EYLÜL-EKİM 2020 / ÖZEL HABER
Kuruyemiş pazarının geleneksel temsilcisi ay çekirdeği
Çekirdek tüketim kültürünün oldukça yüksek olduğu ülkemizde, çekirdek üretim potansiyelinin de aynı oranda yüksek olduğunu söylemek mümkün. Özellikle evde geçirilen zamanın arttığı pandemi sürecinde pazardaki yerini daha da sağlamlaştıran ay çekirdeği, sektör temsilcilerinin yüzünü güldüren bir ürün. Türkiye’deki ay çekirdeği üretim ve tüketimi, yerli ay çekirdeğinin kalitesi, ay çekirdeği alırken dikkat edilmesi gerekenler üzerine Tadım Pazarlama Ofisi Genel Müdürü Emre Tekinalp ile bir söyleşi gerçekleştirdik.
Firma olarak Türkiye’nin önemli kuruyemiş üreticilerinden birisiniz. Sizce ülkemiz ay çekirdeği üretiminde yeterli noktada mı?
Ülkemizin pek çok üründe olduğu gibi ay çekirdeğinde de yüksek bir üretim potansiyeli var. Bu potansiyeli tam olarak kullanabilmek için sektörün planlı üretim, tohum ıslahı ve AR-GE çalışmaları ile desteklenmesi gerekiyor. Bu konuda Tarım ve Orman Bakanlığının pek çok desteği olduğunu biliyoruz ve bu desteklerle üretim rakamlarının artacağına inanıyoruz.
DENİZLİ VE KAYSERİ ÜRETİMDE ÖN PLANDA
Türkiye’de çerezlik ay çekirdeği en çok hangi bölgelerde üretiliyor? Siz ürün temininizi nereden sağlıyorsunuz?
Türkiye’de çerezlik ay çekirdeği yoğun olarak Denizli, Kayseri, Konya ve Doğu Anadolu Bölgesi'nde üretiliyor. Biz çiftçilerimizi de üretime teşvik etmek amacıyla tüm bölgelerden ürün temini yapıyoruz. Ancak yoğun olarak Denizli ve Kayseri bölgelerinden ürün ihtiyacımızı karşılıyoruz. Üretim tesislerimiz yurt içi ve yurt dışında farklı bölgelerde. Gebze, Kırıkkale ve Gaziantep’in yanı sıra Almanya’da da bir üretim tesisimiz çalışmalarını sürdürüyor.
BEYAZ AY ÇEKİRDEĞİ ANADOLU’YA ÖZGÜ
Ülkemizde çekirdek tüketim kültüründen söz edebiliriz. Bu kadar çok çekirdek tüketilen bir ülkede üretim, tüketimi karşılıyor mu? Tüketilen çekirdeğin ne kadarı yerli ne kadarı ithal?
Planlı bir üretim yapılmadığı için maalesef çerezlik çekirdeğin arz - talep dengesinde yıllara göre büyük farklılıklar ortaya çıkıyor. Bu durum da piyasada spekülatif fiyatların oluşmasına neden oluyor.
Beyaz ay çekirdeği tamamen Anadolu topraklarına özel tohumlardan üretilen bizim yerli çekirdeğimiz. Siyah çekirdek ise Çin’den ithal ediliyordu. Ancak son yıllarda ülkemizde de siyah çekirdek ekiminin arttığını söyleyebiliriz.
PANDEMİDE PAZAR PAYI ARTTI
Pandemi sürecinde evde kalınan süre de arttı. Bu durum, kuruyemiş ve özellikle çekirdek satış grafiklerine nasıl yansıdı?
Kuruyemiş kategorisinde, özellikle ambalajlı ürün grubunda sağlıklı beslenme ve "süper gıda" gibi trendlerin yükselişinin etkisiyle yılın başından beri hem pazar hem Tadım için pozitif büyümeler görüldü. Ayrıca COVID-19 salgını döneminde sağlıklı ve doğal gıdalara ilginin artması ve artan hijyen hassasiyeti de tüketicileri ambalajlı gıdaya yönlendirdi. Biz bu dönemde marka olarak yaklaşık yüzde 30’luk bir büyüme yakaladık. Bu oran sene başındaki büyüme planlarımızla paralel olmuştur.
Haber Görseli
Emre Tekİnalp Tadım Pazarlama Ofisi Genel Müdürü
İHRACAT ARTIŞ GÖSTERİYOR
Çerezlik ay çekirdeğinin ülke ekonomisine katkısından söz eder misiniz, ihracatta ekonomiye yansıması ne yönde?
Her yıl düzenli olarak yükselmekte olan bir ihracatımız mevcut. Bu alanda katma değerli ihracat çok önemli. Tadım markası olarak, önümüzdeki süreçte Türkiye’nin atıştırmalığı beyaz ay çekirdeğimizle katma değerli ihracatımızı arttırmak ve global bir ay çekirdek markası olma amacındayız. Ülkemiz topraklarında yetişen ay çekirdeğimizi Tadım marka değerleri, kalite standartları ile ihraç ederek çiftçimize ve ülkemize daha fazla kazandırma azmindeyiz.
Türkiye’de yetiştirilen ay çekirdekleriyle, ithal ay çekirdekleri arasında kalite farkı var mı?
Her üründe olduğu gibi, ay çekirdeğinde de farklı bölgelerin farklı kalitede ürünleri olabiliyor. Ülkemize özgü ay çekirdeği bu anlamda önemli kaliteli ürünlerden. Aslında her üreticide ülkenin farklı kalitede ürünleri olduğunu söyleyebiliriz.
TÜRKİYE’DE İRİ TANELİ TERCİH EDİLİYOR
İyi ay çekirdeği nasıl anlaşılır? Tüketiciye bu konuda tavsiyeleriniz neler olur?
Dünyada genel olarak tüketilen iki tür ay çekirdeği bulunuyor. Beyaz ay çekirdeği neredeyse sadece bizde üretiliyor. Bu noktada belirleyici olan tüketicilerin damak tadı ve beğenileri. Dolayısıyla farklı ülkelere göre değişkenlik gösterebilir. Türkiye’de özellikle iri taneli çekirdekler tercih ediliyor. Amerikalı tüketici ise küçük ve ince kabuklu çekirdeği tüketiyor.
SİYAH ÇEKİRDEĞE SON YILLARDA DAHA ÇOK TALEP VAR
Piyasada daha çok beyaz çekirdek var, siyah çekirdek önceki yıllarda daha fazlaydı. Çekirdeğin maruz kaldığı işlemle ilgili bir durum mu bu? Tüketicinin talebi hangi yönde?
Bu konu ay çekirdeğin gördüğü işlemden ziyade tüketici talebi ile daha çok orantılı aslında. Birkaç yıl öncesine kadar pazarda tamamen yerli tohumlardan üretilen beyaz çekirdeklerin hakimiyeti varken, son yıllarda hibrit Çin tohumu ile üretilen veya ithal edilen siyah çekirdekler de tüketici tarafında karşılık bulmaya başladı. Fiyat, boyut, ağız tadı, çıtlama keyfi gibi kişiden kişiye önem oranı farklılaşan sebepler tüketici tercihlerinde rol oynuyor.
Burada şunu da belirtmek isterim, biz Tadım olarak hem beyaz hem siyah çekirdeklerimizde tamamen yerli mahsul ürünler kullanıyoruz. Yerli tarım bizim için çok kıymetli.
YERLİ ÜRETİCİYİ TEŞVİK EDİYORUZ
Yerli çekirdek üreten çiftçiye firma olarak nasıl bir destekte bulunuyorsunuz?
Bu noktada Önder Çiftçi programımızdan çok kısa olarak bahsetmek istiyorum. Bu program ile Türkiye’de yerli ay çekirdeği üretimi yapan çiftçilerimizi yerli beyaz ay çekirdeği üretimi konusunda destekliyoruz ve uzun vadeli sürdürülebilir bir iş modeli yaratıyoruz.
Öncelikli hedefimiz, önder çiftçilerimizin tarla verimi ve ürün kalitesini artırarak karşılıklı fayda sağlamak. Bu amaçla ay çekirdeği yetiştiriciliği için en uygun zirai modelleri, saha ekiplerimizin denetiminde önder çiftçilerimiz ile birlikte uyguluyoruz. Ayrıca çiftçinin bulunduğu bölgenin ihtiyaçlarına göre tohum, taban gübresi, üst gübre, sulama, mazot ve işçilik konusunda da çiftçiye destek vererek, çiftçimizi hem finansal anlamda destekliyor hem de bölge ihtiyaçlarına en uygun bitki destekleme modellerinin uygulanmasını sağlıyoruz.
Destek olarak, dijital tarım uygulamaları doğrultusunda tüm çiftçiler için tarlalardan veri toplanması ve bu verilerin analiz edilerek düzeltici, iyileştirici, önleyici faaliyetlere ve bilgiye dönüştürülmesi noktasında deneme çalışmalarına devam ediyoruz.