getirilmesi, tuzun iyotla zorunlu zenginleştirilmesi, trans yağ ile ilgili kısıtlamalar Bakanlığımız çalışmalarından bazılarıdır. Sağlık Bakanlığı ve Milli Eğitim Bakanlığı ile birlikte yürüttüğümüz Okul Gıdası Logosu uygulamalarında olduğu gibi yetki ve sorumluluklarımız çerçevesinde ilgili Bakanlıklarla her zaman iş birliği yapmaya hazırız.

Gıda okuryazarlığında hedef kitle öncelikle hangi yaş grubu? Bu kitlelere ulaşmak için yapılması planlanan faaliyetler neler?

Beslenme her yaş grubunu doğrudan ilgilendiren bir ihtiyaç. Bu nedenle çocuk, genç, yaşlı, kadın, erkek ayırmaksızın toplumun her kesimini ilgilendiriyor. Bu kapsamda  ülke hassasiyetleri de göz önünde bulundurularak tüm tüketici gruplarına ulaşmayı hedefliyoruz.
Gıda okuryazarlığını benimseyerek yaşamına dahil eden tüketiciler çoğaldıkça: yeterli ve dengeli beslenme, doğru ve bilinçli gıdanın  seçimi, obezitenin önlenmesi, doğru beslenme alışkanlığının kazandırılması yönünde büyük adımlar atacağımıza inanıyoruz.
Gıda okuryazarlığını benimseyen tüketiciler, sosyal medya ve diğer iletişim araçları vasıtasıyla gıda konusunda uzman olmayan kişilerden kendilerine ulaşan bilginin doğruluğunu sorgulayabileceklerdir.

Gıda ürünlerinde kırmızı, sarı ve yeşil renklerin yer alması ile ilgili çalışma yapılacağı söylenmişti. Bu proje gıda okuryazarlığının artırılması hedefiyle bağlantılı mı?

Gıdalarda beslenme etiketlemesinin yapılması tüm dünyanın üzerinde durduğu önemli bir konu. Renkli etiketleme çalışmaları da obezite başta olmak üzere metabolik hastalıklarla mücadele yönünde yürütmekte olduğumuz çalışmalardan biri. Bakanlığımız tarafından yapılan şeker ve tuz azaltılması yönündeki çalışmalar da bu konu kapsamında değerlendirilmeli.

Öncelikli hedefimiz tüketicinin korunması ve bilgi kirliliği ile mücadele ederek doğru bilgiye kolay erişimin sağlanması olacaktır. Gıda etiketlemesi yönünde hazır ambalajlı gıdalarda beslenme bildiriminin zorunlu hale getirilmesi en önemli adımdır. Diğer ülkelerde yapılan çalışmaları yakından takip ediyoruz. Bu kapsamda çalışmalarımız devam ediyor.