Doğal ortamda yetişen tıbbi ve aromatik bitkilerin toplama ve satış hakkı kimlere ait?
Orman Kanunu’nun 37 ve 40. maddelerinin tanımladığı hak sahipleri orman köylüleri ve kooperatiflerdir. Ancak orman köylüsü ve kooperatifler talep etmiyorsa veya ilan edildiğinde bir talep söz konusu değilse orman köylüsü olmayan kişiler de mevzuat çerçevesinde toplayıp satabilir.
İsteyen tıbbi ve aromatik bitki toplayabilir mi?
Düzenlemiş olduğumuz 302 sayılı Tebliğ’de orman ürünlerinin envanter ve planlamasıyla ilgili hükümler de var. İsteyen rastgele toplama yapamıyor. Planlarımızın öngörmüş olduğu faydalanma miktarları çerçevesinde faydalandırılıyor hak sahipleri.
Belli miktarın üzerindekiler mi izne tabi? Bu izinler kimden alınıyor?
Orman Kanunu’nun ilgili hükümleri, ilgili yönetmelik ve 302 sayılı Tebliğ’de açık olarak ifade edildiği üzere toplama yapılacak coğrafi konum neresiyse oranın bağlı olduğu işletme şeflikleri ya da işletme müdürlüklerine yapılacak dilekçeyle başlayan bir süreç. Denetimleri sürekli gerçekleştiriyoruz. Faydalanma yani toplama ise bitkinin biyolojisine göre yapılıyor. Eğer yaprağından faydalanılacaksa onun gerektirdiği mevsimde, meyvesinden faydalanılacaksa onun gerektirdiği mevsimde toplama yapılıyor.
Belirlenen zamanlar dışında toplama yapanlara bir yaptırım uygulanıyor mu?
Orman Kanunu’nun cezaları düzenleyen hükümleri çerçevesinde kanunsuz ve usulsüz işlemden ilgililer hakkında suç duyurusu ya da para cezası uygulanıyor.
Denetimi nasıl sağlanıyor?
Orman Genel Müdürlüğünün ülke geneline yayılmış bir teşkilat yapısı var. Şeflikler, işletme müdürlükleri, tüm sorumluluk alanı içerisindeki faaliyetlere hâkim olmakla görevli zaten. Dolayısıyla bir otokontrol ve teşkilat olarak denetim kontrolü mevcut.
Ne zamandan beri tebliğ uygulamada? Vatandaşları tebliğden haberdar etmek için ne yapıyorsunuz?
302 sayılı Tebliğ 2016 yılında uygulamaya konuldu ama geçmişte yine bu alanı düzenleyen tebliğlerimiz vardı. Bunlar 297 sayılı Tebliğ, 286 sayılı Tebliğler uzun yıllar yürürlükte kaldı. 1983 yılından 2003 yılına kadar 286 sayılı Tebliğ ile yönetiliyordu bu alan. 2003 yılından 2016 yılına kadar 297 sayılı Tebliğ ile bugün de yürürlükte olan 302 sayılı Tebliğ ile bu alanın yönetimi yapılıyor. Yani yeni başlamış bir uygulama değil sadece yeni tebliğ daha kapsamlı. Orman Genel Müdürlüğü taşra birimleri mevzuatlarla çalışan bir kurum. Bu Tebliğe uyma mecburiyeti öncelikle çalışanların görevi. Talep eden kişiler de bu alanın 302 sayılı Tebliğ ile yönetildiğinden yüz yüze olarak haberdar ediliyorlar. Zaten bu orman köylüleri tarafından bilinir bir durum. Ayrıca internet sayfamızdan ulaşılıp detayları hakkında bilgi sahibi olunabilir.