Ayşegül ULUCAN ŞAHİN    

Kendinizi tanıtır mısınız?

Ben Nazmiye Aynalı. 32 yaşında evli ve 2 çocuk annesiyim. Ev hanımıyım aynı zamanda çiftçiyim. Tarım ve hayvancılık ile uğraşıyorum. Yeri geliyor ineklerimi sağıyorum, yeri geliyor koyunlarımı otlatıyorum; bazen de evde çocuklarımla vakit geçiriyorum. Ödemiş’e bağlı Gölcük Mahallesi’nde oturuyoruz. Mahallemiz doğal güzellikleriyle olduğu kadar turistik açıdan da büyük öneme sahip. Burada yaşamaktan çok mutluyum.

İpekböcekçiliğini nasıl yapıyorsunuz? Üretim aşamasını anlatır mısınız?

Bizim ipekböceği ile tanışmamız İzmir İl Tarım Müdürlüğünün "Ödemiş İlçesinde İpekböceği Üretiminin Canlandırılması" konulu 2019 yılı İl Özel Projesi için İl ve İlçe Müdürlüğünden gelen mühendislerin üretici kadınlar ile irtibata geçmesiyle başladı. Çocukluğumda büyüklerimizin tahta sedirlerde nasıl yetiştiricilik yaptıklarını hatırlıyorum. Ama yıllar geçtikçe bu işle ilgilenenlerin sayısı azaldı.

KOZABİRLİK tarafından inficar (kuluçka işlemi gerçekleştirilmiş) halde getirilen ipekböceği yumurtaları 15 Nisan 2020 tarihinde bize teslim edildi. Bu dönemde karıncadan bile küçük olan ipek böceklerimizin dut yapraklarının ince ince kıyılmasıyla beslenmeleri gerçekleştirilir. Her gün biraz daha büyüyerek bir günlük uyku döneminden sonra birinci yaşlarını tamamlar ve derilerini değiştirerek artık bilindik ipek böceği şeklini alırlar. Birinci uyku ve diğer uykuların ardından kireç banyosu yaptırarak var olan mikropların öldürülmesi sağlanır.

İkinci ve üçüncü yaş döneminde ipekböceklerimiz dört gün beslenip bir gün uykuda geçirirler. Dördüncü yaş döneminde dört gün beslenip 2 gün süren uyku döneminden sonra beşinci yaş dönemine geçen ipekböceklerimiz 8-10 gün devamlı dut yaprağı yerler. Bu son 8- 10 günlük bakım çok önemlidir. Çünkü ne kadar iyi bakılırsa verim de o kadar iyi olur.

Bu süreçten sonra ipekböceklerimiz koza örmeye başlarlar. Toplamda 30 günlük bir zaman içerisinde gerçekleşen üretim süresince besleme sayıları çok önemlidir. Çünkü ilk üç yaş için 5 defa beslemek gerekir. Dördüncü ve beşinci yaşlarda günde en az üç kere besleme yapılmaktadır.

Yaygın olarak ev ortamında üretimi yapılan yetiştiricilik, bu proje sayesinde sadece ipekböceği besleme ve yetiştirmeye ayrılan ısıtması ve nem oranı devamlı kontrol edilen kapalı bir ortamda yapıldı. Ortamın sıcaklığı 22-29 °C ve nem oranı da yüzde 60-75 olmalıdır.

Ne kadar üretim yapıyorsunuz? İşinizin maliyeti hakkında bilgi verir misiniz?

Biz bu sene 7 kutu üretim yaptık ve toplam 330 kilogram yaş koza verimi aldık. Ülkemiz ortalaması 25-30 kilo olduğu düşünüldüğünde bizim üretimimizin kutu başı 47 kilogram ile ortalamanın çok üzerinde olduğu görülmektedir. Bu bir proje olduğu için bütün masraflar proje bütçesinden sağlandı. Biz sadece işçilik yaptık.

İKİ YILLIK BİR PROJE
Proje hakkında bilgi verebilir misiniz?

Bu proje Tarım ve Orman Bakanlığı Eğitim ve Yayın Dairesi Başkanlığı tarafından, 2019 yılı Kadın Çiftçiler İl Özel Projesi olarak hazırlanmış iki yıllık bir projedir. Proje kapsamında Ödemiş Belediyesi tarafından Üçkonak Mahallesi'nde tahsis edilen beş dekarlık ve Zeytinlik Mahallesindeki üç dekarlık alanlara dut fidanı dikimi yapıldı. Toplam bin 500 adet fidan dikildi ve bunun 500 adedi KOZABİRLİK tarafından verilirken diğer fidanların alımı proje bütçesinden gerçekleştirildi.

Zeytinlik Mahallesinde bulunan ipekböceği evinin binasını Ödemiş Belediyesi tahsis ederken binanın komple tadilatı, boya-badanası, camların değişimi, zemin döşeme, perde, kerevet ve yetiştiricilik için gerekli tüm malzemelerin alımı Bakanlığımız tarafından karşılanmıştır. Ayrıca Hatay iline teknik gezimizi de proje sayesinde gerçekleştirdik.  Projenin bütçesi 150 bin TL idi. Ödemiş Belediyesi binamızın elektrik ve suyunu ödedi. Desteklerinden dolayı herkese çok teşekkür ediyoruz.

BU PROJE BAŞLANGIÇTI
Hedefleriniz nelerdir?

Biz bu yola çıktığımızda kulaktan duyma bilgilere sahiptik. Projenin eğitim ayağı ile bilinçli bir üretim nasıl olur onu gördük. Aslında biz 14 kadın sadece üretmek istedik ve başardık. Evde yaptığımız işleri de damdaki ineğimize de tarladaki patateslerimize de yetiştik. Kısacası her şeyi yine yaptık. Sadece bu işlerin arasına yedi kutu ipekböceğini yerleştirdik. Zor günler geçirdik. Yemek yiyecek fırsatımız olmadı, ayakta yemek yedik. İnandık ve başardık…

Bu bizim için bir başlangıç. Hedefimiz, bu projenin burada bitmemesi sürdürülebilirliğinin sağlanması yani bunun gibi projelerin devamının getirilebilmesi. Biz 47 kilo verim aldık ortalamanın yüzde 70 fazlasını. Bu neden kutu başı 50 kilo olmasın? Neden bu ipek böceklerinden ipeği kendimiz işlemeyelim? Hem üretelim hem işleyelim. Adımızı dünya duysun!

Şehrinize ve ülke ekonomisine yaptığınız katkıları anlatır mısınız?

Ödemiş ve ipeği ayrı düşünmek olmaz. Çeyizlerimizin olmazsa olmazı olan ipek göynekler, mendiller, peştemaller…. Bulunduğumuz coğrafi konum nedeniyle hem dut kalitesi hem ipeğin kalitesi çok yüksektir. Eskiden nasıl ipek denilince Ödemiş akla geliyorsa önümüzdeki günlerde de tekrar adımızı duyurmamız gerekiyor.  Bizler şu anda ev ekonomisine katkıda bulunduk ama ileriki günlerde yeni projelerle ülke ekonomisine katkıda bulunacağımıza inanıyorum. Çünkü bizim bu projeyle ufkumuz açıldı. Daha önce hiç binmediğimiz uçağa bindik, hiç görmediğimiz Hatay’ı ve Başkentimiz Ankara’yı gördük. Buradan tekrar projenin en başından en sonuna kadar emeği geçen herkese teşekkür ederim. Çevremizde bulunan ve bu yazıyı okuyan kadınlarımıza bizlerin yaptıklarının birer örnek olmasını isterim.

Röportajımızı bitirirken eklemek istedikleriniz var mı?

Biz kadınlar olarak 30 gün gibi bir sürede üreterek ülkemiz için çalıştık. Bu serüvende üretmek var, sadece üretmek ve ürettiğini dış pazarda satacak duruma getirmek var. Birleşeceğiz, üreteceğiz, sürdüreceğiz.

İzmir İl Tarım ve Orman Müdürlüğü öncülüğünde yapılan bu projeyle 14 kadının hayatı değişti. Onlar,  bizim hayatımıza dokundular. Kadın isterse tüm zorlukların üstesinden gelebilir. Biz ekip olarak çalıştık ve karşılığını aldık. İnandık, başardık ve başarmaya devam edeceğiz.