Orman köyü nedir ve bu köyler nasıl belirleniyor? Orman köylüsü, orman ekosisteminde neyi ifade etmektedir?
Mülki sınırları içerisinde "devlet ormanı" olan köyler orman köyü, bu köylerde yaşayan halk ise "orman köylüsü" olarak tanımlanmaktadır. Köy sınırlarında orman varlığının tespiti ise Orman Genel Müdürlüğü tarafından yapılmaktadır. 2019 Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, 22 bin 941 orman köyü/mahallesinde 6 milyon 970 bin 70 orman köylüsü yaşamaktadır. Orman Genel Müdürlüğü olarak, paydaşımız olan orman köylülerini orman ekosisteminin ayrılmaz bir parçası olarak görmekteyiz.
ORMAN KÖYLERİNDE 7 MİLYONA YAKIN VATANDAŞ YAŞIYOR
Genel Müdürlük olarak ormanları korumak ve geliştirmekle mükellef köklü bir kurumsunuz. Ormanın komşuları olan orman köylüsünü desteklemek için neler yapmaktasınız?
Orman köylüsü, kişi başına düşen gelir ile ülke ortalamasının altında olan, büyük oranda sosyal güvenceden yoksun, bu sebeplerle dezavantajlı kesimlerin başında gelmektedir. Orman köylüsü geçimini tarım, hayvancılık ve ormancılık faaliyetlerinden karşılamaktadır.
Genel Müdürlüğümüz, orman köylüsünün doğduğu yerde yaşamlarını sürdürebilmeleri için her türlü sosyal ve ekonomik desteği sağlamaktadır. Bu destekleri de Orman ve Köy İlişkileri Daire Başkanlığı (ORKÖY) aracılığı ile vatandaşlarımıza sunmaktadır. Sosyoekonomik olarak orman köylüsü vatandaşlarımıza verilen destekler aynı zamanda şehirlerde yaşayan vatandaşlarımızın köylere dönmeleri için de teşvik niteliği taşımaktadır.
DESTEKLERİN YÜZDE 20’Sİ HİBE
Orman köylümüzün ekonomiye ve üretime katkı sağlaması amacıyla da orman emvali üretimi mekanizasyonu projelerine (motorlu testere ve koruyucu ekipman, traktör, tambur) destek vermekteyiz.
Geliri düşük orman köylülerinin kalkınmalarına katkı sağlamak adına kolaylıklar sağlanmaktadır. Bunların başında desteklerin yüzde 20’sinin hibe olarak verilmesi, sosyal nitelikli projeler ile fenni arıcılık ve hayvancılık projelerinin faizsiz olması gelmektedir.
FAİZSİZ KREDİ İMKANI
Ayrıca orman köylüsüne verilen desteklerin tamamının faizsiz olması ve orman köylüsü lehine gerçekleştirilecek iyileştirilmeler ile yönetmeliğin bazı maddelerinin daha anlaşılır hale getirilmesi için mevzuatta değişiklikler yapıldı. Buna göre: orman köylülerine kullandırılan tüm ferdi, kooperatif ve kooperatif üst kuruluşları kredilerinde faiz kaldırıldı. Olası doğal afet, salgın vb. durumlarda orman köylülerinin taksitlerinin faizsiz ertelenebilmesi imkanı getirildi. Orman köyünde yaşayan gazilerin, şehidin dul ve yetimleri yanı sıra anne-baba ve kardeşlerinin öncelikli olarak kuraya tabi tutulmadan kredilerden faydalanabilmesi sağlandı. Kredi başvurularının kurumun resmi elektronik ortamı üzerinden veya e-devlet üzerinden yapılabilmesi imkânı getirildi. Kredi kullandırılan orman köylülerinin kabul edilebilir bir gerekçeyle krediden vazgeçebilmesi sağlandı.
Ferdi kredi desteği kapsamında ne tür çalışmalar yapmaktasınız? Bu kredilere başvuru şartları nelerdir?
Paydaşımız olan orman köylüsünün kişi başına düşen gelirinin ülke ortalamasının altında olmasından dolayı ormanlara baskı oluşmaktadır. Bundan dolayı Genel Müdürlüğümüzün yapacağı ormancılık çalışmalarında zaman zaman sosyal problemler ortaya çıkmaktadır. Ayrıca gelir açığından kaynaklı köyden kente göç yaşanmakta olup ormancılık çalışmalarında da iş gücü açığı oluşmaktadır. Genel Müdürlük olarak politikamız, orman köylümüzün doğduğu yerde doymasını sağlamak, köyden şehre göçü azaltmaktır. Bundan dolayı orman köylülerimiz için geçim kaynakları oluşturmak ve odun tüketimini azaltmaya yönelik sosyal ve ekonomik projeler üretmekteyiz.
ODUN TÜKETİMİ AZALTILMAYA ÇALIŞILIYOR
Sosyal ve ekonomik projelerle ferdi kredilere destek vermekteyiz. Sosyal nitelikli krediler: dam örtülüğü, güneş enerjisi ile su ısıtma sistemi, dış cephe mantolama, katı yakıtlı kalorifer sistemi, köy evleri elektrik iç tesisatı yenileme, pelet sobası, peletli kalorifer sistemi gibi desteklemeler ile odun tüketimi azaltılarak, orman köylüsünün yaşam standardı artırılmaktadır.
Ekonomik nitelikli kredilerse örneğin; süt sığırcılığı, süt koyunculuğu, besi sığırcılığı, manda yetiştiriciliği, fenni arıcılık, kültür mantarı yetiştiriciliği, bağcılık, meyvecilik, seracılık, gül yetiştiriciliği, lavanta yetiştiriciliği, traktör, tambur, motorlu testere ve koruyucu giyim malzemesi gibi. Bu krediler, bir nebze olsun gelir açığını kapatarak köyden kente göçü azaltmak ve ormanlar üzerindeki baskıyı ortadan kaldırmak maksatlıdır.
Ferdi kredi desteklerinden faydalanmak için kredi tespit tarihi itibarıyla en az son 1 yıldır orman köyünde ikamet etmek gerekmektedir. Müracaat, köyün bağlı bulunduğu Orman İdaresine hangi tür krediden faydalanmak istediğini belirten bir dilekçe ile şahıs tarafından yapılmaktadır. Orman İşletme Müdürlükleri ormancılık faaliyetlerinin yoğun, orman-halk ilişkilerinin problemli olduğu köyleri öncelikli olarak destekleme programına alırlar.
Kooperatif kredi desteğini anlatır mısınız? Bu kredi için hangi şartları karşılamak gerekmektedir?
Orman köylerinde orman köylülerince kurulmuş yeterli öz kaynağı bulunmayan tarımsal kalkınma kooperatiflerine ve bu kooperatiflerce oluşturulmuş kooperatif üst kuruluşlarına kredi ve hibe desteği vermekteyiz. Bu destekler, orman köylülerince üretilen ürünleri değerlendiren tesislerden, ormancılık üretim faaliyetlerinde kullanacakları iş makinelerine kadar geniş bir yelpazeyi kapsamaktadır.
Genel Müdürlüğümüzün verdiği destekler vatandaşlarımızın bulunduğu coğrafyaya göre şekillenmektedir. Süt üretiminin çok olduğu köylerde süt toplama ve soğutma tankından mandıraya, meyve üretimi olan yerde soğuk hava deposuna, odun üretiminin olduğu yerde hızar atölyesi veya tomruk çekme yükleme aparatlı iş makinesine, ağaçlandırma çalışmalarının olduğu yerlerde ekskavatöre, zeytin üretiminin olduğu yerlerde zeytin salamura tesisi veya zeytin yağı fabrikasına, defne-kekik üretiminin olduğu yerlerde ise paketleme tesislerine destek verilmektedir. Daha önceleri, un fabrikası, salça fabrikası desteği bile verilmişti. Kooperatif veya kooperatif üst kuruluşlarının bu desteklerden faydalanabilmesi için kooperatifin kurulduğu köydeki toplam hanenin en az yüzde 51’inden bir üye almış olması gerekmektedir.
ORMAN KÖYLÜMÜZE 1 MİLYAR 755 MİLYON TL ÖDEME YAPILDI
Ormancılıkla ilgili üretimde orman köylüsünün katkısı nedir?
Orman Genel Müdürlüğü, devlet ormanlarının işletilmesinde tek yetkili kuruluş olup, her yıl ormanlardan oduna dayalı orman ürünlerinin üretimini yaklaşık 150 bin orman köylümüzün el emeği ile gerçekleştirmektedir. 2019 yılında yaklaşık 30 milyon metreküp odun üretimi yapan orman köylülerimize emekleri karşılığında 1 milyar 755 milyon TL ödeme yapılmıştır. Ayrıca odun üretimi yapan köylü ve kooperatiflere Orman Kanunu'ndan doğan kanuni haklar kapsamında 2019 yılında 140 milyon TL sübvansiyon sağlandı.
Kadınlara yönelik pozitif ayrımcılık yönünde çalışmalarınız var mı?
Orman köylüsü kadınlara yönelik mikro kredi desteğimiz bulunmaktadır. Burdur’da İbecik Bezi Dokumacılığı, Trabzon’da Gümüş Kazaz Örücülüğü, Bursa’da Keles Bebeği, Gümüşhane’de Çömlek ve Külek Yapımı, İzmir’de Nazar Boncukçuluğu gibi tamamen ek gelir getirecek, kadınların el becerileri ile yapabilecekleri her türlü konuda orman köyünde yaşayan kadınlarımıza mikro kredi vermekteyiz.