Müge ÇEVİK    

Kırsal Kalkınmada Uzman Eller Projesi'nin hedeflerinden bahseder misiniz?

Bakanlığımızın 60 binin üzerinde çalışanı var ve hali hazırda bu sayıyla faaliyetlerini yerine getirmeye devam ediyor. Projeyle birlikte Tarım ve Orman Bakanlığında çalışma potansiyeli olan işsiz ve nitelikli iş gücünün bir kısmının yine aynı sektörde ancak kendi işletmesinde faaliyet göstermesiyle Bakanlığımız üzerinde oluşan istihdam baskısı azalacak. Böylece sektörün dinamizm kazanacağını ve kırsal alanda faaliyet gösterecek olan bu girişimcilerin projelerini uygulamış oldukları yerleşim birimindeki diğer sektör çalışanlarına da dolaylı katkılar sağlayacağını düşünüyoruz.

Yani bu projeyle kırsal alanda tarım, hayvancılık, ormancılık, gıda ve su ürünleri eğitimi veren, meslek yüksekokulları veya üniversite mezunu genç nüfusun istihdamına katkı sağlanırken; tarım, hayvancılık, ormancılık, gıda ve su ürünleri sektörlerinde girişimciliği destekleyerek bu faaliyetlerin uzman kişiler tarafından yapılmasını teşvik etmiş olacağız. Ayrıca eğitimli iş gücü ile tarımsal üretimin miktarını, kalitesini ve verimliliğini arttırırken kırsal alandaki tarımsal üretim yapan işletmelere örnek ve önderlik oluşturmak için yatırımların desteklenmesi planlanıyor.

Proje için Genç Çiftçi Projesi'nin bir uzantısı diyebilir miyiz?

Bazı benzerlikler olsa da, tam olarak genç çiftçi projesinin devamı niteliğinde olduğu söylenemez. Genç Çiftçi Projesi'nde bütçemiz 30 bin TL, hedef kitlemiz 18-40 yaş arası vatandaşlarımızdı. Uzman Eller Projesi'nde bütçemiz 100 bin TL’ye yükseldi. Hedef kitlemiz ise tarım, hayvancılık, ormancılık, gıda veya su ürünleri eğitimi alan meslek yüksekokullu veya üniversite mezunu gençler.

Nitelikli iş gücüyle birlikte tarımsal üretimde verimi artırarak sürdürülebilir bir kırsal kalkınma sağlanmasını amaçlıyoruz. Yatırımların sahada çarpan etkileri ile diğer sektörleri de pozitif yönde etkilemesi, tarımsal üretimin uzman eller tarafından planlı ve sistemli bir şekilde yapılması ülkemizde profesyonel üretim şekillerinin gelişimine katkı sağlayacaktır.

DAHA ÖNCE HİBE ALMAMIŞ OLMAK GEREKİYOR

Projeye katılım şartları, hangi alandaki projelerin destekleneceği ve verilecek destek miktarları hakkında bilgi verir misiniz?

Başvuru şartlarını, “Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olmak; tarım,  hayvancılık, ormancılık, gıda ve su ürünleri eğitimi veren meslek yüksekokullarından veya üniversitelerden mezun olmak; Bakanlığın diğer hibe programlarından daha önce yararlanmamış olmak; başvuru tarihi itibari ile askerlik görevi ve cezai hükümlülüğü devam eden veya denetimli serbestliği olan kişi olmamak; ücretli çalışan veya emekli olmamak; başvuru tarihi itibarıyla Katma Değer Vergisi (KDV), gerçek ve basit usulde vergi mükellefi olmamak; hayvansal üretime yönelik, büyükbaş ve küçükbaş hayvan yetiştiriciliği konulu proje başvuruları için  15 adet büyükbaş veya 50 adet küçükbaştan fazla hayvan sahibi olmamak; arı yetiştiriciliği ve bal üretimi konulu proje başvuruları için 50 adetten fazla arılı kovan sahibi olmamak; arı sütü, ana arı, polen ve benzeri arı ürünleri üretimi konulu proje başvuruları için en az 50 adet arılı kovan sahibi ve Arı Yetiştiricileri Birliğine üye olmak” şeklinde sıralayabiliriz.

Desteklenecek proje konuları hayvansal üretime yönelik destekleme projeleri kapsamında: büyükbaş ve küçükbaş hayvan yetiştiriciliği; arı yetiştiriciliği ve bal üretimi; arı sütü, ana arı, polen ve benzeri arı ürünlerinin üretimi; ipekböceği yetiştiriciliği ve tesis yapımı olarak belirlendi.

Su ürünleri üretimine yönelik ise alabalık, yayın balığı, sazan, mersin balığı, tilapya, karabalık entansif üretim tesisleri ve/veya kuluçkahaneleri ile midye ve kara salyangozu entansif üretim tesisleri desteklenecek.

Bitkisel üretime yönelik destekleme projeleri kapsamında da kapama meyve bahçesi tesisi; fide, fidan, iç ve dış mekân süs bitkisi yetiştiriciliği; kontrollü örtü altı yetiştiriciliği; kültür mantarı üretimi ve tesis yapımı; ormancılık projeleri; orman ürünleri ve tesislerine ait projeler; odun dışı orman ürünleri projelerinin desteklenmesi planlanıyor.

Yöresel ürünler ile tıbbi ve aromatik bitki üretimi, işlenmesi, depolanması ve paketlenmesine yönelik destekleme projeleri kapsamında: tıbbi ve aromatik bitki üretimi, işlenmesi, depolanması ve paketlenmesi; coğrafi işaretli, organik veya iyi tarım uygulamalı bitkisel ve hayvansal üretim projeleri desteklenecek.

Tüm bu konularda KDV hariç 100 bin TL’ye kadar hibe verilecek olup, başvuru sahiplerinin öz sermaye katkısı yapması proje uygulama şanslarını arttıracaktır.

4 PİLOT İL BELİRLENDİ

Projenin pilot illerin dışına da yaygınlaşması için bir takvim söz konusu mu?

2019-2020 yıllarında uygulanmak üzere  İzmir, Mardin, Amasya ve Düzce pilot iller olarak belirlendi. 2020 yılı sonunda uygulamış olduğumuz projelerin mahallinde kontrolleri yapılacak ve projelerin durumları Maliye Bakanlığı ile Bakanlığımız arasında değerlendirilecek. Uygun görülmesi halinde 81 ilimizde de aynı şartlarda 2021-2023 yılları arasında 3 yıllık süreçte desteklemeler devam ettirilecek. Proje başvuru süreci tamamlandı. Dört pilot ilde olmak üzere 238 kişi başvuruda bulundu. Bu başvurular içerisinden yüz kişinin projesini seçeceğiz.

 Genç Çiftçi Projesi oldukça ilgi görmüştü, bu proje için bir öngörünüz var mı? Talepte daha da artış olacağını düşünüyor musunuz?

Tarım, hayvancılık, ormancılık, gıda ve su ürünleri eğitimi veren, meslek yüksekokulları veya üniversite mezunu gençlerin birçoğu iş arıyor. Ve buna ilaveten kırsal alandaki altyapı yetersizliği, sosyal ve kültürel birçok itici faktörün yanı sıra şehirlerin ve metropollerin çekici faktörlerinden dolayı kırsal alandan göçler devam ediyor. Dolayısıyla, projenin talep göreceğini düşünüyorum.

GENÇ ÇİFTÇİ PROJESİNDEN 50 BİNE YAKIN KİŞİ YARARLANDI

Genç Çiftçi Projesi'nden kaç kişi yararlanmıştı, geri dönüşlerle ilgili değerlendirmenizi alabilir miyiz?

2016-2018 yılları arasında uygulanan Genç Çiftçi Projesi'nden yüzde 75’i hayvancılık projesi olmak üzere 47 bin 750 kişi yararlandırılmıştı. Söz konusu proje kapsamında destekleme almış olanlar ile aynı şartlarda olup da destekleme alamamış olanlar arasındaki etkileri açığa çıkarmak için, TAGEM tarafından “etki analizi” çalışması yapılıyor. Söz konusu raporun şubat ayı içerisinde yayınlanmasını öngörüyoruz.

Özellikle 2016 yılında uygulanan küçükbaş hayvancılık projeleri ile ilgili yaptığımız saha çalışmalarında, kontrol ve denetim süresinden 1 yıl geçmesine rağmen yüzde 80’in üzerinde hayvancılığa devam edildiğini tespit ettik. Genç Çiftçi Projesi ülke genelinde çok ilgi gören bir proje oldu ve halen genç çiftçi projesine başvurmak istediğini ve devam ettirilmesi gerektiğini yazılı ve şifahi olarak tarafımıza bildiren vatandaşlarımız mevcut.

Tarım ve hayvancılık alanında girişimci olmak isteyen gençlere tavsiyeleriniz nelerdir?

Tarım sadece ekonomik bir faaliyet değil; bir kültürdür, yaşam biçimidir. Tabiatla iç içe olmaktır. Doğal ortamda üretmektir. Stratejik bir üretimdir gıda üretmek. Bu nedenle: gençlerimiz, günümüzde ve gelecekte önemini hiç kaybetmeyecek olan tarım ürünleri üretimine ilgi duymalı yeni fikirler oluşturma çabasında bulunmalılar. Bilinçli bir tarım üretiminin hem ekonomik hem sosyal tatmin açısından faydası fevkalade büyük ve önemli. Tabiatın içinde tabii bir yaşam sunmak her insana sunulan bir fırsat değildir. Bu fırsatı değerlendirecek gençlerimizin olduğuna inanıyorum.