KASIM-ARALIK 2021 / ÖNDER ÇİFTÇİ
“Emeklilik ikramiyemi ceviz üretimine yatırdım”
İzmir Karabağlar ilçesine bağlı Tırazlı Köyü’nde yaşayan Recep Koyuncu, 2008 yılında emekli olduktan sonra emeklilik ikramiyesini ceviz üretimi için kullandı. 100 dönüm alanda 9 çeşit ceviz üretimi yapan Koyuncu’nun örnek bir çiftçi olma sürecini dergimiz okurlarıyla paylaşacağız.
Öncelikle sizi tanıyabilir miyiz?
Ben emekli Hava Albayı Recep Koyuncu. 2008 yılında emekli olduktan sonra bu işi yapmaya karar verdim. O zamanlar böyle bir düşüncem yoktu, tesadüfen iki orman mühendisi ile karşılaştım ve böyle bir yer talep ettim. Onlar da "Üretim yapabilirsiniz" dediler. Sonuçta bu işe karar verip, emeklilik ikramiyemi bu alanda harcayarak ceviz üretim işine başladım.
TARIM VE ORMAN İL MÜDÜRLÜĞÜ CEVİZ FİDANLARI ÜCRETİNİ KARŞILADI
Bu üretim alanında neler yaptınız?
Burası bozuk bir orman alanıydı. Buraya diri örtü temizliği dediğimiz dozer girdi ve alanın temizliğini yaparak ekime uygun hale getirdi. Daha sonra buraya proje kapsamında ceviz dikimi gerçekleştirdik. Orman Bölge Müdürlüğünden ceviz dikimi için izin alındıktan sonra 2008 yılında Tarım ve Orman İl Müdürlüğü de ceviz fidanlarımızın ücretini karşıladı. Bu şekilde bana büyük bir destek sağlamış oldular. Sonuçta çorak olan arazi, ormanlık bir alana dönüştü. Dolayısıyla Orman Genel Müdürlüğünün Özel Orman kapsamında yapmış olduğu çalışmanın bir parçası olmuş olduk. Şu anda burası 100 dönümlük alanda bin 500 ağaç ile özel orman alanı olarak geçiyor. Ağaçların çeşitliliği de iklim ve tabiat şartlarına uygun olarak seçilmiş durumda.
Burası yaklaşık 20 büyük futbol sahası büyüklüğünde bir alan. Burası vasıfsız makilik bir bölgeyken siz burayı temizlediniz ve ağaçlandırarak tarıma kazandırarak size de gelir kazandıran bir yer haline getirdiniz. Bu yatırımın faydaları ile ilgili başka neler söylersiniz?
Ben burada ceviz yetiştirmeye devam ettiğim sürece devletimiz daha az ceviz ithal etmek durumunda kalacak ve ülke ekonomisine katkı sağlamış olacağım. Ayrıca buradaki üretim alanı sayesinde köyde bulunan insanlarımıza da istihdam sağlamış oluyoruz.
İL VE İLÇE MÜDÜRLÜĞÜNDEN ÇOK DESTEK GÖRDÜM
Siz emekli bir askersiniz ve askeri eğitim aldınız. Ceviz yetiştiriciliği ile ilgili bilgiye önceden sahip miydiniz?
Hayır ceviz yetiştiriciliği ile ilgili hiçbir bilgim yoktu. Kendi gayretimle başladım ancak İzmir İl Tarım ve Orman Müdürlüğünün personelinin beni doğru yönlendirmesiyle başarıya ulaştığıma inanıyorum. Ayrıca Karabağlar İlçe Tarım Müdürlüğü personeline de bana her yönüyle destek olmaya çalıştıkları için çok teşekkür ediyorum. Bilmediğim konuları İl ve İlçe Müdürlüğüne danışıyorum ve hala bir şeyler öğrenmeye çalışıyorum.
Şunu da merak ediyoruz haliyle tek başınıza değilsiniz bir aileniz var ve bütün bu işler ciddi zaman alıyor.
Aileniz bu durumu nasıl karşıladı?
Benim eşim öğretmen ve bu işe girişmemi başlangıçta hiç tasvip etmedi ve karşı çıktı. Ancak ben kararlıydım. Çünkü böyle bir arazide bu işi yapacağıma inanmıştım. Şu anda eşim bahçe işini benden daha çok seviyor. İki kızım var ikisi de doktor, onlar da boş zamanlarında geliyorlar ve burada ceviz topluyorlar. Ailem de burayı çok sevdi ve her koşulda yanımda oluyorlar.
CEVİZ 8 SENEDEN SONRA KÂR BIRAKMAYA BAŞLADI
100 dönümlük arazinin etrafını çitle çevirmek bile ciddi bir maliyet, hatta eskilerimizin bir tabiri vardır,“Ceviz diken torununa diker derler”. Bunu da göz önüne aldığınızda ekonomik olarak ilk hedeflerinizi ne zaman yakalamaya başladınız?
7 sene geçtikten sonra ürün almaya ve satmaya başladım. Ancak ağaçlar 10 yaşına gelince ekonomik değere ulaştı. Görüyorsunuz ki arazi çorak ve sarp bir arazi. Benim gayretimle bu duruma geldi. Tam olarak söylemek gerekirse burada diktiğim cevizler 8 seneden sonra maliyetini karşılamaya ve kar bırakmaya başladı.
Ceviz üretimine başladıktan sonra sizi zaman zaman karamsarlığa düşüren anlarınız oldu mu?
Elbette başlangıçta çok oldu. Hatta arazimin çetin olması sebebiyle ilk 3 senede “Acaba ben burada ceviz yetiştiremeyecek miyim” diye çok büyük karamsarlık yaşadım. Ancak 3 seneden sonra ağaçlar araziye köklerini salıp büyümeye başlayınca rahatladım ve kendi kendime “Evet burada ağaçlar büyüyecek” dedim. Ondan sonra başaracağıma tam olarak inandım.
MOBİL GÜNEŞ PANELİ KURDUM
Sizin bahçenizde güneş enerjisi panelleri de gördük. Biraz onlardan bahseder misiniz?
Arazimin bulunduğu konum itibarıyla enerji sorunu var. Bu sorunu güneş panelleri kullanarak çözdüm. Yine bu konuda da İzmir İl Tarım ve Orman Müdürlüğünün beni yönlendirmesinin çok faydası oldu. Sizin de gördüğünüz gibi mobil bir güneş paneli kurdum oradan sağladığım enerji ile hem arazimi suluyorum hem de ceviz soyma işleminde kullanıyorum. Güneş panelinin projesini de tamamıyla kendim yaptım. Ancak bu çalışmamın Kırsal Kalkınma Yatırımlarının Desteklenmesi Programı kapsamında olmasını isterdim. Ben buradan Tarım ve Orman Bakanlığı yetkililerine de seslenmek istiyorum. Burada kurutma makinesi ve boy olarak cevizleri ayıran selektör makinesini almayı düşünüyorum. Bu konuda destekleme alabilirsem çok memnun olacağım. Ayrıca burada bulunan diğer çiftçilere de örnek olacağım.
Siz burada yeni bir sistem ortaya koydunuz. Komşu köylerde başarısız olacağınızı düşünenler olmuş. Bu konuyu biraz açar mısınız?
İlk defa buraya başladığımda köylüler geldiler, hanımlar fidanları dikti beyler de yalakları açtılar. Sonrasında köylülerin akşam kahvede “Albay geldi buraya parayı yatırdı, burada ne ceviz olur ne de başka bir şey olur, çok rüzgârlı ve soğuk bir yer” dediklerini duydum. Aradan 3 sene geçti, şu an kendi bağlarını söküp ceviz diktiklerini görüyorum. Bazı boş yerlere ceviz dikiyorlar. Zaman zaman gelip benden hangi ceviz cinsini dikmeleri, hangi ilacı kullanmaları ve hangi gübreyi atmaları konularında bilgi alıyorlar. Ben de buradaki vatandaşlara örnek olduğum için çok mutlu oluyorum.
Burada kaç çeşit ceviz var?
Burada 100 dönüm içerisinde 9 çeşit ceviz var.
Peki sizin hedefiniz bu muydu?
Benim hedefim tam olarak bu değildi. Benim hedefim 4 çeşit ceviz yetişmekti. Biraz da tesadüf oldu. Aldığım sertifikalı fidanlardan istediğim cinsler çıkmadı. Bu konuda fidancıların biraz daha fazla denetlenmesi gerektiğini düşünüyorum. Çünkü iyi fidan olmazsa iyi bir ceviz ağacı elde etmeniz mümkün değil.
Fidan üretim yerleri sıklıkla denetleniyor, ancak bu konu biraz da sizin avantajınıza dönüşmüş sanırım.
Evet 4 farklı cins yetişmeyi düşünürken tesadüfen 9 farklı cins elde etmem, değişik türden ceviz hasat etmemi ve farklı fiyatlardan satmamı sağladı. Farklı cins cevizlerin olması, hasat zamanlarının değişkenlik göstermesine ve farklı dönemlerde ceviz satışı yapmama vesile oldu. Ayrıca hasadın geniş bir zamana yayılması beni işçi konusunda da rahatlattı.
Siz bildiğim kadarıyla bire bir olarak da işin içindesiniz değil mi?
Tabii ki, traktör sürüyorum, ağaçların başında işçilerle birlikte çalışıyorum ve cevizlerin kalitesini kontrol ediyorum. Cevizlerin boşa gitmemesi için ağaçlarda hasat zamanı kontrol etmek çok önemli. Toplanma olgunluğuna ulaşmamış cevizler bir süre daha bekletilmeli.
ÖNCEDEN TOPRAK ANALİZİ YAPILMASI ÇOK ÖNEMLİ
Ceviz üretimi işine girmeye tereddüt eden kişilere önerileriniz nelerdir?
Öncelikle iklim şartları, fidan seçimi ve yetiştirilecek bölgede önceden toprak analizi yapılması çok önemli. Sonrasında verilecek olan suyun da analizi yapılması gerekiyor. Öte yandan arazi yönü de önem arz ediyor özellikle yüzde 90 oranında kuzeye bakan arazileri tercih etmelerini tavsiye ediyorum. Çünkü kuzeye bakan arazilerin daha az su isteği oluyor ve ceviz için önem arz eden daha az sıcaklığa maruz kalıyor.
Bu bölgedeki yıllık iklim verilerini daha önceden incelemiş miydiniz? Buranın rakımı ne kadar?
Şu an bulunduğumuz nokta 850 metre. Daha önce radarda komutan olarak çalışmam bana büyük bir avantaj sağladı. Özellikle burada haziran ayının 25’i ile Ağustos’un 10’u arasında çok fazla rüzgar var. Yani tam cevizin istemediği sıcaklığa maruz kalacağı dönemlerde rüzgar alıyor ve bana avantaj sağlıyor.
Eklemek istediğiniz son bir şey var mı?
İnanıyorum ki ülkemiz çok daha iyi yerlere gelecektir. Daha az dövizle daha az malzeme yurt dışından gelir ve çoğu ürün ülkemizde yetişir diye umut ediyorum ve tekrar sizlere teşekkür ediyorum.